Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης αναφέρεται και στα ψευδώς θετικά ή αρνητικά τεστ
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός self tests έχουν διατεθεί μέχρι σήμερα από τα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του προγράμματος πρόληψης «Προλαμβάνω» για τον καρκίνο του παχέος εντέρου που διεξάγει το Υπουργείο Υγείας εδώ και περίπου ενάμιση μήνα.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με στοιχεία του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ), από την έναρξη υλοποίησης της δράσης μέχρι σήμερα, έχουν χορηγηθεί δωρεάν περίπου 130.000 τεστ μέσα από τα περισσότερα από 980 φαρμακεία του νομού Θεσσαλονίκης που συμμετέχουν στην εν λόγω προληπτική δράση που απευθύνεται σε άτομα ηλικίας 50 έως 69 ετών.
Από αυτά υπολογίζεται ότι καταχωρήθηκαν στο σύστημα αποτελέσματα για σχεδόν τα μισά (ποσοστό 48,81%), εκ των οποίων περίπου το 6% ήταν θετικά.
«Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε η δράση υπήρξε μεγάλη ζήτηση από τους δικαιούχους, οι οποίοι προσέρχονται στα φαρμακεία μας για να προμηθευτούν το τεστ. Ωστόσο αρκετοί είναι οι συμπολίτες μας που παίρνουν το τεστ, αλλά διστάζουν ή φοβούνται να το κάνουν άμεσα και το αναβάλλουν για αργότερα. Οι φαρμακοποιοί ενθαρρύνουμε τους πολίτες να διενεργούν το τεστ και να μας ενημερώνουν για το αποτέλεσμά του, δίνοντας έμφαση στη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης», επισημαίνει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, κ. Διονύσιος Ευγενίδης.
Όπως ανέφερε ο κ. Ευγενίδης μιλώντας στο DailyPharmaNews πολλοί πολίτες δεν μπαίνουν στη διαδικασία να ενημερώσουν τον φαρμακοποιό για το αποτέλεσμα του τεστ. Το γεγονός ότι περίπου για τα μισά τεστ υπάρχει καταγραφή αποτελεσμάτων ο κ. Ευγενίδης το αποδίδει σ’ ένα μεγάλο ποσοστό στο γιατί πολύ απλά πολλά τεστ δεν έχουν γίνει ακόμη. Αυτό, όπως εξηγεί, συμβαίνει γιατί «κάποιος παίρνει το τεστ από το φαρμακείο φοβούμενος μην τυχόν εξαντληθούν τα τεστ ή τελειώσει το προληπτικό πρόγραμμα, πράγμα που σημαίνει ότι εκ των προτέρων έχει σκεφτεί να το πάρει μεν αλλά έχει στο μυαλό του να το κάνει κάποια στιγμή αργότερα. Είναι βέβαια και αυτοί που το κάνουν αλλά δεν επιστρέφουν για να μας πουν το αποτέλεσμα για να το καταχωρίσουμε».
Οι φαρμακοποιοί πάντως ενημερώνουν τους πολίτες για την ανάγκη να τους ενημερώσουν για τα αποτελέσματα. «Σε όλους αυτούς που έρχονται στο φαρμακείο και παίρνουν το τεστ, οι φαρμακοποιοί τους εξηγούμε πως θα το κάνουν και τους λέμε μόλις το κάνουν να μας πάρουν τηλέφωνο για να καταχωρίσουμε το αποτέλεσμα στο σύστημα.
Είναι πολύ σημαντικό, είναι απαραίτητο αυτό να γίνεται. Τους το λέμε. Κάποιοι φαίνεται να το αμελούν και θεωρώ ότι το αμελεί η μεγάλη πλειοψηφία όσων έχουν αρνητικό αποτέλεσμα. Όσοι έχουν θετικό αποτέλεσμα σίγουρα θα έρχονταν για να συνεχίσουν τη διαδικασία με τη χορήγηση παραπεμπτικού για εξέταση από το γιατρό κτλ.»
