Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Συμπληρώνεται σιγά – σιγά το παζλ που θα διαμορφώσει το πολυαναμενόμενο νέο τοπίο στη χορήγηση των λεγόμενων Φαρμάκων Υψηλού Κόστους μέσα από την κατάθεση της σχετικής νομοθετικής παρέμβασης του Υπουργείου Υγείας με σκοπό την βελτίωση της εξυπηρέτησης των ασθενών που μέχρι σήμερα ήταν αναγκασμένοι να περιμένουν σε ατέλειωτες ουρές ταλαιπωρίας έξω από τα ελάχιστα για την κάλυψη των αναγκών χιλιάδων πολιτών που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα, φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Με τα δεδομένα που αυτή τη στιγμή υπάρχουν, εάν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή της τελευταίας στιγμής, -με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τον Σεπτεμβρίου στην προσφυγή που έχουν κάνει οι φαρμακοποιοί για το θέμα της παράδοσης της παράδοσης των ΦΥΚ δια χειρός φαρμακοποιού να αποτελεί έναν λόγο ανατροπών- οι ασφαλισμένοι θα έχουν ως επιλογή να παραλαμβάνουν το ΦΥΚ:
- από το φαρμακείο της γειτονιάς τους
- μέσω εταιρίας courier που θα τα φέρνει στο σπίτι τους, Μάλιστα σύμφωνα με τη σύμβαση ύψους περίπου 11 εκατομμυρίων ευρώ και συνολικής διάρκειας 26 μηνών που υπέγραψε ο ΕΟΠΥΥ με τη «UNILOG S.A LOGISTICS» για το έργο διακίνησης φαρμάκων υψηλού κόστους –όπου περιλαμβάνεται το σύνολο των φαρμάκων του ΕΟΠΥΥ τα οποία θα πρέπει να μεταφέρονται υπό ελεγχόμενες συνθήκες και σε κάθε περίπτωση σε συμμόρφωση με τις απαιτήσεις διαχείρισης του εκάστοτε φαρμάκου όπως αυτές δηλώνονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες – για τις περιπτώσεις αποστολών κατ’ οίκον, ενδέχεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις η παράδοση, αντί για την οικία του Ασθενή, να γίνεται σε συμβεβλημένο ιδιωτικό φαρμακείο ή άλλη δομή υγείας που θα έχει επιλέξει ο Ασθενής.
- από φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ
- Ήδη σήμερα το πρωί της Παρασκευής 6 Ιουνίου, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρέστη στην εκδήλωση του ΕΟΠΥΥ όπου παρουσιάστηκε η νέα υπηρεσία αποστολής φαρμάκων υψηλού κόστους κατ’ οίκον, υπηρεσία που, όπως ο ίδιος επισημαίνει «παρέχεται δωρεάν για πρώτη φορά από ασφαλιστικό οργανισμό στην Ευρώπη».
Αυτή τη στιγμή, είπε ο Πρωθυπουργός, «περισσότεροι από 120.000 ασθενείς επισκέπτονται τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ ανά μήνα για να προμηθευτούν φάρμακα υψηλού κόστους. Από τις 16 Ιουνίου κάθε ασθενής μπορεί, εφόσον το επιθυμεί, χωρίς καμία απολύτως επιβάρυνση, να λαμβάνει τα φάρμακά του, είτε είναι ψυχρής αλυσίδας (ψυγείου) είτε όχι, στο σπίτι του, το γραφείο, ή ακόμα και το εξοχικό του τους καλοκαιρινούς μήνες, εντός 24 έως 48 ωρών. Το μόνο που χρειάζεται είναι να διαθέτει ηλεκτρονική συνταγή, άυλη γνωμάτευση και να έχει ενεργοποιήσει την υπηρεσία αποστολής κατ’ οίκον ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας του ΕΟΠΥΥ. Οι συνταγές ελέγχονται και εκτελούνται από φαρμακοποιούς ενώ η διακίνηση των φαρμάκων γίνεται από πιστοποιημένη εταιρεία».
