Οι ερευνητές από το Ινστιτούτο Πολ Σέρρερ (PSI) ανακάλυψαν τον τρόπο με τον οποίο η σπερμίνη – ένα μικρό μόριο που ρυθμίζει πολλές κυτταρικές λειτουργίες – μπορεί να προστατεύει από νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.
Η σπερμίνη «αδρανοποιεί» ορισμένες πρωτεΐνες κάνοντάς τες να συσσωρεύονται, κάτι που όπως περιγράφουν οι ειδικοί, είναι σαν να ρίχνεις τυρί πάνω σε μακαρόνια που κολλούν μεταξύ τους. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Nature Communications.
Καθώς ο μέσος όρος ζωής αυξάνεται, παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον γίνονται ολοένα πιο συχνές. Αυτές οι ασθένειες προκαλούνται από συσσωρεύσεις στον εγκέφαλο τοξικών πρωτεϊνικών δομών, οι οποίες προκύπτουν από λανθασμένη αναδίπλωση των αμυλοειδών πρωτεϊνών που μοιάζουν με λεπτές ίνες, σαν «σπαγγέτι». Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία ικανή να αποτρέψει ή να απομακρύνει αυτές τις συσσωρεύσεις.
Η σπερμίνη ως φυσικός προστάτης
Σε πειράματα, η ομάδα του Jinghui Luo στο PSI έδειξε ότι η σπερμίνη μπορεί:
- να παρατείνει το προσδόκιμο ζωής μικρών νηματωδών σκωλήκων,
- να βελτιώσει την κινητικότητά τους καθώς γερνούν,
- να ενισχύσει τα μιτοχόνδρια (τις ενεργειακές «μηχανές» του κυττάρου),
- να βοηθήσει το ανοσοποιητικό να απομακρύνει τοξικές αμυλοειδείς συσσωρεύσεις.
Τα νέα ευρήματα μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για σύγχρονες στρατηγικές καταπολέμησης νευροεκφυλιστικών παθήσεων.
Τι είναι η σπερμίνη;
Η σπερμίνη είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του οργανισμού και ανήκει στην οικογένεια των πολυαμινών. Ανακαλύφθηκε πριν από 150 χρόνια και πήρε το όνομά της από το σπερματικό υγρό όπου είναι ιδιαίτερα άφθονη. Ωστόσο βρίσκεται και σε πολλά άλλα είδη κυττάρων, ιδιαίτερα σε όσα είναι ενεργά και μπορούν να διαιρούνται.
Συμβάλλει:
- στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης,
- προάγει την κινητικότητα και τη δραστηριότητα των κυττάρων, ελέγχοντας πολλές διαδικασίες.
- διασφαλίζει ότι τα κύτταρα μπορούν να αναπτυχθούν και να διαιρεθούν σωστά.
Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι η σπερμίνη προστατεύει τα νευρικά κύτταρα και μειώνει τη φθορά της μνήμης που επέρχεται με την ηλικία – αλλά δεν ήταν ξεκάθαρος ο μηχανισμός. Τώρα αρχίζει να αποκαλύπτεται.
Η σπερμίνη φαίνεται να εμπλέκεται και σε άλλες παθήσεις, όπως ο καρκίνος. Όταν κατανοηθούν οι μηχανισμοί της σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για νέες στοχευμένες θεραπείες. Το ίδιο ισχύει και για άλλες πολυαμίνες που παίζουν κρίσιμους ρόλους στον οργανισμό.
Ο Luo σημειώνει ότι «όσο πιο καλά κατανοούμε τη διαδικασία, τόσο πιο εύκολα θα δημιουργήσουμε τη σωστή ‘συνταγή’ θεραπείας.
