Ένα πάγιο αίτημα του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου γίνεται πραγματικότητα
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Άμεση επίπτωση στην καθημερινότητά των φαρμακοποιών σε ό,τι αφορά τη μείωση της ταλαιπωρίας θα έχει η ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάργησης των λεγόμενων «πράσινων», χειρόγραφων συνταγών που ανακοίνωσε στις αρχές της εβδομάδας (στις 14 Φεβρουαρίου) ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος.
Πρόκειται για μία πάγια επιδίωξη του κλάδου η οποία πέρα από το ότι θα μειώσει τη γραφειοκρατία που έχει να διαχειριστεί ο φαρμακοποιός καθημερινά -χάνοντας πολύτιμο χρόνο για να ασκήσει όπως πρέπει τα ουσιαστικά του καθήκοντα ως επαγγελματίας υγείας- θα έχει και αντίκτυπο στη μείωση του άγχους αλλά και στην τσέπη του, ως συνέπεια της μείωσης των προστίμων που ενδεχομένως θα πλήρωνε εξαιτίας ακριβώς των προβλημάτων που δημιουργούσε η μέχρι σήμερα γραφειοκρατική διαχείριση της «χαρτούρας» αυτών των συνταγών.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Μιλώντας με φαρμακοποιούς με σκοπό να γίνει κατανοητό για τους μη μυημένους το τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη, η πρώτη ερώτηση, όπως ήταν φυσικό, είχε να κάνει με το τι ακριβώς είναι οι πράσινες-χειρόγραφες συνταγές.
Υπάρχουν οι κατηγορίες φαρμάκων οι οποίες συνταγογραφούνται από τον ιατρό εξ’ ορισμού χειρόγραφα, προκειμένου να εκτελεστούν από το φαρμακοποιό επίσης χειρόγραφα και υπάρχουν περιπτώσεις ηλεκτρονικών συνταγών οι οποίες τελικά καταλήγουν να εκτελούνται χειρόγραφα εξαιτίας κάποιων συνθηκών.
Αυτές οι συνταγές είναι οι λεγόμενες «πράσινες συνταγές». Σε αυτές περιλαμβάνονται συνταγές με σκευάσματα φυσίγγων μικρού όγκου που χρησιμοποιούνται π.χ. οροί για τα μάτια ή τη μύτη, εμβόλια απευαισθητοποίησης, γαληνικά σκευάσματα, μικροδέματα που εισάγονται από το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) και αφορούν συγκεκριμένες επείγουσες καταστάσεις εισαγωγής ενός φαρμάκου.
Για τις πολύ-συσκευασίες ορών πάνω στις οποίες υπήρχαν πέντε ταινίες γνησιότητας που αντιστοιχούσαν σε δεκάδα από αμπούλες, η τιμή που έδινε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων για το κουπόνι ήταν σε μονάδα αμπούλας, οπότε εάν ο γιατρός συνταγογραφούσε πχ 20 αμπούλες, ο φαρμακοποιός είχε πρακτικά δύο κουπόνια να επικολλήσει. Επίσημα όμως η ΗΔΙΚΑ έδινε τιμή για δύο και όχι για είκοσι αμπούλες. Οπότε λόγω της ασυμφωνίας αυτής, η συνταγή έπρεπε να εκτελεστεί χειρόγραφα για να κοστολογηθεί σωστά. Πλέον με τη σωστή αντιστοίχιση τιμών και ποσοτήτων λύθηκε το πρόβλημα.
Μολονότι όλο αυτό ακούγεται πολύ απλό, στην πράξη ήταν πολύπλοκο και χρονοβόρο λόγω των γραφειοκρατικών διαδικασιών . Έπρεπε το αίτημα να ακολουθήσει τη διαδρομή ΕΟΠΥΥ – ΕΟΦ – Υπουργείο Υγείας με το τελευταίο να δίνει το τελικό σήμα στην ΗΔΙΚΑ να αλλάξει την τιμή καθώς η ίδια δεν επιτρέπεται να το κάνει, όσο απλό και λογικό κι αν φαίνεται.
