Σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει παλιές και νέες απειλές για τη Δημόσια Υγεία, τα εμβόλια παραμένουν ασπίδα ζωής, σώζοντας εκατομμύρια ανθρώπους, κάθε χρόνο, από νοσήματα που κάποτε ήταν θανατηφόρα. Στόχος παραμένει η ισότιμη πρόσβαση στον εμβολιασμό για όλους, ώστε καμία ζωή να μην απειλείται από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, ενώ παράλληλα, η ανάπτυξη εμβολιαστικής κουλτούρας είναι θεμέλιο για μια υγιή κοινότητα που αξιοποιεί το σημαντικό «όπλο» πρόληψης, τον εμβολιασμό.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Κάθε χρόνο, η Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης υπενθυμίζει τη σημασία ενός από τα πιο αποτελεσματικά επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής: τα εμβόλια. Με κεντρικό μήνυμα την προστασία της υγείας σε όλες τις ηλικίες, η εβδομάδα αυτή αποτελεί ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με το κρίσιμο έργο της πρόληψης μέσω της ανοσοποίησης.
Τα εμβόλια είναι βασικό κοινωνικό αγαθό
«Τα εμβόλια, είναι μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του 20ου αιώνα, καθώς συμβάλλουν, καθοριστικά, στην πρόληψη και στην προστασία από τα λοιμώδη νοσήματα. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) συντάσσεται με τους φορείς υγείας, υποστηρίζοντας ότι ο εμβολιασμός είναι αναπόσπαστο στοιχείο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Τα εμβόλια είναι κρίσιμα για την πρόληψη και τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών, ενισχύουν την παγκόσμια ασφάλεια υγείας και αποτελούν ζωτικό εργαλείο στην αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής», τόνισε η Δρ. Μαρία Σακουφάκη, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ), κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, που οργάνωσε ο Σύλλογος με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης.
Η πρακτική του εμβολιασμού στα φαρμακεία δεν λειτούργησε
«Η πρακτική του εμβολιασμού στα φαρμακεία δεν λειτούργησε, καθώς ούτε τα ποσοστά εμβολιασμού αυξήθηκαν αλλά κυρίως οι πολίτες δεν έλαβαν το κατάλληλο εμβόλιο σύμφωνα με τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών» αναφέρει η κα Δέσποινα Τοπάλη, Γενική Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας – ΝΠΔΔ, Επισκέπτρια Υγείας, ΚΥ Κατερίνης, η οποία έδωσε μερικά ακόμα ενδιαφέροντα στοιχεία, για το 2024, όπου σημειώθηκαν
· 4.800% αύξηση των περιστατικών κοκκύτη και δυο θανάτους βρεφών
· έναν θάνατο βρέφους από συγκυτιακό ιό (RSV),
· 3 θανάτους από μηνιγγιτιδόκκοκο σε διάστημα.
· μείωση των ποσοστών του εμβολιασμού έναντι της γρίπης
· ανησυχητική πτώση του ποσοστού εμβολιασμού των επαγγελματιών υγείας έναντι της γρίπης.
1 στους 3 ενήλικες θα νοσήσει κάποια στιγμή από έρπητα ζωστήρα
· Το 30% εκείνων που θα νοσήσουν από έρπητα ζωστήρα θα αναπτύξει μεθερπητική νευραλγία ή και δυνητικά σοβαρές επιπλοκές. Παρόλα αυτά, η εμβολιαστική κάλυψη, για τη νόσο δεν ξεπερνά το 12%, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα.
· Χαμηλή είναι η εμβολιαστική κάλυψη και για πνευμονιόκοκκο, ένα βακτήριο που δημιουργεί σοβαρές και επικίνδυνες για την υγεία ασθένειες, όπως πνευμονία, μηνιγγίτιδα, βακτηριαιμία, μέση ωτίτιδα κα.
· Απογοητευτική είναι η εμβολιαστική κάλυψη για τον ΗPV, ένα εμβόλιο που προστατεύει από 6 διαφορετικές μορφές καρκίνου και κονδυλώματα, η οποία κατ εκτίμηση είναι στο 54% για τα κορίτσια και 30% για τα αγόρια.
«Πρέπει να κατανοήσουμε ότι, μετά τους μαζικούς εμβολιασμούς για την Covid-19, έχει επέλθει εμβολιαστική κόπωση στους πολίτες, οι οποίοι δεν ακολουθούν τις συστάσεις για εμβολιασμό. Δυστυχώς, το φαινόμενο της εμβολιαστικής κόπωσης καταγράφεται και στους επαγγελματίες υγείας και, σε συνδυασμό με τη διστακτικότητα για τους εμβολιασμούς, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, κινδυνεύουμε να χάσουμε όσα με κόπο έχουμε καταφέρει τόσα χρόνια μέσω των Εθνικών Προγραμμάτων Εμβολιασμών και της εφαρμογής τους.
