Οι αναφορές στην αύξηση των αναπνευστικών λοιμώξεων στην Κίνα, και κυρίως του hMPV, που δημοσιεύονται το τελευταίο χρονικό διάστημα, αλλά και το θετικό δείγμα για ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό που καταγράφηκε πρόσφατα και στη χώρα μας, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους πολίτες, με τους αρμόδιους (ΕΟΔΥ – Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία) να είναι καθησυχαστικοί, επισημαίνοντας πως ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός (hMPV) δεν είναι νέος ιός για τη χώρα μας, καθώς έχουν καταγραφεί κρούσματα ξανά στο πρόσφατο παρελθόν.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο ΕΟΔΥ, σύμφωνα με ενημέρωση της Τρίτης (7/1) από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) καθώς και χτεσινή (8/1) από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), τα επίπεδα των οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού (hMPV) στην Κίνα, βρίσκονται με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων ετών, εντός των αναμενόμενων ορίων για την εποχή και δεν έχουν αναφερθεί ασυνήθιστες εξάρσεις ή συρροές.
Προς το παρόν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ο ιός γρίπης τύπου Α παραμένει στην Κίνα το πιο συχνό παθογόνο που ανιχνεύεται σε άτομα με συμπτώματα αναπνευστικών λοιμώξεων. Επιπλέον, δεν έχουν ενεργοποιηθεί έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Αναμονή τελικής επιβεβαίωσης του κρούσματος hMPV
Στη χώρα μας, επιβεβαιώθηκε ένα θετικό δείγμα για ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό (μέσω της ειδικής μεθόδου ταχείας διάγνωσης FilmArray), με αναμονή τελικής επιβεβαίωσης από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ (Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος). Ο ασθενής ανέφερε επαφή με συγγενικό του πρόσωπο που είχε ταξιδέψει πρόσφατα στην Κίνα. Τα αποτελέσματα της έως τώρα επιδημιολογικής διερεύνησης δε συνηγορούν υπέρ της συσχέτισης του περιστατικού με τα κρούσματα που σημειώνονται στην Κίνα. Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος από το Κέντρο Αναφοράς, όπως προβλέπεται για όλους τους αναπνευστικούς ιούς.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός (hMPV) δεν είναι νέος ιός για τη χώρα μας και το παραπάνω κρούσμα, ακόμα και αν επιβεβαιωθεί, δε θα αποτελεί το «πρώτο κρούσμα» στη χώρα. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα μέχρι σήμερα, δε συντρέχει λόγος ανησυχίας για τον πληθυσμό.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, η κυκλοφορία του ιού ήταν υψηλή στην κοινότητα τον Φεβρουάριο 2024, με κορύφωση στις αρχές Απριλίου, και μειώθηκε αισθητά από τα τέλη Ιουνίου 2024. Την τρέχουσα περίοδο, η κυκλοφορία του ιού παραμένει πολύ χαμηλή.
Ο ΕΟΔΥ επιτηρεί συστηματικά τον hMPV σε συνδυασμό και με άλλα παθογόνα του αναπνευστικού σε ασθενείς που επισκέπτονται 15 νοσοκομεία ανά την επικράτεια.
Ο ΕΟΔΥ παραμένει σε εγρήγορση για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση της εποχικής έξαρσης των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Υπενθυμίζεται η σημασία της τήρησης των βασικών προληπτικών μέτρων και κανόνων υγιεινής για την πρόληψη μετάδοσης των αναπνευστικών λοιμώξεων:
• Παρουσία συμπτωμάτων λοίμωξης αναπνευστικού, συστήνεται η χρήση μάσκας.
• Παρουσία συμπτωμάτων λοίμωξης αναπνευστικού, συστήνεται η αποφυγή επαφής με άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, άτομα με χρόνια νοσήματα και ανοσοκατασταλμένοι.
• Συστήνεται το συχνό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή επαφής των χεριών με το πρόσωπο.
Η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο μέσο για τη μείωση της εξάπλωσης των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Τέλος, συστήνεται αναζήτηση ιατρικής συμβουλής από άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, αν τυχόν εμφανίσουν συμπτώματα.
Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία: Αναμενόμενη η παρούσα περιοδική επιδημιολογική έξαρση λοιμώξεων
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία διαβεβαιώνει ότι ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (hMPV) δεν είναι καινούργιος ιός και εκτιμά, παρακολουθώντας το ζήτημα στενά, ότι η επιδημιολογική έξαρση των λοιμώξεων είναι γνωστή εδώ και τουλάχιστον 20 έτη στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. «Επικρατεί προς το παρόν η γρίπη τύπου Α, ενώ σε σχέση με το 2024 και την αντίστοιχη περίοδο υπάρχει μείωση των περιστατικών COVID κατά 50-60%» τονίζει ο πρόεδρος της ΕΠΕ Στέλιος Λουκίδης.
Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (hMPV) «είναι ένας ιός που συνήθως προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα. 10% έως 12% των αναπνευστικών ασθενειών στα παιδιά προκαλούνται από τον hMPV. Συχνά, προκαλεί λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, αλλά μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία, ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσες καταστάσεις, όπως εξάρσεις άσθματος και ΧΑΠ», εξηγεί η Πνευμονολόγος, Αδαμαντία Λιαπίκου, συντονίστρια διευθύντρια της 5ης Πνευμονολογικής Κλινικής ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος. «Οι λοιμώξεις από HMPV είναι πιο συχνές το χειμώνα. Τα ήπια περιστατικά ανθρώπινου μεταπνευμοϊού διαρκούν συνήθως μερικές ημέρες έως μία εβδομάδα» συμπληρώνει η κ. Λαπίκου.
Συμπτώματα της λοίμωξης από hMPV
· βήχας,
· πυρετός,
· καταρροή ή βουλωμένη μύτη,
· πονόλαιμος,
· συριγμός και
· σε μερικές περιπτώσεις, δύσπνοια
Η Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Βασιλική Γεωργακοπούλου, Επιμελήτρια Β, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος, αναφέρει: «Ο hMPV μεταδίδεται με άμεση επαφή με κάποιον που τον έχει μέσω σταγονιδίων (π.χ. από βήχα) ή από το άγγιγμα πραγμάτων που έχουν μολυνθεί από τον ιό. Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός είναι παρόμοιος με τον RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός). Ανήκει στο ίδιο γένος – ή επιστημονική ομάδα– με τον RSV (πνευμοϊός) και μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα. Η ηλικία αιχμής για σοβαρή ασθένεια από HMPV είναι μεταξύ 6 και 12 μηνών.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
· Άτομα ηλικίας <5 ετών (ιδιαιτέρως πρόωρα βρέφη) ή >65 ετών.
· Άτομα με χαμηλή άμυνα (από καταστάσεις όπως HIV, καρκίνος ή αυτοάνοσες διαταραχές ή από φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα).
· Ασθενείς με χρόνια υποκείμενα νοσήματα με προεξάρχοντα το άσθμα και τη ΧΑΠ.
Επιπλοκές σε άτομα υψηλού κινδύνου
· Βρογχιολίτιδα,
· Βρογχίτιδα,
· Πνευμονία είτε από τον ιό είτε από δευτερεύουσα λοίμωξη, εξάρσεις άσθματος ή ΧΑΠ.
Στις παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία.
Διάγνωση
Δεν υπάρχουν διαγνωστικά τεστ τoυ τύπου self test στην κοινότητα. Η διάγνωση γίνεται κυρίως με τη χρήση του film array (δυνατότητα ταυτοποίησης πολλαπλών ιών μέσω επιχρίσματος από τον φάρυγγα ή τη ρινική κοιλότητα). Συνήθως χρησιμοποιείται σε δομές τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας ως διαδικασία ταυτοποίησης λοιμώξεων σε εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Ο πρόεδρος της ΕΠΕ, Στέλιος Λουκίδης, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η αντιμετώπιση είναι συμπτωματική, με υγρά, αντιπυρετικά, ξεκούραση, αποσυμφορητικά ρινικού βλεννογόνου. «Δεν χορηγούμε αντιβιοτικά διότι τα αντιβιοτικά θεραπεύουν μόνο βακτήρια. Δεδομένου ότι ο hMPV είναι ιός, τα αντιβιοτικά δεν δρουν. Αντιβιοτικά χορηγούνται μόνο για τη θεραπεία τυχόν δευτερογενών λοιμώξεων».
Η πρόληψη, επισημαίνει ο κ. Λουκίδης, αφορά την υγιεινή των χεριών, την κάλυψη της μύτης και του στόματος όταν φτερνίζεστε ή βήχετε. Σκεφτείτε να φοράτε μάσκα εάν είστε άρρωστοι και δεν μπορείτε να αποφύγετε να είστε κοντά σε άλλους. Αποφύγετε να αγγίζετε το πρόσωπο, τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον hMPV. «Τονίζουμε την επικοινωνία και την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού και την εγρήγορση εν γένει, όταν επιμένει ο υψηλός πυρετός, εμφανισθεί δυσκολία στην αναπνοή, επιδείνωση άλλων καταστάσεων υγείας που αφορούν συνοδά νοσήματα».