Από την πλευρά του ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε: «Ένας από τους βασικούς μου στόχους είναι η μείωση της ταλαιπωρίας των ανθρώπων στις ουρές του ΕΟΠΥΥ. Για τη μείωση αυτών των ωρών, κύριε Πρωθυπουργέ, έχουμε ήδη υλοποιήσει τα εξής: έχουμε φτιάξει ηλεκτρονική πλατφόρμα για να μπορείς να κλείνεις ραντεβού ηλεκτρονικά και να μην χρειάζεται να περιμένεις, το eticket.eopyy.gov.gr, και ήδη δουλεύει αρκετά. Έχουμε προσλάβει 25 επιπλέον φαρμακοποιούς και έχουμε βάλει στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ για να ενισχύουν το προσωπικό. Υλοποιούμε τώρα την καθολική εφαρμογή διανομής κατ’ οίκον και θα ανακοινώσουμε τις επόμενες μέρες τον τρόπο της συνεργασίας μας με τα ιδιωτικά φαρμακεία».
Η ιστορία πίσω από τα ΦΥΚ
Πως όμως φτάσαμε στο σήμερα; Τι μεσολάβησε από το 2019, όταν ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης υποψήφιος ακόμη Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε προεκλογικά για την κατάργηση των ουρών της ντροπής έξω από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ μέχρι τώρα;
Συζητήσεις. Πολλές συζητήσεις. Ωστόσο μόλις στις αρχές του 2020 και πιο συγκεκριμένα στις 14 Φεβρουαρίου, οι συζητήσεις αυτές οδήγησαν στο να υπογραφεί ένα Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και το Υπουργείο Υγείας με το οποίο επέστρεφαν στα φαρμακεία της Κοινότητας συγκεκριμένα σκευάσματα για τους ασθενείς με Καρκίνο και Σκλήρυνση κατά Πλάκας.
Το Μνημόνιο που προέβλεπε τη θεσμοθέτηση επιστημονικής αμοιβής των φαρμακοποιών για το έργο της διάθεσης των συγκεκριμένων ΦΥΚ, κάτι το οποίο θωρήθηκε μεγάλη επιτυχία για τον κλάδο, μετά το πέρας της για ένα χρόνο πιλοτικής εφαρμογής του μέτρου, ουσιαστικά προσέφερε τρία σημαντικά πλεονεκτήματα για τους φαρμακοποιούς. Πέρα από το γεγονός ότι άνοιγε το δρόμο, όπως προαναφέρθηκε για τη θεσμοθέτηση για πρώτη φορά επιστημονικής αμοιβής στη χώρα μας για τους φαρμακοποιούς, τους έδινε το δικαίωμα να λένε ότι συνέβαλαν με αποφασιστικό τρόπο στη μείωση της ταλαιπωρίας των ασθενών με καρκίνο και με σκλήρυνση κατά πλάκας ενώ ταυτόχρονα επανάφερε στα φαρμακεία μία ύλη που οι φαρμακοποιοί είχαν απωλέσει από τα πρώτα χρόνια των Μνημονίων.
Σε σχετική ανακοίνωση που είχε κάνει τότε ο ΠΦΣ μεταξύ των άλλων είχε τονίσει ότι «Οι Έλληνες Φαρμακοποιοί με την συνεργασία αυτή συμμετέχουν αποφασιστικά στην εξάλειψη της ταλαιπωρίας των ασθενών με βαριές παθήσεις επιπλέον δε, εξασφαλίζουν την αναγκαία στήριξη και ενημέρωση για την ορθή λήψη των φαρμάκων και την αποφυγή συμβάντων που εγκυμονεί η απουσία φαρμακοποιού από την αλυσίδα διάθεσης των Φαρμάκων», θέμα που και σήμερα είναι καίριο για τον κλάδο, η διατήρηση του «δια χειρός φαρμακοποιού» στην παράδοση του οποιουδήποτε φαρμακευτικού σκευάσματος στον πολίτη/ ασθενή.
