Μία απλή διαγνωστική δοκιμή, συγκεκριμένα, η χρήση σκιαγραφικού υγρού για την απεικόνιση πιθανών αποφράξεων στο λεπτό έντερο μπορεί να αποτρέψει τη χειρουργική επέμβαση σε σημαντικό αριθμό ασθενών με ειλεό λεπτού εντέρου, σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη.
Ρούλα Σκουρογιάννη
Το υγρό Gastrografin, το οποίο παράγεται από την εταιρεία Bracco Diagnostics Inc., χορηγείται σε ασθενείς με συμπτώματα ειλεού πριν από ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία. Με αυτόν τον τρόπο, οι γιατροί μπορούν να δουν με ακρίβεια τη θέση και τη σοβαρότητα μιας πιθανής απόφραξης του λεπτού εντέρου, και να αποφασίσουν εάν απαιτείται χειρουργική παρέμβαση.
45% λιγότερες επεμβάσεις στην εποχή του Gastrografin
Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από εθνική βάση δεδομένων που περιελάμβανε περισσότερους από 20.000 ασθενείς με υποψία ειλεού λεπτού εντέρου. Συγκρίθηκαν δύο χρονικές περίοδοι: 2012–2016, πριν από τη συστηματική χρήση του Gastrografin, και 2019–2023, οπότε η χρήση του είχε ήδη καθιερωθεί ως βασική διαγνωστική πρακτική.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: οι χειρουργικές επεμβάσεις για ειλεό μειώθηκαν κατά 45%, από 13.257 την πρώτη περίοδο, σε 7.333 την εποχή του Gastrografin.
Ο ειλεός του λεπτού εντέρου ευθύνεται για περίπου το 15% των νοσηλειών σε νοσοκομεία των ΗΠΑ, με το 20% των περιπτώσεων να απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση. Το συνολικό ετήσιο κόστος για το σύστημα υγείας υπερβαίνει τα 3 δισ. Δολάρια.
Σύνθετες επεμβάσεις, αυξημένη θνησιμότητα
Παρά τη γενική βελτίωση, η μελέτη εντόπισε και κάποιες προκλήσεις: η θνησιμότητα μετά από χειρουργική επέμβαση αυξήθηκε από 4,4% σε 5,9%, ενώ τα περιστατικά επανεγχειρήσεων εντός 30 ημερών αυξήθηκαν από 4,7% σε 6,2%. Οι επιστήμονες εξηγούν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πλέον χειρουργούνται μόνο οι πιο σοβαρές και περίπλοκες περιπτώσεις, αφού οι ήπιες αποφράξεις αποκλείονται χάρη στο Gastrografin.
«Στο παρελθόν, ασθενείς με σχετικά ήπιες συμφύσεις στο λεπτό έντερο υποβάλλονταν σε χειρουργείο, επειδή δεν υπήρχε άλλη διαγνωστική δυνατότητα», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης, Dr. Robert McLoughlin, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ. «Στην εποχή του Gastrografin, οι περιπτώσεις που φτάνουν στο χειρουργείο είναι σαφώς πιο πολύπλοκες, γεγονός που εξηγεί την αύξηση των επιπλοκών και της θνησιμότητας».
Λιγότερες ημέρες νοσηλείας για όσους υποβλήθηκαν σε εξέταση με Gastrografin
Ωστόσο, παρά τη δυσκολία των επεμβάσεων, οι ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν στην περίοδο ευρείας χρήσης του Gastrografin είχαν συντομότερη νοσηλεία: κατά μέσο όρο 6 ημέρες στο νοσοκομείο, έναντι περίπου 10 ημερών για όσους αντιμετωπίστηκαν πριν καθιερωθεί το σκιαγραφικό, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Surgical Research.
Οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι δεν αποδεικνύεται άμεση αιτιακή σχέση μεταξύ της χρήσης του Gastrografin και των αποτελεσμάτων, ωστόσο η συσχέτιση είναι ισχυρή.
Η ιδέα για τη μελέτη γεννήθηκε από μία απλή συζήτηση
Ο Dr. Mcloughlin αφηγήθηκε ότι η ιδέα για τη μελέτη γεννήθηκε σε μια καθημερινή συνομιλία με τη νεότερη συνάδελφό του, Dr. Yuen-Joyce Liu, όταν εκείνη παρατήρησε πως πλέον οι επεμβάσεις για ειλεό έχουν μειωθεί. Εκείνος θυμήθηκε ότι στα χρόνια της εκπαίδευσής του «χειρουργούσαν πολύ περισσότερες περιπτώσεις». Η παρατήρηση αυτή αποτέλεσε το έναυσμα για την εκπόνηση της συγκεκριμένης έρευνας.
Η μελέτη αναδεικνύει το πόσο καθοριστικός μπορεί να είναι ένας απλός, μη επεμβατικός διαγνωστικός χειρισμός στην πορεία ενός ασθενούς. Το Gastrografin δεν αποτελεί μόνο ένα διαγνωστικό εργαλείο, αλλά και ένα μέσο για να αποφεύγονται επώδυνες, δαπανηρές και ενίοτε επικίνδυνες επεμβάσεις.
Στο μέλλον, η ευρύτερη ενσωμάτωσή του σε πρωτόκολλα διαχείρισης του ειλεού θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για πιο στοχευμένες και ασφαλείς αποφάσεις στη χειρουργική πράξη.
