Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από Αμερικανούς ερευνητές αποκάλυψε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με καρκίνο αντιμετώπισε τουλάχιστον μία μορφή παραπληροφόρησης σχετικά με τις θεραπείες για τον καρκίνο.
Αυτά τα ανησυχητικά ευρήματα ρίχνουν φως σε μια κρίσιμη, αλλά συχνά παραβλεπόμενη πρόκληση στον τομέα της ογκολογίας: τη διείσδυση και τον πιθανό αντίκτυπο μη αποδεδειγμένων ισχυρισμών, μύθων και παρανοήσεων για τη θεραπεία του καρκίνου στη ζωή ευάλωτων ασθενών.
Ο ρόλος της παραπληροφόρησης στις θεραπείες καρκίνου
Ερευνητές από το Κέντρο Καρκίνου Υγείας του Πανεπιστημίου της Φλόριντα θέλησαν να διερευνήσουν την επικράτηση της παραπληροφόρησης μεταξύ των ατόμων που είχαν διαγνωστεί πρόσφατα με καρκίνο και τον ρόλο που διαδραματίζει στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία.
Σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες που επικεντρώνονταν κυρίως στην ανάλυση της επικράτησης του παραπλανητικού περιεχομένου σε πλατφόρμες όπως το TikTok ή το Facebook, αυτή η μελέτη μετατόπισε την έρευνα στην εξέταση των εμπειριών και των αντιλήψεων των ασθενών στον πραγματικό κόσμο.
Η μελέτη εστίασε σε ασθενείς που διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη, του μαστού, του παχέος εντέρου ή του πνεύμονα εντός έξι μηνών από την αρχική διάγνωση, ένα κρίσιμο χρονικό πλαίσιο για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία.
Οι ερευνητές διαμόρφωσαν τις ερωτήσεις της έρευνας γύρω από πέντε διακριτές κατηγορίες παραπληροφόρησης: βιταμίνες και μέταλλα, βότανα και συμπληρώματα, ειδικές δίαιτες, παρεμβάσεις νου-σώματος και διάφορες θεραπείες, συμπληρωμένες από κοινές παρανοήσεις σχετικά με τη θεραπεία, προσαρμοσμένες από υλικά του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου.
Τα ανησυχητικά ευρήματα
Τα ευρήματα της μελέτης ήταν άκρως ανησυχητικά: το 93% των ασθενών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με καρκίνο αντιμετώπισαν τουλάχιστον μία μορφή παραπληροφόρησης σχετικά με τις θεραπείες για τον καρκίνο.
Επιπλέον, η έρευνα αποκάλυψε ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων όχι μόνο είχε συναντήσει παραπληροφόρηση στο κρίσιμο θέμα των θεραπειών, αλλά σπάνια είχε συζητήσει αυτές τις λανθασμένες πληροφορίες με τους ογκολόγους τους.
«Διαπιστώσαμε ότι η έκθεση σε παραπληροφόρηση είναι τόσο διαδεδομένη που οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει πλέον να λειτουργούν με την υπόθεση ότι οι ασθενείς τους έχουν συναντήσει παραπλανητικές πληροφορίες πριν καν από την πρώτη τους συμβουλευτική συνεδρία. Αυτή η έκθεση είναι συχνά τυχαία, με τους ασθενείς να συναντούν συχνά ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με θεραπείες για τον καρκίνο παθητικά και όχι μέσω σκόπιμων διαδικτυακών αναζητήσεων», εξηγεί η Δρ. Carma Bylund, επικεφαλής συγγραφέα και καθηγήτρια στο Τμήμα Αποτελεσμάτων Υγείας και Βιοϊατρικής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου του Φλόριντα.
Γιατί προβληματίζουν τα ευρήματα
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το κενό επικοινωνίας είναι ανησυχητικό, καθώς οι μη διορθωμένες παρανοήσεις μπορούν να οδηγήσουν τους ασθενείς να αρνηθούν ή να καθυστερήσουν αποτελεσματικές θεραπείες. Η αντιμετώπιση αυτού του κενού είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της βέλτιστης φροντίδας του καρκίνου και της ασφάλειας των ασθενών.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η ψυχολογική ευαλωτότητα των ασθενών με καρκίνο —που οφείλεται στο άγχος, τον φόβο και την εισροή πολύπλοκων ιατρικών πληροφοριών— τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους στην παραπληροφόρηση. Τέτοιες ψευδείς πληροφορίες μπορούν να διαταράξουν τη σχέση ασθενούς-γιατρού, να μειώσουν την προσήλωση σε θεραπείες που βασίζονται σε τεκμήρια και, σε σοβαρές περιπτώσεις, να αυξήσουν τον κίνδυνο θνησιμότητας.
Η κατανόηση αυτής της δυναμικής υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης να προσαρμόσουν νέες στρατηγικές επικοινωνίας που αναγνωρίζουν και αντιμετωπίζουν άμεσα την έκθεση σε παραπληροφόρηση.
