Τεράστιο είναι το ποσοστό των φαρμακείων που κινδυνεύουν να κλείσουν μέσα στους επόμενους 12 μήνες
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Το πρόγραμμα Pharmacy First το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στην Αγγλία στις 31 Ιανουαρίου 2024 επιτρέποντας στους κοινοτικούς φαρμακοποιούς να αντιμετωπίζουν επτά συνήθεις παθήσεις, αν και αρχικά φαινόταν να προχωρά πολύ καλά φτάνοντας μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου του 2024 να έχει προσφέρει 1.7 εκατομμύρια περιπτώσεις, φαίνεται ότι τελικά δύσκολα θα μπορέσει να αλλάξει τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα μισά φαρμακεία της χώρας.
Σύμφωνα με το εν λόγω πρόγραμμα οι ασθενείς μπορούν να παραπέμπονται οι ίδιοι σε έναν φαρμακοποιό για ορισμένες συγκεκριμένες παθήσεις, αντί να χρειάζεται να δουν έναν Γενικό Ιατρό (GP).
Ο στόχος του προγράμματος είναι να μειωθεί η πίεση στις υπηρεσίες γενικών ιατρών, παρέχοντας στους ασθενείς πιο άμεση πρόσβαση στην περίθαλψη και απελευθερώνοντας τα ραντεβού τους.
Ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία ανάλυσης του Βασιλικού Φαρμακευτικού Συλλόγου δημιουργεί έλλειμμα στις πληρωμές των φαρμακοποιών κι αυτό γιατί το πρόγραμμα απαιτεί από τους φαρμακοποιούς να πιάσουν συγκεκριμένους στόχους προκειμένου να λάβουν την προβλεπόμενη μηνιαία ενίσχυση των 1000 λιρών Αγγλίας.
Ένα βασικό μέρος του μοντέλου χρηματοδότησης για το Pharmacy First περιλαμβάνει συγκεκριμένο κατώφλι στόχων για την πληρωμή στα φαρμακεία με βάση τον αριθμό των συνεδριών και των θεραπειών που παρέχουν.
Πολλά φαρμακεία δεν πέτυχαν αυτούς τους στόχους, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της πιθανής χρηματοδότησης να μην δαπανηθεί ή να «χαθεί».
Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό περιλαμβάνουν την έλλειψη επίσημων παραπομπών από γενικούς ιατρούς και τη γενική έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με το εν λόγω πρόγραμμα.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ενώ το πρόγραμμα Pharmacy First θεωρείται επιτυχημένο από πολλούς, συμπεριλαμβανομένου του Κολλεγίου Κοινοτικής Φαρμακευτικής, το έλλειμμα πληρωμών έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα των κοινοτικών φαρμακείων στην Αγγλία.
Και πως να μη συμβαίνει αυτό, όταν δύο πρόσφατες έρευνες του Εθνικού Φαρμακευτικού Συνδέσμου (NPA) και του Community Pharmacy England (CPE) στα τέλη Αυγούστου κατέληξαν σε σοκαριστικά συμπεράσματα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτές τις έρευνες έως και το 63% των φαρμακείων θα μπορούσε να κλείσει οριστικά τους επόμενους 12 μήνες χωρίς πρόσθετη οικονομική υποστήριξη από την κυβέρνηση, διακινδυνεύοντας ζωτικές υπηρεσίες για τους ασθενείς. Επίσης κατέδειξαν ότι περίπου 4 στα 10 φαρμακεία δεν μπορούν να πληρώσουν πλήρως το κόστος των συνταγογραφούμενων φαρμάκων για τους ασθενείς. Φαίνεται επίσης ότι σχεδόν οι μισοί ιδιοκτήτες φαρμακείων είχαν αναγκαστεί να βάλουν σε υποθήκη τα σπίτια τους ή να στραφούν στις προσωπικές τους αποταμιεύσεις τον τελευταίο χρόνο για να «επιδοτήσουν» το κόστος των φαρμάκων για τους ασθενείς τους, με τις υπηρεσίες να τίθενται σε κίνδυνο.
Το 94% των φαρμακείων δήλωσαν ότι ο τελευταίος διακανονισμός χρηματοδότησης που προώθησε η αγγλική κυβέρνηση δεν έφερε σταθερότητα στα οικονομικά τους.
Πράγματι, η κυβέρνηση παρείχε στα φαρμακεία την πρώτη αύξηση χρηματοδότησης σε πραγματικούς όρους εδώ και μια δεκαετία τον Απρίλιο. Ωστόσο, η πρόσφατη ανεξάρτητη οικονομική ανάλυση των οικονομικών των φαρμακείων, η οποία διεξήχθη κατόπιν ανάθεσης από το NHS, διαπίστωσε ότι τα φαρμακεία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ένα κενό δαπανών ύψους 2,6 δισεκατομμυρίων λιρών.
Μιλώντας τότε, ο Υπουργός Stephen Kinnock δήλωσε ότι γνώριζε ότι η προσφορά «δεν ήταν τέλεια με κανέναν τρόπο και ότι ο τομέας βρίσκεται υπό τεράστια οικονομική πίεση».