Αξιόπιστα τεστ
Σύμφωνα με τον κ. Ευγενίδη είναι σημαντικό ο κόσμος να γνωρίζει ότι αυτά τα τεστ που σκοπό έχουν να ανιχνεύουν την παρουσία αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα είναι ασφαλή και αξιόπιστα, εγκεκριμένα από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), ενώ φέρουν το σήμα CE, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
«Η χρήση τους είναι εύκολη και γίνεται με δείγμα κοπράνων στο ειδικό δοχείο, ενώ το αποτέλεσμα εμφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά. Στη συνέχεια ο φαρμακοποιός καταχωρίζει το αποτέλεσμα του τεστ σε ειδική πλατφόρμα είτε είναι αρνητικό είτε θετικό. Στην περίπτωση που είναι θετικό, καθοδηγεί τον πολίτη να επισκεφτεί γιατρό, όπως προβλέπει η δράση του υπουργείου Υγείας, για περαιτέρω διερεύνηση. Εφόσον ο γιατρός συστήσει κολονοσκόπηση, ο πολίτης προμηθεύεται δωρεάν το καθαρτικό από το φαρμακείο», εξηγεί ο κ. Ευγενίδης.
Το DailyPharmaNews ζήτησε από τον κ. Ευγενίδη την άποψή του για το θέμα των κάποιων περιπτώσεων που τα αποτελέσματα ενός τεστ μπορεί να είναι ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά.
Για τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα ο κ. Ευγενίδης είπε ότι «κάθε φορά που κάνεις ένα τεστ υπάρχει ο κίνδυνος να μη γίνει το τεστ όπως πρέπει και να μη βγει το αποτέλεσμα που να αποτυπώνει την πραγματικότητα.
Ειδικά όταν πρόκειται για ένα αυτοδιαγνωστικό τεστ το οποίο δεν γίνεται από κάποιον επιστήμονα υγείας αλλά από τους πολίτες στο σπίτι τους. Μπορεί να υπάρξουν τέτοια λάθη και στη διενέργεια του τεστ και στο αποτέλεσμα. Θα πω όμως ότι σ’ ένα θετικό αποτέλεσμα ακολουθεί η εξέταση από τον γιατρό. Δεν στέλνεις κάποιον κατευθείαν για κολονοσκόπηση. Εάν ο γιατρός κρίνει ότι χρειάζεται να γίνει κολονοσκόπηση ή κάποια άλλη εξέταση τότε θα συνεχιστεί η διαδικασία. Επομένως εάν κάποιος δει ένα θετικό αποτέλεσμα στο τεστ δεν πρέπει να τρομάξει. Το τεστ ανιχνεύει αίμα που μπορεί να υπάρχει στα κόπρανα και να μην ανιχνεύεται με το μάτι από πολλές άλλες αιτίες κι όχι μόνο από καρκίνο. Για την περίπτωση ενός τέτοιου ενδεχομένου οι φαρμακοποιοί ενημερώνουμε τους πολίτες από πριν, όταν έρχονται να πάρουν το τεστ για να το κάνουν.
Από την άλλη, εάν βγει ένα αποτέλεσμα αρνητικό, εκεί πλέον παίζει ρόλο η προσέγγιση του κάθε επιστήμονα υγείας στον ασθενή. Εάν ο ασθενής έχει συμπτώματα που επιβάλλουν μία εξέταση από τον ειδικό γιατρό θα πρέπει ούτως ή άλλως να τον πιέσουμε να πάει σε αυτόν, ακόμη και με ένα αρνητικό αποτέλεσμα στο τεστ για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Κι αυτό το λέμε όχι μόνο για τους ανθρώπους ηλικίας 50 – 69 ετών αλλά και για ανθρώπους νεότερης ηλικίας».
Αυτό το τεστ δίνει μία σημαντική ευκαιρία σε κάθε πολίτη να κάνει δωρεάν κάτι που έτσι κι αλλιώς θα έπρεπε να κάνει, αναφέρει ο κ. Ευγενίδης.
