Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Σε μια εποχή που η μοναξιά, το άγχος και οι πιέσεις της καθημερινότητας αγγίζουν όλο και περισσότερους ανθρώπους, η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η φροντίδα της ψυχής είναι εξίσου σημαντική με τη φροντίδα του σώματος. Η ψυχική ανθεκτικότητα, η αποδοχή και η πρόσβαση σε υποστήριξη αποτελούν προϋποθέσεις για μια κοινωνία πραγματικά υγιή — μια κοινωνία που ακούει, κατανοεί και δεν αφήνει κανέναν πίσω.
Καθιερωμένη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η 10η Οκτωβρίου αποτελεί μια παγκόσμια πρόσκληση για κατανόηση, ενσυναίσθηση και δράση — για να μιλήσουμε ανοιχτά για την ψυχική υγεία, να καταρρίψουμε τα στερεότυπα και να στηρίξουμε όσους παλεύουν σιωπηλά.
Επένδυση στην πρόληψη και στη νέα γενιά
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, υπογράμμισε μέσα από δήλωσή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «για πρώτη φορά, το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με την UNICEF, αναπτύσσει δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και προαγωγής ψυχικής υγείας για παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς».
Όπως ανέφερε, οι νέες δράσεις που θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα θα εστιάζουν στην προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών, την υποστήριξη των οικογενειών τους, καθώς και στη σωματική και ψυχική ενδυνάμωση των κοριτσιών σε θέματα όπως η έμμηνος ρύση. Παράλληλα, θα παρέχονται θεραπευτικές παρεμβάσεις για εφήβους και νέους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ψυχικής υγείας, λαμβάνοντας υπόψη και τις επιδράσεις των social media στην ψυχική ευημερία.
Η ανάρτηση της Ειρήνης Αγαπηδάκη στο facebook στο παρακάτω link: https://www.facebook.com/reel/1894674934730592
Στήριξη σε όσους υποφέρουν μετά από τραυματικές εμπειρίες
Φέτος, η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία εστιάζει το μήνυμά της στην «Πρόσβαση στις Υπηρεσίες: Ψυχική Υγεία σε Καταστροφές και Έκτακτες Ανάγκες» – ένα θέμα που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή διαρκών κρίσεων, φυσικών καταστροφών, κοινωνικών αναταραχών και παγκόσμιας ανασφάλειας. Όπως υπενθυμίζει, εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως βιώνουν ψυχολογική δυσφορία μετά από τέτοιες τραυματικές εμπειρίες, ενώ το 30% εξ αυτών αναπτύσσει σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπως μετατραυματικό στρες, άγχος ή κατάθλιψη. Η Ελλάδα, με την εμπειρία της πανδημίας, των πυρκαγιών, των πλημμυρών και του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη, γνωρίζει καλά το ψυχικό αποτύπωμα που αφήνουν οι κρίσεις.
Νέες δομές και δράσεις με επίκεντρο τον άνθρωπο
Η φετινή ημέρα βρίσκει τη χώρα σε μια κομβική φάση μεταρρύθμισης. Η ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης του 2025 και η δημιουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) και ενός Ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος Ψυχικής Υγείας αποτελούν βήματα-τομή για ένα σύγχρονο, ανθρωποκεντρικό σύστημα.
Όπως τονίζει ο ΕΟΠΑΕ, οι νέες δομές —όπως τα Πολυδύναμα Κέντρα Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων για εφήβους, οι Κινητές Μονάδες Μεθαδόνης, οι Ξενώνες Γυναικών και τα Κέντρα Σωματικής Αποτοξίνωσης— προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης, καλύπτοντας για πρώτη φορά κρίσιμα κενά στο εθνικό σύστημα φροντίδας.
Η συμβολή της Φυσικοθεραπείας στην ψυχική ανθεκτικότητα
Έναν διαφορετικό, αλλά εξίσου ουσιαστικό ρόλο αναδεικνύει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών (ΠΣΦ), επισημαίνοντας ότι η φυσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη ρύθμιση του στρες, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την επανασύνδεση του ατόμου με το σώμα του, ειδικά σε περιόδους κρίσης.
Οι φυσικοθεραπευτές, όπως σημειώνει ο ΠΣΦ, συμμετέχουν ενεργά σε δομές ψυχικής υγείας και κοινότητες, ενισχύουν την ομαδική ευεξία και βοηθούν τα άτομα με σωματοποιημένα συμπτώματα άγχους και τραύματος μέσω πρακτικών αναπνοής, κίνησης και σωματικής επίγνωσης. Το μήνυμα του Συλλόγου είναι σαφές: η ψυχική υγεία είναι προϋπόθεση ζωής, και η πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες φροντίδας, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης, αποτελεί ευθύνη μιας κοινωνίας που θέλει να προστατεύει τον άνθρωπο.
Από το στίγμα στη συμπερίληψη
Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία υπενθυμίζει ότι η πρόοδος στην ψυχική υγεία δεν αφορά μόνο την πρόσβαση σε υπηρεσίες, αλλά και την κατάρριψη των προκαταλήψεων που συνοδεύουν τη ψυχική νόσο. Η σύνδεση της ψυχικής διαταραχής με επικινδυνότητα ή ανία, η παραβίαση προσωπικών δεδομένων ή το στιγματιστικό λεξιλόγιο παραμένουν εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν.
Μια κοινωνία που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και επενδύει στη συμπερίληψη και την αλληλεγγύη, είναι μια κοινωνία πιο ανθεκτική, πιο δίκαιη και βαθιά ανθρώπινη.
Η ψυχική υγεία ως καθρέφτης του πολιτισμού μας
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας δεν είναι απλώς μια αφορμή για συζήτηση. Είναι μια δέσμευση για πράξη, για ένα σύστημα υγείας πιο προσιτό, για κοινότητες πιο υποστηρικτικές και για ανθρώπους που δεν φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια.
Γιατί η ψυχική υγεία δεν είναι προνόμιο λίγων. Είναι το δικαίωμα όλων. Και ο τρόπος που την προστατεύουμε καθρεφτίζει το επίπεδο ανθρωπιάς και πολιτισμού της κοινωνίας μας.
