Οι Αναστολείς JAK αποδεικνύονται σωτήριοι για τους νοσηλευόμενους με COVID-19, δίνοντας καλύτερα αποτελέσματα από τις μέχρι σήμερα χορηγούμενες θεραπείες για τη σοβαρή νόσηση.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Ειδικότερα, σε μια νέα διεθνή μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Respiratory Medicine, η κατηγορία φαρμάκων γνωστή ως αναστολείς κινάσης Janus (JAK) αναδεικνύεται ως η πιο αποτελεσματική θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς που νοσηλεύονται με σοβαρή λοίμωξη COVID-19. Η σημαντική αυτή ανακάλυψη αναμένεται να επαναπροσδιορίσει τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση της πανδημικής νόσου, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη.
Μελέτη σε σχεδόν 13.000 νοσηλευόμενους ασθενείς
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 16 διαφορετικές τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 12.859 ενήλικες που νοσηλεύτηκαν για COVID-19, από τον Μάιο του 2020 έως τον Μάρτιο του 2022. Στις μελέτες αυτές, συγκρίθηκαν οι επιδράσεις των αναστολέων JAK με άλλες θεραπείες –όπως η δεξαμεθαζόνη, ένας κορτικοστεροειδής με καθιερωμένη χρήση στην COVID ή φάρμακα που στοχεύουν τη φλεγμονώδη κυτταροκίνη IL-6 – καθώς και με εικονικά φάρμακα (placebo).
Εντυπωσιακή μείωση της θνησιμότητας
Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα: το ποσοστό θανάτων εντός 28 ημερών από τη χορήγηση της θεραπείας ήταν 11,7% στους ασθενείς που έλαβαν αναστολείς JAK, έναντι 13,2% σε εκείνους που έλαβαν άλλες θεραπείες. Η αναπροσαρμογή των στατιστικών για επιμέρους παράγοντες κινδύνου κατέδειξε ότι η θεραπεία με JAK μειώνει την πιθανότητα θανάτου κατά 33% – ένα εντυπωσιακό όφελος, ειδικά σε πληθυσμό υψηλού κινδύνου.
Επιπλέον οφέλη: Ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερες παρενέργειες
Η θεραπεία με JAK δεν ευνοεί μόνο την επιβίωση. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν αυτήν την αγωγή είχαν μικρότερη ανάγκη για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής και συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο – κατά μέσο όρο, σχεδόν μία ημέρα λιγότερο. Παράλληλα, αναφέρθηκαν λιγότερες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε σύγκριση με άλλες θεραπείες, στοιχείο που προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας στην επιλογή τους.
Σημαντικά οφέλη ανεξαρτήτως εμβολιασμού
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα της ανάλυσης είναι ότι τα οφέλη των αναστολέων JAK παραμένουν ισχυρά ανεξάρτητα από το αν οι ασθενείς ήταν εμβολιασμένοι κατά της COVID-19 ή όχι. Αυτό καθιστά τη θεραπεία κρίσιμη για τη διαχείριση σοβαρών περιστατικών, ακόμη και σε μετα-πανδημικό περιβάλλον όπου η κάλυψη εμβολιασμού είναι ευρεία αλλά ο ιός συνεχίζει να προκαλεί σοβαρές νοσηλείες.
Αναθεώρηση των διεθνών οδηγιών ζητούν οι ειδικοί
Σε κύριο άρθρο που συνοδεύει τη δημοσίευση της μελέτης, οι συντάκτες υπογραμμίζουν την ανάγκη άμεσης ενσωμάτωσης των ευρημάτων στις κατευθυντήριες οδηγίες των διεθνών οργανισμών υγείας. «Παρόλο που η πανδημία έχει παρέλθει και η COVID-19 δεν βρίσκεται πλέον εκτός ελέγχου, οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των βέλτιστων θεραπευτικών πρακτικών είναι απλώς επιβλαβείς», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Τα φάρμακα της κατηγορίας των JAK αναστολέων είχαν ήδη εγκριθεί για φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, και πλέον φαίνεται πως προσφέρουν σημαντικά θεραπευτικά οφέλη και σε περιπτώσεις σοβαρής COVID-19.
Η νέα ανάλυση δίνει ισχυρό σήμα στις υγειονομικές αρχές για επανεκτίμηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στη νοσηλεία COVID-19. Η αποδοτικότητα, η ασφάλεια και η καθολικότητα της επίδρασης των JAK αναστολέων καθιστούν τη συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων την πλέον ελπιδοφόρα στην οξεία διαχείριση της νόσου, ακόμη και μετά το πέρας της πανδημίας.
Περισσότερα στοιχεία για τη μετα-ανάλυση είναι διαθέσιμα στον σύνδεσμο:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213260025000554?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Health-Rounds&utm_term=052225&lctg=63e121d07a7ced439a0e2587
