Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Ερευνητική ομάδα από τη Σχολή Υγείας του Πανεπιστημίου του Γιορκ εντόπισε μια σπάνια γενετική μετάλλαξη σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται TRAF1, η οποία μπορεί να σταματήσει την υπερδραστήρια ανοσοαπόκριση στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, μειώνοντας σημαντικά τις φλεγμονές.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερδραστήριες ανοσολογικές φλεγμονώδεις αποκρίσεις που οδηγούν σε μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων. Βασικό χαρακτηριστικό της νόσου είναι το πρήξιμο και ο πόνος μέσα και γύρω από τις αρθρώσεις, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος. Με τη πάροδο του χρόνου, η συσσώρευση των βλαβών μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της κινητικότητας του ασθενούς, με σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του.
Οι μηχανισμοί που οδηγούν στην παθογένεση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Στόχος της θεραπείας είναι να επιτευχθεί πλήρης ύφεση των συμπτωμάτων και της φλεγμονής και να αποτραπούν οι βλάβες και η απώλεια λειτουργικότητας των αρθρώσεων. Ωστόσο, οι υπάρχουσες θεραπείες είναι μερικώς αποτελεσματικές ή απόλυτα αναποτελεσματικές σε σχεδόν τους μισούς ασθενείς, πιθανότατα λόγω της εμπλοκής πολλαπλών κυτοκινών και οδών σηματοδότησης στην παθογένεση της νόσου. Επομένως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για νέες θεραπείες που στοχεύουν τα ανοσολογικά και φλεγμονώδη συστατικά που οδηγούν την παθογένεση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Ο κεντρικός ρόλος της μετάλλαξης TRAF1
Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας τεχνολογία γονιδιακής επεξεργασίας, εντόπισαν μια κρίσιμη μετάλλαξη μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται TRAF1 και διαπίστωσαν ότι αυτή η μετάλλαξη μειώνει δραματικά τη φλεγμονή, διαταράσσοντας μια κρίσιμη μοριακή αλληλεπίδραση που τροφοδοτεί την υπερδραστήρια ανοσοαπόκριση της νόσου.
Η γενετική μετάλλαξη της πρωτεΐνης TRAF1 παίζει κεντρικό ρόλο στην ανοσολογική σηματοδότηση και είναι γνωστή για τους διπλούς της ρόλους, καθώς από την μια βοηθά στην ενίσχυση της φλεγμονώδους σηματοδότησης σε ορισμένα περιβάλλοντα, ενώ από την άλλη λειτουργεί και “ως φρένο” για τον περιορισμό των υπερδραστήριων αποκρίσεων. Αυτοί οι αντίθετοι ρόλοι είχαν καταστήσει μέχρι σήμερα την TRAF1 έναν απαιτητικό στόχο για θεραπευτική παρέμβαση.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, μια μοναδική μετάλλαξη στη θέση βαλίνη 196 (V196) μπλοκάρει επιλεκτικά την αλληλεπίδραση του TRAF1 με μια άλλη πρωτεΐνη, η οποία μειώνει μια κύρια φλεγμονώδη οδό που ενεργοποιείται από υποδοχείς που είναι υπεύθυνοι για την ανίχνευση μόλυνσης και βλάβης ιστών.
«Οι τυπικές θεραπείες της νόσου περιλαμβάνουν ευρεία ανοσοκατασταλτικά, όπως στεροειδή ή βιολογικά που αναστέλλουν συγκεκριμένες κυτοκίνες, αλλά αυτά μπορεί να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους με την πάροδο του χρόνου και να θέσουν τα άτομα σε μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο, λοιμώξεις και άλλους κινδύνους υγείας. Η ανακάλυψή μας είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς τέτοιες θεραπείες θα μπορούσαν όχι μόνο να ανακουφίσουν τα συμπτώματα αλλά και να αντιμετωπίσουν τους υποκείμενους μηχανισμούς της φλεγμονής, ωφελώντας τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες επιλογές», εξηγεί ο Δρ. Abdul-Sater, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και Καθηγητής στη Σχολής Υγείας του Πανεπιστημίου του Γιορκ.
Όπως τονίζουν οι ερευνητές, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια πολυπαραγοντική πάθηση με σοβαρές επιπτώσεις, οι υπάρχουσες θεραπείες ωστόσο έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Τα ευρήματα της μελέτης είναι σημαντικά καθώς μπορεί να ανοίξουν το δρόμο για πιο αποτελεσματικές θεραπείες όχι μόνο για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα αλλά και για άλλες φλεγμονώδεις ασθένειες.
Πηγή: Journal of Autoimmunity