Αυτό το «δια χειρός φαρμακοποιού», αποτελεί και τώρα βασικό αίτημα του κλάδου. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που πρόσφατα ανέφερε ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς για τις επαφές που είχε με τον Βασίλη Κικίλια, τον πρώτο Υπουργό Υγείας των κυβερνήσεων Κώστα Μητσοτάκη, υπενθυμίζοντας ότι το θέμα των ΦΥΚ υπήρχε πάντα τα τελευταία χρόνια στην ατζέντα των συζητήσεων του κλάδου με το Υπουργείο Υγείας. Όπως ανέφερε «μετά τις προγραμματικές δηλώσεις του Βασίλη Κικίλια που ανέλαβε τα καθήκοντα του Υπουργού Υγείας μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του Ιουλίου του 2019, σχολιάζοντας τα περί πρόθεσης να μπει τέλος στις ουρές της ντροπής στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και να προωθηθεί η διάθεση των ΦΥΚ μέσα από τα φαρμακεία, είπε ότι «Θεωρούμε ότι η δυνατότητα χορήγησης των ΦΥΚ από τα ελληνικά φαρμακεία διασφαλίζει τη φαρμακοεπαγρύπνηση και τη συμμόρφωση των ασθενών, πράγμα που δεν μπορούσε να το εγγυηθεί η μεταφορά μέσω courier».
Στην πράξη, το Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και το Υπουργείο Υγείας για τη διάθεση συγκεκριμένων ΦΥΚ για τους ασθενείς με Καρκίνο και Σκλήρυνση κατά Πλάκας δεν περπάτησε.
Από εκεί και πέρα ξεκίνησε σειρά επαφών ανάμεσα στους φαρμακοποιούς και τους εκάστοτε Υπουργούς Υγείας προκειμένου να βρεθεί μία φόρμουλα που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές.
Κεντρικό σημεία σε αυτό το διάλογο, το πόσα και ποια ΦΥΚ θα διακινούνται μέσω των φαρμακείων της κοινότητας, καθώς και ο τρόπος αποζημίωσης των φαρμακοποιών.
Σε σχέση μάλιστα με το πρώτο ζήτημα, το τελευταίο διάστημα έχει φουντώσει η συζήτηση για το ποια Φάρμακα μπορούν να ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων Φαρμάκων Υψηλού Κόστους, με τους φαρμακοποιούς να έχουν εκφράσει την άποψη ότι ακόμη και ως όρος με τον οποίο χαρακτηρίζεται μία πολύ μεγάλη κατηγορία φαρμάκων-το «Φάρμακα Υψηλού Κόστους»- είναι αδόκιμος και ότι θα πρέπει να αντικατασταθεί και σε κάθε περίπτωση να υπάρξει ένας επανακαθορισμός του ποια φάρμακα θα ανήκουν στη λίστα με το Υπουργείο Υγείας να βλέπει πλέον σοβαρά το εν λόγω ζήτημα, συστήνοντας στις αρχές του χρόνου Επιτροπή που κάνει τη λεγόμενη επισκόπηση της λίστας των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους», που ασχολείται δηλαδή με τα κριτήρια για την ένταξη ή μη φαρμάκων σε αυτήν την κατηγορία.
Σε ό,τι αφορά το ποια ΦΥΚ θα πάνε τελικά στα φαρμακεία, σε κάθε περίπτωση ο κ. Γεωργιάδης ξεκαθάρισε ότι «δεν θα πάρουν τα φαρμακεία όλα τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Θα πάρουν κάποιες κατηγορίες φαρμάκων με σκοπό να φτάσουν τις 70.000 συνταγές (σ.σ. μηνιαίως). Αυτός είναι ο τελικός στόχος ώστε να έχει ένα νόημα για τους φαρμακοποιούς αλλά να έχει ένα νόημα και για εμάς, να συμβάλει δραστικά στη μείωση της ουράς (σ.σ. έξω από φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ).