Οι επικεφαλής των εκπροσώπων των φαρμακείων καλούν το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και την κυβέρνηση να αυξήσουν τη βασική χρηματοδότηση ώστε να αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος παροχής υπηρεσιών και να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του δικτύου των κοινοτικών φαρμακείων.
Η αίσθηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι ότι ο πλήρης αντίκτυπος των αυξήσεων χρηματοδότησης που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο δεν έχει ακόμη γίνει πλήρως αισθητός ενώ και τα στοιχεία δείχνουν ότι οι υπηρεσίες προς τους ασθενείς παραμένουν υπό πίεση.
Ο Henry Gregg, Διευθύνων Σύμβουλος του Εθνικού Συνδέσμου Φαρμακείων, δήλωσε:
«Καμία υπηρεσία του NHS δεν πρέπει να στηρίζεται στις προσωπικές αποταμιεύσεις ή τα στεγαστικά δάνεια των ατόμων που τη λειτουργούν.
«Είναι σαφές ότι η κλίμακα της πρόκλησης που έχει κληρονομήσει αυτή η κυβέρνηση είναι τεράστια. Παρά τις πρόσφατες θετικές κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, αυτές οι έρευνες δείχνουν ότι πολλά φαρμακεία βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας και χρειάζονται υποστήριξη εάν θέλουν να επιβιώσουν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
Το 10ετές σχέδιο του NHS αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για να μετατοπιστεί επιτέλους η φροντίδα στις κοινότητες και να επεκταθεί ο ρόλος του κοινοτικού φαρμακείου με τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί.
Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει όσο τα φαρμακεία δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους και να κρατήσουν τις πόρτες τους ανοιχτές.
Για να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτή την τεράστια ευκαιρία και να φέρουμε επανάσταση στη φροντίδα των ασθενών, χρειαζόμαστε πρόσθετη χρηματοδότηση για να σταθεροποιήσουμε το δίκτυο φαρμακείων και να επιτρέψουμε στα φαρμακεία να επενδύσουν σε νέες υπηρεσίες».
Η Janet Morrison, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Φαρμακευτικής Κοινότητας της Αγγλίας (Community Pharmacy England), δήλωσε:
«Τα κοινοτικά φαρμακεία σε όλη την Αγγλία βρίσκονται υπό αφόρητες πιέσεις εδώ και αρκετά χρόνια. Το αυξανόμενο κόστος σε όλους τους τομείς, σε συνδυασμό με τη χρηματοδότηση που μειωνόταν σε πραγματικούς όρους, έχει αφήσει τους ιδιοκτήτες φαρμακείων να κάνουν αδύνατες επιλογές – για τις μεγαλύτερες εταιρείες αυτό σήμαινε κλείσιμο υποκαταστημάτων φαρμακείων, και για τα μικρότερα ανεξάρτητα φαρμακεία έχουμε δει τεράστιες προσωπικές απώλειες και αυξανόμενο αριθμό πτωχεύσεων επιχειρήσεων. Όλα αυτά είχαν αναπόφευκτες αλλά βαθιά ανησυχητικές επιπτώσεις στους ασθενείς, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα της Έρευνας στα Φαρμακεία του 2025.
«Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης μια βαθιά ανησυχητική τάση των ιδιοκτητών φαρμακείων που αγωνίζονται να κρατήσουν την επιχείρησή τους σε λειτουργία και αντιμετωπίζουν ως αποτέλεσμα καταστροφικές προσωπικές οικονομικές καταστάσεις. Είναι αδιανόητο επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τον ασθενή και έχουν αφιερώσει τη ζωή τους παρέχοντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες NHS, να βρίσκονται σε αυτή την πολύ απελπιστική θέση. Οι ιδιοκτήτες φαρμακείων δεν θα πρέπει να επιδοτούν τις υπηρεσίες NHS από την τσέπη τους. Θα πρέπει να επικεντρώνονται στην υποστήριξη των ασθενών και στον σχεδιασμό για το μέλλον χωρίς να ανησυχούν για το πώς θα διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα.
Παρά την πολύ ευπρόσδεκτη αύξηση της χρηματοδότησης τον Απρίλιο, τα τελευταία αποτελέσματα της δημοσκόπησής μας από εκείνον τον μήνα δείχνουν ότι οι πιέσεις συνεχίζονται. Αυτή παραμένει μια τρομακτική περίοδος για πάρα πολλούς ιδιοκτήτες φαρμακείων, οι οποίοι έχουν θέσει σε κίνδυνο την προσωπική τους οικονομική κατάσταση για να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τους ασθενείς τους και τις τοπικές κοινότητες, και μπορούμε να περιμένουμε να δούμε περαιτέρω βήματα από τα φαρμακεία για να επιβιώσουν, με αναπόφευκτο και αρνητικό αντίκτυπο στους ασθενείς και σε άλλους παρόχους πρωτοβάθμιας περίθαλψης».
