«Σύντομες παρεμβάσεις για τη διακοπή του καπνίσματος: Μια εργαλειοθήκη για τους φαρμακοποιούς». Αυτό είναι το νέο συμπληρωματικό εργαλείο που δημοσίευσε την Δευτέρα η Διεθνής Φαρμακευτική Ομοσπονδία (FIP) δείχνοντας ότι όχι μόνο υποστηρίζει με συστηματικό τρόπο την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων από τους φαρμακοποιούς της κοινότητας στο πλαίσιο του ρόλου που παίζουν και μπορούν να παίξουν στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας αλλά και παρακολουθεί από κοντά και γνωρίζει τα πρακτικά εμπόδια για την ανάληψη αλλά και επιτυχή διεκπεραίωσή τους που είναι η έλλειψη χρόνου τόσο για τους φαρμακοποιούς όσο και για τους πολίτες.
Σύμφωνα με τη FIP oι παρεμβάσεις διακοπής του καπνίσματος που καθοδηγούνται από φαρμακεία αναφέρονται σε φαρμακοποιούς που βοηθούν ασθενείς που θέλουν να σταματήσουν το κάπνισμα. Αυτές μπορεί να κυμαίνονται από σύντομες συμβουλές έως πιο εντατικές υπηρεσίες, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του ασθενούς.
Οι σύντομες παρεμβάσεις αναγνωρίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως ένα από τα αποτελεσματικά μέτρα για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν τη χρήση του καπνού. Η εργαλειοθήκη περιγράφει μοντέλα παρέμβασης (συμβουλών) για «πολύ σύντομες συμβουλές», για άτομα που είναι έτοιμα να κόψουν το κάπνισμα (το μοντέλο 5As – Ask, Advise, Assess, Assist, Arrange) και για εκείνους που δεν είναι έτοιμοι να το κόψουν (το μοντέλο 5Rs – Relevance, Risks, Rewards, Roadblocks, Repetition).
«Αυτές είναι οι πιο πρόσφατες πρακτικές και τεχνικές που βασίζονται σε στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι φαρμακοποιοί για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να κόψουν τον εθισμό τους. Οι φαρμακοποιοί ενθαρρύνονται να ενσωματώσουν σύντομες παρεμβάσεις για τη διακοπή του καπνίσματος στην πρακτική τους ρουτίνας, διασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες διακοπής του καπνίσματος αποτελούν μέρος ευρύτερων προσπαθειών υγειονομικής περίθαλψης για την καταπολέμηση των μη μεταδοτικών ασθενειών. Εξοπλίζοντας τους φαρμακοποιούς με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την παροχή αποτελεσματικών σύντομων παρεμβάσεων για τον καπνό, αυτή η εργαλειοθήκη χρησιμεύει ως ζωτικός πόρος για τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των κοινοτήτων παγκοσμίως και για την ανακούφιση του φόρτου των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.» είπε η Inês Nunes da Cunha, Διευθύντρια Έργων Ανάπτυξης και Μετασχηματισμού Πρακτικής της FIP και συγγραφέας της έκδοσης.
Το νέο αυτό εργαλείο της FIP στην εισαγωγή του αναφέρει ότι η χρήση καπνού είναι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες θανάτου που μπορούν να προληφθούν παγκοσμίως, και ευθύνεται για περισσότερα από οκτώ εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Από αυτά, πάνω από επτά εκατομμύρια συνδέονται άμεσα με τη χρήση καπνού, ενώ 1,3 εκατομμύρια προκαλούνται από έκθεση των μη καπνιστών στο παθητικό κάπνισμα.
Υπάρχουν 1,25 δισεκατομμύρια χρήστες καπνού παγκοσμίως και περίπου το 80% ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος όπου το βάρος των ασθενειών και των θανάτων που σχετίζονται με το κάπνισμα είναι βαρύτερο και όπου η πρόσβαση σε υπηρεσίες διακοπής παραμένει περιορισμένη.
Καθώς οι προσπάθειες για τη δημόσια υγεία αυξάνονται, το 60% των χρηστών καπνού θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα αλλά περίπου το 70% από αυτούς δεν έχουν πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες διακοπής του καπνίσματος λόγω των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν από συστήματα υγείας, όπως περιορισμένοι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι και περιορισμένες δυνατότητες υπηρεσιών διακοπής του καπνίσματος σε επίπεδο χώρας.
Η χρήση καπνού έχει αναφερθεί ως κύριος παράγοντας κινδύνου που είναι κοινός για διάφορες μη μεταδοτικές ασθένειες, ιδιαίτερα χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τον καρκίνο και τον διαβήτη — δηλαδή τα τέσσερα από τα πέντε κύρια Μη Μεταδοτικά Νοσήματα (ΜΜΝ) που έχουν καθοριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως νοσήματα που προκαλούν ανησυχία. Σε όλο τον κόσμο, το 14% όλων των θανάτων ενηλίκων ηλικίας 30 ετών και άνω που σχετίζονται με Μη Μεταδοτικά Νοσήματα αποδίδονται στον καπνό. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, κυρίως ΜΜΝ.
Αν και οι συνέπειες της χρήσης καπνού υπερβαίνουν την υγεία και επηρεάζουν την οικονομική σταθερότητα και την κοινωνική ευημερία των χρηστών καπνού και των οικογενειών τους, η διακοπή του καπνίσματος παραμένει μια δύσκολη διαδικασία.
Λόγω της εξαιρετικά εθιστικής φύσης του καπνού, πολλοί χρήστες δυσκολεύονται να σταματήσουν μόνοι τους το κάπνισμα και χρειάζονται επαγγελματική υποστήριξη από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης για να επιτύχουν τη διακοπή. Ωστόσο μόνο το 4% των χρηστών μπορούν να σταματήσουν μόνοι τους τη χρήση καπνού. Αλλά με την υποστήριξη, τα άτομα αυτά μπορούν να τα καταφέρουν να πετύχουν μια ζωή χωρίς καπνό. Οι φαρμακοποιοί, ως έμπιστοι και προσιτοί επαγγελματίες υγείας, βρίσκονται σε ιδανική θέση να παρέχουν συμβουλές βασισμένες σε στοιχεία, φαρμακευτική αγωγή και υποστήριξη σε άτομα που επιθυμούν να κόψουν το κάπνισμα. Η διαθεσιμότητά τους στην κοινότητα, σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία τους, καθιστούν τους φαρμακοποιούς απαραίτητους στην παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της χρήσης καπνού.
Εδώ αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η υπηρεσία για τη διακοπή του καπνίσματος είναι μία από τις πέντε υπηρεσίες που ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος έχει προτείνει στο Υπουργείο Υγείας να παρέχονται από τα κοινοτικά φαρμακεία.
