Τα τσιμπούρια έρχονται κάθε χρόνο στο προσκήνιο την άνοιξη και το καλοκαίρι — εποχή αυξημένης δραστηριότητάς τους. Φέτος, ο κίνδυνος γίνεται πιο ορατός καθώς καταγράφηκε θανατηφόρο περιστατικό αιμορραγικού πυρετού στη Θεσσαλία, στα τέλη Ιουνίου, μετά από τσίμπημα από μολυσμένο τσιμπούρι. Παράλληλα, η νόσος Lyme, που επίσης μεταδίδεται από τσιμπούρια, ήρθετο τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο μετά την αποκάλυψη του τραγουδιστή Justin Timberlake ότι διαγνώστηκε με αυτήν.
Ο ΕΟΔΥ δημοσίευσε αναλυτικές οδηγίες για την πρόληψη και έγκαιρη αναγνώριση των κινδύνων, καθώς τα τσιμπούρια, αν και μικρά, είναι οι δεύτεροι πιο σημαντικοί διαβιβαστές νοσημάτων παγκοσμίως — μετά τα κουνούπια.
Τι είναι τα τσιμπούρια και ποιους κινδύνους κρύβουν;
Τα τσιμπούρια είναι μικρά αρθρόποδα που απομυζούν αίμα από ανθρώπους και ζώα. Αν και δεν είναι όλα μολυσμένα, μερικά μεταφέρουν σοβαρά νοσήματα όπως:
- Νόσος Lyme (μπορρελίωση) – χρόνια και ύπουλη λοίμωξη με συμπτώματα από το δέρμα, το νευρικό σύστημα και τις αρθρώσεις
- Αιμορραγικός πυρετός από ιό Crimean-Congo (CCHF) – ιδιαίτερα σοβαρή ιογενής λοίμωξη με αιμορραγίες και υψηλό πυρετό
- Κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα – ιογενής λοίμωξη με νευρολογικά συμπτώματα
- Διάφορες ρικετσιώσεις – μικροβιακές λοιμώξεις που προκαλούν πυρετό και εξανθήματα
Στην Ελλάδα, παρότι ο συνολικός αριθμός περιστατικών είναι μικρός, οι κίνδυνοι υπάρχουν, κυρίως σε εξοχικές περιοχές, αγροτικές εργασίες και σε άτομα που έρχονται συχνά σε επαφή με τη φύση.
Πού συναντάμε τσιμπούρια;
Τα τσιμπούρια ζουν σε δάση, λιβάδια, πάρκα, κήπους, ακόμα και σε αστικές περιοχές με υγρασία και πυκνή βλάστηση. Εμφανίζονται όλο τον χρόνο, αλλά η δραστηριότητά τους κορυφώνεται από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Ιδιαίτερα ευάλωτοι θεωρούνται:
- Αγρότες, κτηνοτρόφοι, βοσκοί
- Πεζοπόροι, φυσιολάτρες, κατασκηνωτές
- Κυνηγοί, ορειβάτες, δασοφύλακες
- Κηπουροί και όσοι εργάζονται σε ύπαιθρους χώρους
- Παιδιά που παίζουν σε πάρκα και χωράφια
Τι πρέπει να κάνετε για να προστατευθείτε
Ο ΕΟΔΥ συνιστά βασικά μέτρα πρόληψης:
- Αποφύγετε περιοχές με ψηλά χόρτα, φυλλωσιές και πυκνή βλάστηση
- Φοράτε μακριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα και καλύψτε το σώμα όσο περισσότερο γίνεται
- Χρησιμοποιήστε εντομοαπωθητικά με DEET, ικαριδίνη ή έλαιο ευκαλύπτου
- Κάντε ντους αμέσως μετά από εκδρομές στη φύση και ελέγξτε το σώμα σας για τσιμπούρια
- Εξετάστε τα ρούχα και τα ζώα σας όταν επιστρέφετε από ύπαιθρους χώρους
- Αν βρείτε τσιμπούρι, μην προσπαθήσετε να το αφαιρέσετε μόνοι σας αν δεν γνωρίζετε τον σωστό τρόπο – απευθυνθείτε σε γιατρό
- Απολυμάνετε την περιοχή μετά την αφαίρεση
Τι να προσέχετε μετά από πιθανό τσίμπημα
Παρακολουθήστε την υγεία σας για τουλάχιστον έναν μήνα. Αναζητήστε ιατρική βοήθεια αν εμφανιστούν συμπτώματα όπως:
- Πυρετός, πονοκέφαλος, μυαλγίες, εξανθήματα
- Ανεξήγητες μελανιές ή αιμορραγία
- Νευρολογικά συμπτώματα ή σύγχυση
- Κοκκινίλα στο σημείο του τσιμπήματος (ιδίως σε μορφή στόχου)
Πιθανή μετάδοση και μέσω τροφίμων
Ο ΕΟΔΥ προειδοποιεί ότι ορισμένα νοσήματα, όπως η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα, μπορεί να μεταδοθούν και από κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος ή φρέσκων μαλακών τυριών. Για το λόγο αυτό:
- Πίνετε μόνο παστεριωμένο ή βρασμένο γάλα
- Αποφύγετε προϊόντα αμφίβολης προέλευσης
Η κρίση των τσιμπουριών δεν αφορά μόνο αγροτικές περιοχές ή ταξίδια στο εξωτερικό. Με το καλοκαίρι σε πλήρη εξέλιξη και περιστατικά να καταγράφονται τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέτρο προστασίας. Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι με σωστή ενημέρωση και απλά μέτρα, οι περισσότεροι κίνδυνοι μπορούν να αποφευχθούν.
Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά τις οδηγίες και τα μέτρα πρόληψης από τον ΕΟΔΥ
