Παρότι η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει υιοθετήσει μια σταθερά συντηρητική στάση στο θέμα των αμβλώσεων – η οποία διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις του με κοινωνικά συντηρητικούς και ευαγγελικούς χριστιανούς– συνεχίζει, προς το παρόν, να υπερασπίζεται στο δικαστήριο την πρόσβαση στη μιφεπριστόνη, το χάπι που χρησιμοποιείται στη συντριπτική πλειονότητα των φαρμακευτικών αμβλώσεων στις ΗΠΑ.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Σε μια αθόρυβη αλλά ουσιώδη κίνηση, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης υπέβαλε χτες, Δευτέρα 5 Μαΐου 2025, υπόμνημα σε ομοσπονδιακό δικαστήριο του Τέξας, καλώντας τον δικαστή να απορρίψει αγωγή τριών Ρεπουμπλικανικών πολιτειών (Μιζούρι, Κάνσας, Άινταχο), που επιχειρούν να περιορίσουν δραστικά τη χρήση του φαρμάκου. Η κυβέρνηση Τραμπ δεν αναφέρεται ακόμη στην ουσία της υπόθεσης, αφήνοντας, όμως, να εννοηθεί ότι δεν επιδιώκει άμεσα την ανατροπή της στάσης του προκατόχου της.
Το φάρμακο έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας δικαστικής διαμάχης που αναζωπυρώνεται συνεχώς, με επίδικο τη δυνατότητα χορήγησης μέσω ταχυδρομείου και τη συνταγογράφηση χωρίς φυσική παρουσία γιατρού. Αν και το Ανώτατο Δικαστήριο είχε απορρίψει αντίστοιχη προσφυγή πέρυσι, η υπόθεση επανήλθε από τις συγκεκριμένες πολιτείες, που επιμένουν πως οι χαλαρώσεις στους κανονισμούς εγκυμονούν κινδύνους, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τα κρατικά προγράμματα υγείας.
Το ιστορικό της αντιπαράθεσης
Η συζήτηση για τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ κορυφώθηκε μετά την ακύρωση του συνταγματικού δικαιώματος στην άμβλωση από το Ανώτατο Δικαστήριο το 2022 (υπόθεση Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization), καταργώντας το ιστορικό Roe v. Wade (1973). Έκτοτε, πολλές Πολιτείες επέβαλαν αυστηρούς περιορισμούς, ενώ άλλες διατήρησαν ή και διεύρυναν την πρόσβαση.
Η μιφεπριστόνη, εγκεκριμένη από τον FDA από το 2000, έγινε στόχος νέου κύματος αμφισβήτησης. Το 2023, μια ομάδα γιατρών και οργανώσεων κατά των αμβλώσεων κατέθεσε αγωγή για να αποσύρει την έγκριση του φαρμάκου, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πως δεν είχαν νομική υπόσταση. Η νέα προσφυγή από Πολιτείες υπό Ρεπουμπλικανική ηγεσία επιχειρεί να συνεχίσει αυτή τη νομική μάχη, με πρόσχημα τις επιπλοκές στην υγεία και τις επιβαρύνσεις στα δημόσια ταμεία.
Παρότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως δεν προτίθεται να περιορίσει τη μιφεπριστόνη, το μέλλον της πρόσβασης στο χάπι θα κριθεί τόσο από τα δικαστήρια όσο και από τις επερχόμενες εκλογές, με τις αμβλώσεις να παραμένουν ένα από τα πιο καυτά κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής.
Η στάση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο θέμα των αμβλώσεων
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υιοθετήσει μια στάση που επικεντρώνεται στην αποκέντρωση της πολιτικής για τις αμβλώσεις, υποστηρίζοντας ότι το ζήτημα θα πρέπει να ρυθμίζεται από τις επιμέρους πολιτείες των ΗΠΑ. Σε βίντεο που δημοσίευσε τον Απρίλιο του 2024, δήλωσε: «Οι πολιτείες θα καθορίσουν [την πολιτική για τις αμβλώσεις] μέσω ψήφου ή νομοθεσίας ή ίσως και των δύο, και ό,τι αποφασίσουν πρέπει να είναι ο νόμος της χώρας (σε αυτήν την περίπτωση), ο νόμος της πολιτείας».
Αν και κατά το παρελθόν είχε εκφράσει τη θέση του για ομοσπονδιακό περιορισμό των αμβλώσεων, το 2024, ξεκαθάρισε ότι δεν θα υποστηρίξει εθνική απαγόρευση και ότι θα ασκήσει βέτο σε οποιοδήποτε σχετικό νομοσχέδιο φτάσει στο γραφείο του. Επιπλέον, έχει δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να περιορίσει την πρόσβαση στη μιφεπριστόνη, το χάπι που χρησιμοποιείται σε μεγάλο ποσοστό φαρμακευτικών αμβλώσεων στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η κυβέρνησή του έχει λάβει μέτρα που περιορίζουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας. Για παράδειγμα, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που επαναφέρει την απαγόρευση ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για εκλεκτικές αμβλώσεις, σύμφωνα με την τροπολογία Hyde.
Γενικότερα, ο Τραμπ υποστηρίζει ότι η πολιτική για τις αμβλώσεις πρέπει να καθορίζεται σε επίπεδο πολιτειών και έχει εκφράσει αντίθεση σε ομοσπονδιακή απαγόρευση. Ωστόσο, οι ενέργειες της κυβέρνησής του δείχνουν μια τάση περιορισμού της πρόσβασης σε υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας μέσω διοικητικών μέτρων.
Τα μέτρα Τραμπ για τον περιορισμό στην πρόσβαση στις αμβλώσεις
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Τραμπ έλαβε διάφορα μέτρα για να περιορίσει την πρόσβαση στις αμβλώσεις, όπως:
· Διορισμός συντηρητικών δικαστών στο Ανώτατο Δικαστήριο:
Οι διορισμοί των Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh και Amy Coney Barrett ενίσχυσαν τη συντηρητική πλειοψηφία του δικαστηρίου, οδηγώντας στην ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade.
· Περιορισμός της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης:
Επαναφορά της πολιτικής “Mexico City Policy”, η οποία απαγορεύει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση σε διεθνείς οργανισμούς που παρέχουν ή συμβουλεύουν για αμβλώσεις.
Περιορισμοί στη χρήση ομοσπονδιακών κονδυλίων για κλινικές που παρέχουν αμβλώσεις, όπως το πρόγραμμα Title X.
· Υποστήριξη νομοθεσίας:
Υποστήριξη νομοθεσίας σε επίπεδο πολιτειών που περιορίζει την πρόσβαση στις αμβλώσεις.
Οι ενέργειες του Τραμπ αντικατοπτρίζουν τη δέσμευσή του να περιορίσει την πρόσβαση στις αμβλώσεις και να ικανοποιήσει τη βάση των υποστηρικτών του που είναι αντίθετοι στις αμβλώσεις.
