Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Ο κνησμός ή αλλιώς φαγούρα είναι ένα δυσάρεστο αίσθημα που μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως το έκζεμα, η δερματίτιδα, τα εξανθήματα λόγω αλλεργιών, ο διαβήτης ή τα τσιμπήματα εντόμων. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ενοχλητική αυτή κατάσταση αφορά περίπου το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία και επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των ατόμων που το βιώνουν.
Το ξύσιμο, από την άλλη, είναι μια φυσική, ενστικτώδης ανακλαστική κίνηση απέναντι στη δυσφορία που δημιουργεί ο κνησμός. Το ξύσιμο λειτουργεί ως ένα είδος “αντιπερισπασμού” στην ενόχληση που προκαλεί η φαγούρα. Ο ελαφρύς πόνος που προκαλεί το ξύσιμο στην επιφάνεια του δέρματος αναγκάζει τα αισθητικά νεύρα να διαβιβάζουν στον εγκέφαλο σήματα πόνου αντί φαγούρας, προσφέροντας έτσι προσωρινή ανακούφιση.
Ωστόσο, το επίμονο ξύσιμο ενισχύει την φλεγμονή στο σημείο του κνησμού και οδηγεί σε έναν επαναλαμβανόμενο «κύκλο φαγούρας – ξυσίματος», αφού το συνεχές ξύσιμο εντείνει ακόμη περισσότερο την φαγούρα.
Η επικρατούσα άποψη μέχρι σήμερα υποστηρίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε την κίνηση αυτή διότι το επαναλαμβανόμενο και επίμονο ξύσιμο συχνά προκαλεί βλάβες στο δέρμα και ενισχύει ακόμη περισσότερο τη φλεγμονή. Μία νέα επιστημονική μελέτη έρχεται να ανατρέψει αυτή την πεποίθηση, καθώς υποστηρίζει ότι, αν και το ξύσιμο ενισχύει την φλεγμονή, την ίδια στιγμή λειτουργεί και ως εξελικτικός μηχανισμός που βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει τις βακτηριακές λοιμώξεις στο σημείο του τραυματισμού.
Τα ευεργετικά οφέλη που προκύπτουν από το ξύσιμο
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ θέλησε να διερευνήσει εάν το ξύσιμο είναι πράγματι τόσο κακό όσο θεωρείται μέχρι σήμερα ή εάν εξυπηρετεί και κάποιο θετικό σκοπό.
Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας ένα νέο γενετικά τροποποιημένο μοντέλο ποντικιού, εξέτασαν με ποιον τρόπο η εξάλειψη της λειτουργίας των νευρώνων που ανιχνεύουν την φαγούρα, επηρεάζει τη σύνδεση μεταξύ φαγούρας, ξυσίματος και φλεγμονής.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι, το ξύσιμο ενεργοποιεί τους νευρώνες που ανιχνεύουν τον πόνο που απελευθερώνουν την ουσία P (SP), η οποία διεγείρει τα μαστοκύτταρα να αυξήσουν τη φλεγμονή, κυρίως προσελκύοντας ουδετερόφιλα. Ωστόσο, ενώ το ξύσιμο μπορεί να επιδεινώσει ζητήματα όπως η δερματίτιδα, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην άμυνα του ανοσοποιητικού του ξενιστή μειώνοντας τα βακτήρια, όπως ο Staphylococcus aureus , κατά τη διάρκεια λοιμώξεων. Επιπλέον, το ξύσιμο μπορεί να επηρεάσει το μικροβίωμα του δέρματος στο σημείο του τραυματισμού, αποτρέποντας δυνητικά τις ανισορροπίες των μικροβίων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι το ξύσιμο είναι κάτι περισσότερο από μια ερεθιστική συνήθεια, καθώς διαπιστώθηκε ότι αποτελεί ταυτόχρονα και έναν εξελικτικό αμυντικό μηχανισμό ενάντια στις μολύνσεις. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να θέσουν τις βάσεις για μελλοντικές αποτελεσματικές θεραπείες για τα άτομα που υποφέρουν από χρόνιες παθήσεις κνησμού. Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν πως οι βλάβες που προκαλεί το επίμονο ξύσιμο στο δέρμα μάλλον υπερτερούν αυτού του οφέλους, ιδιαίτερα όταν ο κνησμός είναι χρόνιος.
Πηγή: American Association for the Advancement of Science