Για τα εμβόλια απευαισθητοποίησης το πρόβλημα βρισκόταν στη διαδικασία εισαγωγής τους. Επειδή τα σκευάσματα αυτά γίνονται παραγγελία από το εξωτερικό και είναι συγκεκριμένες οι εταιρείες που τα εισάγουν και έρχονται στη χώρα μας με το όνομα του ασθενούς για τον οποίο προορίζονται, δεν υπήρχε μία ηλεκτρονική διαδικασία. Πλέον η λίστα αυτών των σκευασμάτων ταυτοποιήθηκε μέσω του ΕΟΦ και των εταιρειών από την ΗΔΙΚΑ και ο ιατρός μπορεί να επιλέγει το σκεύασμα που θέλει και ο φαρμακοποιός να εισάγει κατά την εκτέλεση την τιμή που κοστίζει το σκεύασμα αυτό.
Για τις άλλες δύο κατηγορίες, τα γαληνικά σκευάσματα και τα μικροδέματα που εισάγονται από το ΙΦΕΤ οι διαδικασίες για να πάψουν να συνταγογραφούνται χειρόγραφα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Ωστόσο, επειδή το θέμα για τους ορούς και τα εμβόλια απευαισθητοποίσης λύθηκε και για τα υπόλοιπα προχωρούν οι διαδικασίες ηλεκτρονικοποίησης των συνταγών, ο Πανελλήνιος έκρινε σκόπιμο να ενημερώσει γι’ αυτήν τη σημαντική πρόοδο τους φαρμακοποιούς της χώρας. Πολύ περισσότερο γιατί ταυτόχρονα επιτεύχθηκε και η επίλυση ενός καίριου προβλήματος που δυσχέραινε την καθημερινότητά τους, αυτό της αδυναμίας χρήσης της ταινίας γνησιότητας η οποία είχε ήδη ακυρωθεί από προηγούμενο χρήστη. Με τη νέα έκδοση της εφαρμογής θα επιτρέπεται ο φαρμακοποιός να προχωρά στην εκτέλεση της συνταγής με το συγκεκριμένο κουπόνι αφού θα έχει επανέλθει σε ισχύ από την ΗΔΙΚΑ.
Ο ΠΦΣ σημειώνει ότι σε αυτήν την προσπάθεια συμμετείχαν «ομάδες συναδέλφων φαρμακοποιών οι οποίοι ήταν σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία, με τις υπηρεσίες της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΦ, του ΕΟΠΥΥ και του Υπουργείου Υγείας. Δεκάδες τηλεδιασκέψεις και συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν προκειμένου να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα για κάθε κατηγορία χειρόγραφων συνταγών, ώστε να υλοποιηθεί το μεγάλο αυτό, όπως το χαρακτηρίζει, «εγχείρημα».
Και εξηγώντας τον χαρακτηρισμό τονίζει ότι «η κατάργηση των πράσινων συνταγών, ουσιαστικά ελαχιστοποιεί τις περιπτώσεις περικοπών στις συνταγές φαρμάκων, στην πλειονότητα των οποίων απουσίαζαν σημαντικά και υποχρεωτικά πεδία». Ελαχιστοποιούνται δηλαδή οι περικοπές επειδή έλλειπαν πεδία όπως ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του συνταγογράφου ιατρού, ο ΑΜΚΑ και ο Αριθμός Μητρώου Ασφάλισης (ΑΜΑ) του ασφαλισμένου, η διάγνωση ή επειδή υπήρχαν παραλήψεις, ξέσματα και διορθώσεις επί των συνταγών. Ταυτόχρονα, σημειώνει ο ΠΦΣ, «επιλύεται και το πρόβλημα των περικοπών λόγω έλλειψης θεώρησης των χειρόγραφων συνταγών πάνω από τα 150 ευρώ, αρκετές περιπτώσεις από τις οποίες αφορούν τα εμβόλια απευαισθητοποίησης».
Για τον ΠΦΣ «η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των συνταγών ήταν απαίτηση του και προαπαιτούμενο για την ορθή εφαρμογή του Τακτικού Ελέγχου των συνταγών όταν αυτός εφαρμοστεί».
Πάντως οι νέες εφαρμογές θα ισχύσουν μόνο όταν οι εταιρείες των μηχανογραφικών συστημάτων φαρμακείου προσαρμόσουν τα προγράμματά τους στις νέες προδιαγραφές οι οποίες τους υποβάλλονται από την ΗΔΙΚΑ. «Επομένως οι εταιρείες λογισμικού θα πρέπει να προσαρμόσουν τα προγράμματα τους ώστε να τεθούν οι παραπάνω αλλαγές σε ισχύ» διευκρινίζει στην ανακοίνωσή του ο ΠΦΣ.