«Αυτό που θέλω εγώ να πω είναι ότι το τεστ απευθύνεται σε πολίτες ηλικίας από 50 έως 69 ετών οι οποίοι σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες θα έπρεπε να κάνουν προληπτικά μία κολονοσκόπηση χωρίς καν να έχουν κάποιο ύποπτο σύμπτωμα. Οπότε είναι βέβαιο ότι παίρνοντας και κάνοντας κάποιος που ανήκει σε αυτές τις ηλικίες το εν λόγω τεστ, ακόμη και σε περίπτωση που βγει θετικό και χρειαστεί να προχωρήσει σε κολονοσκόπηση που τελικά βγει αρνητική δεν είναι κάτι που πάει χαμένο. Γιατί κάνουν απλά κάτι που θα έπρεπε οι ίδιοι να έχουν σκεφτεί να το κάνουν και που μάλιστα θα το πλήρωναν δίνοντας αρκετά χρήματα από την τσέπη τους.
Με το πρόγραμμα αυτό τους δίνεται η δυνατότητα να κάνουν εντελώς δωρεάν κάτι που θα έπρεπε να κάνουν ήδη, πληρώνοντας».
Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης σε κάθε περίπτωση «ο φαρμακοποιός δεν είναι ο άνθρωπος που απλά θα δώσει ένα τεστ και θα περιμένει τον πολίτη να έρθει με το αποτέλεσμα, αφού το κάνει, για να το καταχωρίσει στο σύστημα. Είναι ο άνθρωπος που συνομιλεί με τον πολίτη, έχει μία εικόνα και δίνει όπου χρειάζεται συμβουλή πρόληψης. Φυσικά, είναι σημαντικότατος ο ρόλος μας και σε αυτή τη δράση αλλά και σε κάθε δράση πρόληψης γιατί μπορούμε να προσεγγίσουμε πιο ολιστικά τον πολίτη ερχόμενοι σε επαφή μαζί του».
Οι πολίτες αναγνωρίζουν σε κάθε περίπτωση τη συμβολή του φαρμακοποιού και αισθάνονται σε πολλές περιπτώσεις για τη συμβουλή πρόληψης.
Προς το παρόν δεν έχει συναντήσει ανθρώπους που διαπιστωμένα βρήκαν μέσω των τεστ έναν καρκίνο παχέος εντέρου. «Δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο. Σε ό,τι αφορά τουλάχιστον το δικό μου φαρμακείο υπάρχουν πολίτες που έχουν φτάσει στο σημείο της επίσκεψης που αφορά τη λήψη του καθαρτικού για την κολονοσκόπηση αλλά όχι ακόμη στο να γίνει το ραντεβού για την εξέταση και να δούμε μετά το αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση ο κόσμος που μπαίνει στο φαρμακείο για να πάρει το τεστ ήδη εκφράζει σε πολλές περιπτώσεις την ευγνωμοσύνη του που παίρνει κάτι για να προλάβει έγκαιρα κάποια πιθανότητα να απειλείται από ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου».
Οι φαρμακοποιοί, καταλήγει ο κ. Ευγενίδης, έχουν αγκαλιάσει το πρόγραμμα και θα κάνει ό,τι μπορεί για να το αναδείξει ακόμη περισσότερο.
«Το σίγουρο είναι ότι ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης όταν θα έχει κάποιους απόλυτους αριθμούς που θα αφορούν τις περιπτώσεις που εντόπισαν έναν καρκίνο μέσα από αυτή τη διαδικασία των τεστ στα φαρμακεία, θα το δημοσιοποιήσει.
Επιπλέον προγραμματίζουμε με τον καινούργιο χρόνο και εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για αυτή την προληπτική δράση μέσω αφισών που έχει ετοιμάσει για όλα τα φαρμακεία ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος αλλά και μέσω ενημερωτικών μηνυμάτων που θα προβληθούν από το ραδιόφωνο και τα social media.