Για τον τρόπο αποζημίωσης των φαρμακοποιών, τέλος, έχει πλέον επιλεγεί να γίνει αποδεκτή η πρόταση του Υπουργείου για κατ’ αποκοπή αποζημίωση με την αμοιβή των 20 ευρώ + ΦΠΑ ανά συνταγή.
Στις συζητήσεις που είχαν γίνει μεταξύ ΠΦΣ και Υπουργείου Υγείας επί Υπουργίας του Θάνου Πλεύρη είχε γίνει κουβέντα να γίνει διακίνηση ΦΥΚ μέχρι 300 ευρώ με ποσοστό κέρδους (σ.σ. επί της τιμής ως αμοιβή για τον φαρμακοποιό), αυτό όμως δημιουργούσε clawback πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ αλλά πέρα από το γεγονός ότι το κράτος δεν ήταν διατεθειμένο να πληρώσει τόσα χρήματα, υπήρχε και η αντίδραση των εισαγωγέων φαρμάκων, της φαρμακοβιομηχανίας που επίσης δεν ήθελε να επιβαρυνθεί αλλά και φοβόταν πως εάν τα φάρμακα αυτά περνούσαν στα φαρμακεία μέσα από το κανάλι των φαρμακαποθηκών, θα έφευγαν (σ.σ. μέσω παράλληλων εξαγωγών) στο εξωτερικό.
Επίσης η κυβέρνηση είχε θέσει ως προϋπόθεση το να μη σπάσει μία συνταγή φαρμάκου για έναν ασθενή που λαμβάνει τέτοια φάρμακα, στα δύο. Δεν έχει νόημα ένας ασθενής που παίρνει εκτός του ΦΥΚ που μπορεί να το λάβει από το φαρμακείο της κοινότητας, να αναγκαστεί να πάει για ένα δεύτερο ή τρίτο φάρμακο της ίδιας συνταγής που μπορεί να κοστίζει πάνω από 300 ευρώ να πάει σε φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ για να το λάβει καθώς έτσι δεν μειώνεται η ταλαιπωρία. Αυτό θα ήταν δώρο – άδωρο γιατί ο ασθενής θα αναγκαζόταν να κάνει δύο μετακινήσεις για την εκτέλεση της συνταγής, μία στο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ για να πάρει το ακριβό φάρμακο και μία στο φαρμακείο της κοινότητας αυτό που θα κόστιζε λιγότερο από 300 ευρώ και θα επιτρεπόταν να το λάβει από το φαρμακείο της κοινότητας. Η όλη αυτή διαδικασία επομένως δεν απεγκλώβιζε τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Το δε μοντέλο να έρθουν όλα τα ΦΥΚ στα φαρμακεία της κοινότητας επίσης ήταν ανέφικτο για πολλούς λόγους. Ανάμεσα σε αυτούς θα ήταν και ότι σε αυτό το μοντέλο, επειδή πολλά φαρμακεία δεν θα έπαιρναν ΦΥΚ λόγω του μεγάλου κόστους, θα δημιουργείτο ένας κανιβαλισμός μεταξύ των φαρμακείων, τον οποίο η διοίκηση του ΠΦΣ δεν θέλει.΄
Μέσα από το ψήφισμα της πρόσφατης Γ.Σ. του ΠΦΣ για το θέμα των ΦΥΚ, μεταξύ των αιτημάτων του προς το Υπουργείο Υγείας για να προχωρήσει η συμφωνία διάθεσης αυτών των φαρμάκων και από τα κοινοτικά φαρμακεία ήταν ως πάγια θέση «ότι σταδιακά και σε βάθος χρόνου, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα διάθεσης όλων των θεραπευτικών κατηγοριών των ΦΥΚ από τα φαρμακεία της χώρας προς όλους τους ασφαλισμένους, ώστε να εξαλειφθούν φαινόμενα άνισης πρόσβασης και διακρίσεων μεταξύ των ασθενών και της διασφάλισης του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής και της απρόσκοπτης πρόσβασης στη θεραπεία τους».
