Μια νέα μη ορμονική θεραπεία, το elinzanetant, έδειξε σημαντική μείωση των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μεγάλης κλινικής μελέτης φάσης 3 που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine*.
Στην έρευνα συμμετείχαν πάνω από 600 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με έντονα αγγειοκινητικά συμπτώματα (vasomotor symptoms – VAS), οι οποίες έλαβαν είτε elinzanetant είτε εικονικό φάρμακο καθημερινά για διάστημα 52 εβδομάδων.
Εμμηνόπαυση και αγγειοκινητικά συμπτώματα
Τα vasomotor symptoms (VAS) στην εμμηνόπαυση είναι τα πιο χαρακτηριστικά και ενοχλητικά συμπτώματα που βιώνουν πολλές γυναίκες σε αυτή τη φάση της ζωής τους. Ο όρος “vasomotor” αναφέρεται στις αλλαγές στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, που σχετίζονται με τα αιμοφόρα αγγεία.
Κύρια vasomotor συμπτώματα
· Εξάψεις (hot flashes) – ξαφνικά επεισόδια έντονης ζέστης που συνοδεύονται από εφίδρωση, κοκκίνισμα του δέρματος, αίσθημα παλμών και μερικές φορές ρίγος μετά το επεισόδιο.
· Νυχτερινές εφιδρώσεις (night sweats) – εξάψεις που εμφανίζονται τη νύχτα και προκαλούν αφύπνιση, διαταράσσοντας τον ύπνο.
Γιατί συμβαίνουν:
Οφείλονται στις ορμονικές αλλαγές που συνοδεύουν την εμμηνόπαυση (πτώση των οιστρογόνων), οι οποίες επηρεάζουν το κέντρο θερμορύθμισης στον υποθάλαμο, με αποτέλεσμα υπερευαισθησία στις μικρές αλλαγές της θερμοκρασίας του σώματος.
Συχνότητα:
Περίπου 75–80% των γυναικών στην εμμηνόπαυση εμφανίζουν κάποιο βαθμό vasomotor συμπτωμάτων. Για κάποιες είναι ήπια, αλλά για άλλες είναι τόσο έντονα ώστε να επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητά τους, την ποιότητα ύπνου και την ψυχολογία τους.
Ελπιδοφόρα αποτελέσματα από κλινική μελέτη – Σημαντική μείωση των συμπτωμάτων VAS ήδη από τον 3ο μήνα
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:
- Μέχρι την 12η εβδομάδα, οι γυναίκες που έλαβαν elinzanetant είχαν 73% μείωση στη συχνότητα και σοβαρότητα των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων, έναντι 47% στην ομάδα του placebo.
- Στο τέλος του έτους (50η εβδομάδα), οι συμμετέχουσες που λάμβαναν elinzanetant παρουσίαζαν κατά μέσο όρο 1,4 επεισόδια μέτριας ή σοβαρής έντασης ημερησίως, σε σύγκριση με 3,5 επεισόδια στην ομάδα του placebo.
Δευτερογενή οφέλη: καλύτερος ύπνος και ποιότητα ζωής
Αν και η μελέτη δεν είχε σχεδιαστεί για να αξιολογήσει πλήρως τα δευτερογενή οφέλη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το φάρμακο φαίνεται να μειώνει τις διαταραχές ύπνου και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής των γυναικών.
Σημαντικό εύρημα ήταν ότι το elinzanetant δεν προκάλεσε ηπατικές βλάβες ούτε επηρέασε την οστική πυκνότητα, προσφέροντας έτσι ένα ασφαλές προφίλ για μακροχρόνια χρήση.
Ανεπιθύμητες ενέργειες και ανεκτικότητα
Περίπου 30% των γυναικών στην ομάδα του elinzanetant και 15% στην ομάδα placebo ανέφεραν ανεπιθύμητες ενέργειες σχετιζόμενες με τη θεραπεία, κυρίως πονοκεφάλους και υπνηλία. Οι παρενέργειες χαρακτηρίστηκαν ήπιες και διαχειρίσιμες.
Οι ειδικοί βλέπουν ελπίδα για μακροπρόθεσμη ανακούφιση
Η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. JoAnn Pinkerton από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, σχολίασε: «Αυτή η μελέτη διάρκειας ενός έτους όχι μόνο επιβεβαίωσε τη γρήγορη και σημαντική μείωση των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων, αλλά έδειξε ότι το αποτέλεσμα αυτό διατηρείται σε βάθος χρόνου, προσφέροντας ελπίδα για μακροχρόνια ανακούφιση».
Παράλληλα, συνοδευτικό editorial** που δημοσιεύτηκε στο JAMA Internal Medicine** αναφέρει:
«Το elinzanetant αναμένεται να αποτελέσει σημαντική προσθήκη στη φαρέτρα των μη ορμονικών θεραπειών για την αντιμετώπιση των αγγειοκινητικών συμπτωμάτων».
Διεθνής διάσταση: ήδη διαθέσιμο στο Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά
Το elinzanetant εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2025 για χρήση στο Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, όπου κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία Lynkuet. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το φάρμακο βρίσκεται ακόμη υπό αξιολόγηση από τον FDA.
Περισσότερα στοιχεία από τις σχετικές δημοσιεύσεις στο JAMA διαθέσιμες στους παρακάτω συνδέσμους:
*https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2838538?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Health-Rounds&utm_term=091825&lctg=63e121d07a7ced439a0e2587
**https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2838540?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Health-Rounds&utm_term=091825&lctg=63e121d07a7ced439a0e2587