Περιγράφοντας συνοπτικά τα βήματα που έγιναν και θα γίνουν για το θέμα αυτό αναφέρει:
- η επαναφορά σε ισχύ της ακυρωμένης ταινίας γνησιότηταςείναι ήδη έτοιμη στο e-syntagografisi από την ΗΔΙΚΑ και αναμένεται η διαδικασία να είναι διαθέσιμη μέσω API από όλα τα προγράμματα που εκτελούμε. (ορισμένα προγράμματα την έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή)
- Από 3/2/2022 είναι έτοιμη η συνταγογράφηση και η εκτέλεση των σκευάσματων φυσίγγων μικρού όγκου σε πολλαπλή συσκευασία η οποία θα γίνεται ανά δέκα φύσιγγες. Επομένως η ποσότητα που συνταγογραφεί ο ιατρός και εκτελεί ο φαρμακοποιός, θα αναφέρεται σε δεκάδες φυσίγγων και όχι σε μεμονωμένες φύσιγγες. (ομοίως έχουν προσαρμοστεί και οι τιμές των σκευασμάτων ώστε να αντιστοιχούν σε δεκάδα και όχι σε φύσιγγα) σας κοινοποιούμε τη σχετική ενημέρωση της ΗΔΙΚΑ. Τα μηχανογραφικά προγράμματα είναι υποχρεωμένα άμεσα να υλοποιήσουν την εφαρμογή.
- Από το Σάββατο 12/2/22 είναι έτοιμη η εφαρμογή για τα εμβόλια απευαισθητοποίησης, τα οποία θα επιλέγονται και θα συνταγογραφούνται ηλεκτρονικά, με κλειδωμένο % συμμετοχής από τον ιατρό και η τιμή αγοράς του σκευάσματος θα εισάγεται στο πρόγραμμα από το φαρμακοποιό με ανοικτή ημερομηνία εκτέλεσης (διότι δύναται να έχουν διαφορετική τιμή ανά παραγγελία και παράδοση). Τα μηχανογραφικά προγράμματα είναι υποχρεωμένα άμεσα να υλοποιήσουν την εφαρμογή.
- την επόμενη εβδομάδα θα είναι σε περιβάλλον παραγωγικής λειτουργίας από την ΗΔΙΚΑ οι εφαρμογέςγια τα γαληνικά σκευάσματα και τα μικροδέματα ΙΦΕΤ, τις οποίες τα μηχανογραφικά προγράμματα θα πρέπει να υλοποιήσουν.
Μέχρι την πλήρη προσαρμογή θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία θα υφίστανται και θα εκτελούνται τόσο οι χειρόγραφες όσο και οι ηλεκτρονικές συνταγές για τις κατηγορίες αυτές. Η ημερομηνία παύσης συνταγογράφησης χειρόγραφων συνταγών και η εκτέλεσή τους αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο, θα οριστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ταυτόχρονα θα υπάρξουν οδηγίες και ενημέρωση για την επιβολή κοφτών, το οποίο ήταν αίτημα του ΠΦΣ, ώστε το δοσομετρικό σχήμα που συνταγογραφεί ο θεράπων ιατρός να ορίζει και τη μέγιστη ποσότητα εμβαλαγίων φαρμάκου που μπορεί να χορηγηθεί από τον φαρμακοποιό».
Και καταλήγει η ανακοίνωση:
«Επιδίωξη του ΠΦΣ είναι η ψηφιοποίηση των διαδικασιών και η απλούστευση τους έτσι ώστε ο Φαρμακοποιός να διευκολύνεται στην καθημερινότητά του και να μην επιβαρύνεται με περικοπές που οφείλονται σε διαδικαστικού χαρακτήρα παραλήψεις ή λάθη που δεν οφείλονται σε αυτόν».
Αν και ο αριθμός αυτών των πράσινων, χειρόγραφων συνταγών είναι μερικές χιλιάδες – ένα αρκετά μικρό ποσοστό δηλαδή των εκατομμυρίων συνταγών φαρμάκων που εκτελούνται καθημερινά στα φαρμακεία – το πρόβλημα που δημιουργούσαν ήταν πολύ μεγάλο, αρχικά στο ελεγκτικό κομμάτι και στη συνέχεια και στις περικοπές φτάνοντας το 80-90% του συνόλου των περικοπών που κάνει ο ΕΟΠΠΥ για λάθη που εντοπίζει στις ελεγχόμενες συνταγές που εκτελούνται στα φαρμακεία και το 90% των προστίμων που επιβάλλονται σε αυτά, ποσοστό πραγματικά τεράστιο.