Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Cambridge, ο εγκέφαλος του ανθρώπου περνάει από 5 σημαντικές φάσεις, στην ηλικία των 9, των 32, των 66 και των 83 ετών.
Η ανακάλυψη αυτή είναι αποτέλεσμα εξέτασης περίπου 4.000 ατόμων που συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα, όπου μελετήθηκαν οι συνάψεις μεταξύ των εγκεφαλικών τους κυττάρων και οι αλλαγές που προέκυψαν μέσα στο χρόνο. Έτσι, φάνηκε ότι ο εγκέφαλός μας, παραμένει στην ίδια κατάσταση από τα 9 περίπου που ξεκινά η εφηβεία και μέχρι τα 30 περίπου, όπου εκεί είναι και το αποκορύφωμα των αλλαγών, κάτι που μπορεί να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε τους κινδύνους που υπάρχουν ψυχικές και άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές.
Ο εγκέφαλός μας αλλάζει συνεχώς αλλά δεν είναι μία ομαλή διαδικασία, εξαρτάται και από τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας από τη γέννησή μας μέχρι τον θάνατο. Ωστόσο οι βασικές 5 φάσεις περιλαμβάνουν: την παιδική ηλικία μέχρι τα 9 έτη, την εφηβεία από τα 9 έως τα 32, την ενηλικίωση από τα 32 μέχρι τα 66, την πρώιμη γήρανση από τα 66 έως τα 83 και την όψιμη γήρανση από τα 83 και μετά.
«Ο εγκέφαλος» λέει η Δρ. Αλέξα Μάουσλι στο BBC, «περνάει διάφορες φάσεις και διακυμάνσεις και δεν υπάρχει μία σταθερή διαδικασία εξέλιξης. Κάποιοι άνθρωποι θα περάσουν νωρίτερα και κάποιοι αργότερα αυτά τα στάδια». Ωστόσο, οι ερευνητές φαίνεται ότι συμφωνούν απόλυτα με το πόσο ξεκάθαρα αυτές οι ηλικίες «σταθμοί» μοιάζουν να είναι ίδιες για όλους.
Παιδική ηλικία: Ο εγκέφαλος αυξάνεται ραγδαία σε μέγεθος και αραιώνει κάπως τις συνάψεις που δημιουργούνται στην αρχή της ζωής. Είναι λιγότερο αποδοτικός και λειτουργεί όπως ακριβώς και ένα παιδί, που περιπλανιέται.
Εφηβεία: Η προηγούμενη διαδικασία αλλάζει απότομα περίπου στα 9, όταν οι συνάψεις του εγκεφάλου περνούν σε μία φάση μεγάλης αποδοτικότητας. Μία τεράστια αλλαγή, όπου είναι και η φάση που μπορεί να εμφανιστούν οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές. Και αυτή η φάση τελειώνει πολύ αργότερα από ότι πιστεύαμε. Η νευροεπιστήμη απέδειξε ότι κρατάει μέχρι και την αρχή της 3ης δεκαετίας της ζωής μας. Αυτή είναι και η πιο αποδοτική φάση του εγκεφάλου μας.
Ενηλικίωση: Η περίοδος της σταθερότητας κρατά περίπου 3 δεκαετίες. Οι αλλαγές είναι αργές και οι βελτιώσεις στην αποδοτικότητα του εγκεφάλου αναστρέφονται. Ευθυγραμμίζεται σύμφωνα με την Δρ. Μάουσλι η νοημοσύνη με την προσωπικότητα .
Πρώιμη γήρανση: Αυτή ξεκινά στα 66, αλλά δεν είναι μια απότομη και ξαφνική πτώση. Αντίθετα, υπάρχουν αλλαγές στις συνδέσεις στον εγκέφαλο. Αντί να συντονίζονται ως ένας ενιαίος εγκέφαλος, το όργανο γίνεται ολοένα και πιο διαχωρισμένο σε περιοχές που εργάζονται σφιχτά μαζί – όπως μέλη μιας μπάντας που ξεκινούν τα δικά τους σόλο πρότζεκτ. Αν και η μελέτη εξέτασε υγιείς εγκεφάλους, αυτή είναι επίσης η ηλικία κατά την οποία η άνοια και η υψηλή αρτηριακή πίεση, που επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου, αρχίζουν να εμφανίζονται.
Όψιμη γήρανση: Στην ηλικία των 83, εισερχόμαστε στην τελική φάση. Υπάρχουν λιγότερα δεδομένα από τις άλλες ομάδες, καθώς η εύρεση υγιών εγκεφάλων για μελέτη ήταν πιο δύσκολη. Οι αλλαγές στον εγκέφαλο είναι παρόμοιες με αυτές της πρώιμης γήρανσης, αλλά ακόμα πιο έντονες. Η Δρ. Μάουσλι ανέφερε ότι αυτό που την εξέπληξε πραγματικά ήταν πόσο καλά οι διαφορετικές “ηλικίες ευθυγραμμίζονται με πολλές φάσεις που αποτελούν ορόσημο όπως η εφηβεία, οι υγειονομικές ανησυχίες αργότερα στη ζωή και ακόμη και οι σημαντικές κοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν στα πρώτα τριάντα, όπως η γονεϊκότητα.
Η σημασία της υγιούς γήρανσης και της προαγωγής της ψυχικής υγείας παραμένει κρίσιμη, καθώς οι πληθυσμοί ηλικίας αυξάνονται παγκοσμίως. Αυτή η έρευνα αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς την κατεύθυνση της καλύτερης κατανόησης της ανθρώπινης ανάπτυξης και των προκλήσεων που μπορεί να προκύψουν καθώς μεγαλώνουμε. Θα χρειαστούν όμως ακόμα πολλά δεδομένα. Ωστόσο, αυτή η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Natures Communications, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες και μπορεί να ανοίξει το δρόμο για καλύτερη κατανόηση των αλλαγών στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της ζωής, καθώς και των ψυχικών και γνωστικών διαταραχών που μπορεί να προκύψουν σε διάφορες ηλικιακές φάσεις. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αυτά τα ευρήματα θα συμβάλουν στην ανάπτυξη προληπτικών μέτρων και θεραπειών για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας και της γνωστικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια της γήρανσης. Πηγή: BBC
“
