Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Είκοσι επτά πολιτείες των ΗΠΑ κατέθεσαν αγωγή κατά της πτωχευμένης εταιρείας γενετικών εξετάσεων «23andMe», με στόχο να εμποδίσουν την προτεινόμενη πώληση των περιουσιακών της στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των πελατών της.
Η 23andMe, με έδρα την Καλιφόρνια, μετά από πτώση στη ζήτηση των καταναλωτών και μια παραβίαση δεδομένων το 2023 – που αποκάλυψε γενετικές και άλλες προσωπικές πληροφορίες εκατομμυρίων πελατών – αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αίτηση πτώχευσης τον Μάρτιο του 2025, δηλώνοντας ότι επιδιώκει να πουλήσει την επιχείρησή της σε δημοπρασία.
Σύμφωνα με την αγωγή, ευαίσθητα προσωπικά γενετικά δεδομένα όπως DNA, βιολογικά δείγματα και ιατρικά αρχεία από περίπου 15 εκατομμύρια πολίτες – πελάτες της 23andMe κινδυνεύουν να δημοπρατηθούν, στο πλαίσιο της πώλησης της εταιρείας, χωρίς την ενημερωμένη συγκατάθεσή τους.
Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι τέτοιες ευαίσθητες πληροφορίες, όταν παραβιαστούν, είναι αναντικατάστατες και θα μπορούσαν να επηρεάσουν όχι μόνο τους τρέχοντες χρήστες, αλλά και τους συγγενείς τους και τις μελλοντικές γενιές.Η αγωγή των 27 πολιτειών επιδιώκει να αποτρέψει την κακή χρήση αυτών των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, υποστηρίζοντας ότι οι γενετικές πληροφορίες δεν μπορούν να πωληθούν χωρίς τη ρητή συγκατάθεση των καταναλωτών.
«Η 23andMe δεν μπορεί να θέσει σε πλειστηριασμό τα προσωπικά γενετικά στοιχεία εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Οι Νεοϋορκέζοι και πολλοί άλλοι σε όλη τη χώρα εμπιστεύτηκαν την 23andMe με τα προσωπικά τους στοιχεία και έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν τι θα γίνει με τα ευαίσθητα προσωπικά τους δεδομένα» δήλωσε σε ανακοίνωσή της η Γενική Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Letitia James.
«Δεν πρόκειται απλώς για δεδομένα – είναι το DNA σας! Είναι προσωπικό, μόνιμο και βαθιά ιδιωτικό», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο Dan Rayfield, Γενικός Εισαγγελέας του Όρεγκον. «Οι άνθρωποι δεν υπέβαλαν τα προσωπικά τους δεδομένα στην 23andMe πιστεύοντας ότι το γενετικό τους υλικό θα πουληθεί αργότερα στον πλειοδότη».
«Οι γενετικές πληροφορίες είναι από τις πιο ευαίσθητες πληροφορίες που μπορεί να κατέχει μια εταιρεία για ένα άτομο και δεν θα πρέπει να διατίθενται προς πώληση χωρίς τη συγκατάθεσή του», δήλωσε η Γενική Εισαγγελέας του Βερμόντ, Charity Clark.
Η εταιρεία 23andMe, η οποία κάποια στιγμή έφτασε να έχει αξία 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έγινε γνωστή ως μια υπηρεσία γενετικών εξετάσεων που προσέφερε ειδικά κιτ στους πελάτες για να ανακαλύψουν την καταγωγή τους αλλά και την προδιάθεσή τους σε ορισμένες ασθένειες. Οι πελάτες έστελναν δείγματα σάλιου μέσω του ταχυδρομείου και στη συνέχεια λάμβαναν ολοκληρωμένες αναλύσεις DNA, με αναλυτικές γενετικές πληροφορίες και ευαίσθητα δεδομένα υγείας.
Εκπρόσωποι της εταιρείας 23andMe δήλωσαν ότι οι ισχυρισμοί των 27 πολιτειών στερούνται βάσης και υποστήριξαν ότι η πώληση συμμορφώνεται με τις πολιτικές απορρήτου της και την ισχύουσα νομοθεσία. «Οι πελάτες θα συνεχίσουν να έχουν τα ίδια δικαιώματα και προστασία στα χέρια του νικητή του διαγωνισμού», ανέφερε η εταιρεία.
Η αγωγή έρχεται τη χρονική στιγμή που μια εταιρεία βιοτεχνολογίας, η Regeneron Pharmaceuticals, ζητά δικαστική έγκριση για την εξαγορά της 23andMe και των περιουσιακών της στοιχείων για ποσό ύψους 256 εκατομμυρίων δολαρίων.
