Από την Αθηνά Γκόρου
Οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωποι με ελλείψεις φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων κοινών αντιβιοτικών και άλλων ζωτικών θεραπειών, σύμφωνα με έκθεση του European Court of Auditors (Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ECA) που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντόπισε τις εύθραυστες εφοδιαστικές αλυσίδες και την έντονη εξάρτηση από Ασιάτες κατασκευαστές —ιδίως για βασικά φάρμακα όπως αντιβιοτικά και παυσίπονα— ως βασικές αιτίες, ανέφερε το ECA (ΕΕΣ). Τον Ιούλιο, η Ευρωπαία επίτροπος αρμόδια για τη διαχείριση κρίσεων, Hadja Lahbib, δήλωσε ότι η ΕΕ στοχεύει να δημιουργήσει αποθέματα κρίσιμου ιατρικού εξοπλισμού και εμβολίων σε περίπτωση μελλοντικών υγειονομικών κρίσεων και να δημιουργήσει ένα δίκτυο για τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των κρατών-μελών. Ωστόσο, το ECA (ΕΕΣ) προειδοποίησε ότι η δημιουργία αποθεμάτων σε ορισμένες χώρες θα μπορούσε να επιδεινώσει τις ελλείψεις σε άλλες περιοχές της Ένωσης.
Οι ελλείψεις φαρμάκων έχουν επανειλημμένα εμφανιστεί σε όλη την ΕΕ εδώ και χρόνια, αλλά το μπλοκ εξακολουθεί να μην διαθέτει ένα αποτελεσματικό σύστημα για την αντιμετώπισή τους. Οι ελλείψεις κορυφώθηκαν το 2023 και το 2024, με τις χώρες της ΕΕ να αντιμετωπίζουν κρίσιμες ελλείψεις σε 136 φάρμακα μεταξύ Ιανουαρίου 2022 και Οκτωβρίου 2024, σύμφωνα με την έκθεση.
Το ECA (ΕΕΣ) χαρακτήρισε τις ελλείψεις «χρόνιο πονοκέφαλο για την ΕΕ», σημειώνοντας ότι το μπλοκ εξακολουθεί να στερείται ενός «καλοκουρδισμένου συστήματος» για την αντιμετώπιση σοβαρών ελλείψεων φαρμάκων. Σύμφωνα με την EMA (European Medicines Agency / Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων), τον Μάρτιο φέτος 34 φάρμακα βρίσκονταν σε έλλειψη, εκ των οποίων τα 16 περιλαμβάνονταν στον κατάλογο βασικών φαρμάκων της European Commission (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
Οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι το υφιστάμενο σύστημα πρόληψης ελλείψεων φαρμάκων στερείται ισχυρού νομικού πλαισίου και έγκαιρης πληροφόρησης, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, ο ρυθμιστικός φορέας της περιοχής, έχει περιορισμένες εξουσίες εκτός περιόδων υγειονομικών κρίσεων. «Οι ελλείψεις φαρμάκων μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για τους ασθενείς, να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και να έχουν υψηλό κόστος για τους γιατρούς, τα φαρμακεία και τις χώρες», δήλωσε ο Klaus Heiner Lehne, μέλος του ECA (ΕΕΣ) που ηγήθηκε του ελέγχου. Πρόσθεσε ότι οι ελλείψεις αποτελούν πρόβλημα για τους ασθενείς, πρόκληση για τα συστήματα υγείας και δείγμα της στρατηγικής ευπάθειας της ΕΕ στον εφοδιασμό φαρμάκων.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται από τη διάσπαση των δεδομένων σε όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τα αποθέματα, τις ειδοποιήσεις ελλείψεων και τις εγκρίσεις φαρμάκων. Κάθε χώρα έχει διαφορετικούς κανόνες για το πότε οι εταιρείες πρέπει να ενημερώνουν τους ρυθμιστές για τις ελλείψεις, με αποτέλεσμα οι διαδικασίες να είναι αργές ή να μην λειτουργούν πάντα σωστά.
Ρυθμιστικά εμπόδια στην αγορά φαρμάκων της ΕΕ δυσχεραίνουν την ανακατανομή φαρμάκων μεταξύ χωρών, επιδεινώνοντας τις ελλείψεις και οδηγώντας σε άνιση πρόσβαση, σημείωσε η έκθεση.
Η E. Επιτροπή έχει προτείνει νομικές αλλαγές με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία και, μόλις εγκριθούν, θα μπορούσαν να βελτιώσουν σημαντικά το σύστημα. Ωστόσο, οι προτάσεις αυτές προς το παρόν στερούνται μηχανισμών επιβολής όπως κυρώσεις για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της βιομηχανίας. Ο Matthias Blaas (ECA) τόνισε ότι μόνο με σωστή γνώση μπορεί να υπάρξει αποτελεσματικός συντονισμός, ενώ κάθε κράτος μέλος παρέχει διαφορετικά δεδομένα εθελοντικά.
Η επόμενη δέσμη νομοθεσίας για τα φαρμακευτικά προϊόντα, που συζητείται επί του παρόντος από τους υπουργούς Υγείας στο Συμβούλιο, μπορεί να επιβάλει περισσότερες υποχρεώσεις στους κατασκευαστές για καλύτερα δεδομένα σχετικά με τις εφοδιαστικές αλυσίδες τους. Η υλοποίηση αυτών των προτάσεων θα χρειαστεί ακόμα μερικά χρόνια για να έχει πλήρη αποτέλεσμα.
Η εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καλεί για ένα ισχυρότερο και πιο αποτελεσματικό πλαίσιο της ΕΕ για την πρόληψη των ελλείψεων και είναι βέβαιοι ότι οι πρόσφατες προτάσεις θα κάνουν σημαντική διαφορά και θα αντιμετωπίσουν πολλές από τις προκλήσεις που επισημαίνει το ECA.
Με πληροφορίες από Euronews και Reuters