Αρκεί άραγε να έχουμε ένα εξαιρετικό Εθνικό πρόγραμμα Εμβολιασμών τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες; Να έχουμε διαθεσιμότητα και κάλυψη του κόστους από τα ασφαλιστικά ταμεία;
«Η απάντηση είναι ότι είναι πολύ σημαντικό να τα έχουμε όλα αυτά και ευτυχώς τα έχουμε, αλλά δεν είναι από μόνα τους αρκετά. Απαιτείται η προαγωγή του εμβολιασμού και η κατανόηση τόσο από τους επαγγελματίες υγείας όσο και από τους πολίτες της αξίας των εμβολιασμών, της συνεισφοράς τους στην κοινωνία, στα εθνικά συστήματα υγείας και στο μέλλον των επόμενων γενεών αλλά και τη διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής για τους ανθρώπους χωρίς τις επιπλοκές και τις αναπηρίες των νοσημάτων που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό. Είναι αναγκαία η ανάπτυξη εμβολιαστικής κουλτούρας, εγγραματοσύνης του πληθυσμού και συστηματικής προσπάθειας μέσα από συνεργατικές προσπάθειες των πολιτών, των επαγγελματιών υγείας και της πολιτείας για διατήρηση και αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού όπου απαιτείται κατέληξε η κα Δέσποινα Τοπάλη.
Δράσεις του ΕΟΔΥ για την προαγωγή του εμβολιασμού
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σημειώθηκε ανησυχητική παγκόσμια μείωση των ποσοστών εμβολιασμού, με αποτέλεσμα να υπάρχει επιτακτική ανάγκη να καλυφθούν τα εμβολιαστικά κενά που προκλήθηκαν από τυχόν χαμένες δόσεις και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στον εμβολιασμό», επεσήμανε η κα Θεανώ Γεωργακοπούλου, Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Πρόληψης Μεταδοτικών Νοσημάτων,Γενική Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης,Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
«O ΕΟΔΥ εκπόνησε μελέτη για την καταγραφή των γνώσεων, στάσεων και συνηθειών για τα εμβόλια COVID και γρίπης όπως επίσης και μελέτη καταγραφής της εμβολιαστικής κάλυψης με βάση τα δεδομένα συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ. Επίσης, έχει ξεκινήσει δράσεις για την αντιμετώπιση της διστακτικότητας έναντι των εμβολιασμών που αφορούν τόσο το γενικό πληθυσμό (καμπάνιες ενημέρωσης) όσο και τους επαγγελματίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (εκπαιδευτικά σεμινάρια ανά ΥΠΕ).» κατέληξε η κα Γεωργακοπούλου.
Dr. Joao Breda: Ο εμβολιασμός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος πρωτοβάθμιας υγειονομικής φροντίδας
«Αν και συνιστά μία από τις πιο αποτελεσματικές δημόσιες υγειονομικές παρεμβάσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας, ωστόσο, ο εμβολιασμός εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές αντιστάσεις στην Ευρώπη, όπως αποτυπώνουν ορισμένα ανησυχητικά στατιστικά δεδομένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δραματική αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς, που καταγράφουν τον υψηλότερο αριθμό των τελευταίων 25 ετών. Παρότι η Ελλάδα παραμένει σταθερός υποστηρικτής του εμβολιασμού, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Αναμφίβολα, έχουμε ακόμη σημαντικό έργο μπροστά μας, έργο που απαιτεί ολοκλήρωση, ενώ ταυτόχρονα είναι ζωτικής σημασίας να προστατεύσουμε τα κεκτημένα μας. Προάγοντας την εκπαίδευση και εγγραμματοσύνη στον τομέα της υγείας, μπορούμε να επικεντρωθούμε στις ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, τα άτομα με χαμηλό εισόδημα και οι ‘Έλληνες και Ελληνίδες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Αξιοποιώντας, παράλληλα, πλήρως τις υποδομές πρωτοβάθμιας και κοινοτικής υγειονομικής φροντίδας να ενισχύσουμε τη συνολική εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού», σύμφωνα με τον Dr. Joao Breda, Επικεφαλής του Γραφείου του Π.Ο.Υ. για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα, Ειδικό Απεσταλμένο του Περιφερειακού Διευθυντή του Π.Ο.Υ. Ευρώπης και Επικεφαλής του Γραφείου του Π.Ο.Υ. στην Ελλάδα.
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παραμένει αφοσιωμένος στη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό την προστασία του θεμελιώδους δικαιώματος όλων στην υγεία», τόνισε ο Δρ. Breda.
Φέτος, καθώς το 2025 είναι το ενδιάμεσο σημείο της διεθνούς στρατηγικής για το εμβολιασμό έως το 2030, η Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης (τελευταία εβδομάδα του Απριλίου) επικεντρώνεται όχι μόνο στα οφέλη του εμβολιασμού σήμερα, αλλά και στις δυνατότητες που προσφέρει για την υγεία των ανθρώπων τα επόμενα χρόνια.
