Γιατί είναι αναγκαία η φαρμακοεπιδημιολογική έρευνα
Η ορθολογική χρήση φαρμάκων αποτελεί θεμέλιο λίθο για την ασφάλεια των ασθενών και την ποιότητα της θεραπείας. Ωστόσο, η έλλειψη πραγματικών δεδομένων (real-world data) στην Ελλάδα παραμένει σημαντικό εμπόδιο για την τεκμηριωμένη διαμόρφωση θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Η απουσία αυτών των στοιχείων οδηγεί συχνά σε ατελή ή αναποτελεσματικά θεραπευτικά σχήματα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Εδώ ακριβώς έρχεται να δώσει απάντηση η φαρμακοεπιδημιολογία – η επιστήμη που μελετά τη χρήση και τις επιδράσεις των φαρμάκων σε μεγάλους πληθυσμούς, συνδυάζοντας τις αρχές της φαρμακολογίας με εκείνες της επιδημιολογίας.
Τι είναι η φαρμακοεπιδημιολογία
Η φαρμακοεπιδημιολογία ερευνά πώς χορηγούνται τα φάρμακα στον πραγματικό κόσμο, πώς ανταποκρίνονται οι ασθενείς, ποιες ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται και ποια είναι η συνολική τους αποτελεσματικότητα στον γενικό πληθυσμό. Μέσα από τη συλλογή και ανάλυση real-world data, προσφέρει πολύτιμη γνώση για:
- τα πρότυπα συνταγογράφησης,
- την τήρηση των θεραπευτικών σχημάτων από τους ασθενείς,
- τις πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων,
- τον κίνδυνο πολυφαρμακίας.
Τα δεδομένα αυτά αποτελούν εργαλείο για τους ρυθμιστικούς φορείς και την επιστημονική κοινότητα, επιτρέποντας την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και την προστασία της δημόσιας υγείας.
Η ίδρυση της ΕΛΕΦΕΠ
Με στόχο την κάλυψη του κενού στη χώρα μας, ιδρύθηκε πρόσφατα η Ελληνική Εταιρεία Φαρμακοεπιδημιολογίας (ΕΛΕΦΕΠ). Πρόκειται για ένα επιστημονικό δίκτυο που φιλοδοξεί να φέρει κοντά την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους κλινικούς ιατρούς, τη φαρμακοβιομηχανία και τους ρυθμιστικούς φορείς.
Σκοπός της είναι η δημιουργία γέφυρας συνεργασίας ώστε να ενισχυθεί η ερευνητική τεκμηρίωση, να βελτιωθούν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και να επιτευχθεί έγκαιρος εντοπισμός ανεπιθύμητων ενεργειών ή λανθασμένης χρήσης φαρμάκων.
Το προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΕΦΕΠ απαρτίζεται από καταξιωμένους επιστήμονες:
- Πρόεδρος: Θεοκλής Ζαούτης, Καθηγητής Παιδιατρικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
- Αντιπρόεδρος: Χρήστος Κοντογιώργης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
- Γεν. Γραμματέας: Ελένη Δεληγιάννη, Φαρμακολόγος
- Ειδ. Γραμματέας: Ιωάννης Φαρόπουλος, Φαρμακοποιός MBA
- Ταμίας: Ηλίας Κατσόγιαννης, Φαρμακοποιός, MSc
- Μέλη: Παντελής Νατσιάβας (ΕΚΕΤΑ), Παναγιώτης Πέτρου (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας)
Διεθνείς συνεργασίες και προοπτικές
Η ΕΛΕΦΕΠ έχει ήδη εξασφαλίσει συνεργασίες με κορυφαία πανεπιστήμια και οργανισμούς, όπως το Columbia University, το University of Pennsylvania, το Rutgers University, το University of Utrecht και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Αντίστοιχα, στην Ελλάδα συνεργάζεται με το ΕΚΠΑ, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το ΕΚΕΤΑ.
Μέσα από αυτές τις συνέργειες επιδιώκεται η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, η ενίσχυση της ερευνητικής αριστείας και η καλλιέργεια μιας νέας κουλτούρας γύρω από την ορθολογική χρήση φαρμάκων στη χώρα μας.
«Νέα εποχή για τη δημόσια υγεία»
Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΛΕΦΕΠ, Καθηγητής Θεοκλής Ζαούτης:
«Η αναγκαιότητα της φαρμακοεπιδημιολογικής έρευνας στην Ελλάδα είναι επιτακτική, δεδομένων των αρνητικών πρωτιών που καταγράφει η χώρα μας. Μέσα από την εκπαίδευση και την έρευνα, στόχος μας είναι η διαμόρφωση καλών κλινικών πρακτικών και πολιτικών φαρμάκου, με προτεραιότητα την ασφάλεια των ασθενών και την προαγωγή της δημόσιας υγείας. Παράλληλα, θέλουμε να ανοίξουμε νέους δρόμους για την ιατρική έρευνα στην εποχή των ψηφιακών δεδομένων».
Η ίδρυση της ΕΛΕΦΕΠ αποτελεί, έτσι, μια αφετηρία για την ανάπτυξη ενός επιστημονικού τομέα που μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζεται και εφαρμόζεται η φαρμακευτική πολιτική στην Ελλάδα, με τον ασθενή στο επίκεντρο.
