Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.
Η 30η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας από τη Διεθνή Ομοσπονδία Πολλαπλής Σκλήρυνσης, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τη χρόνια αυτή πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος.
-Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή αλλιώς Πολλαπλή Σκλήρυνση, είναι ένα νόσημα πολυπαραγοντικής αιτιοπαθογένειας που χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή του κεντρικού νευρικού συστήματος.
-Περισσότεροι από 2.800.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από ΣΚΠ, εκ των οποίων οι 600.000 βρίσκονται στην Ευρώπη.
-Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 22.000 άτομα νοσούν από ΣΚΠ χωρίς ωστόσο να υπάρχει επίσημη καταγραφή.
-Τα αίτια της ΣΚΠ παραμένουν άγνωστα. Θεωρείται πιθανό ότι προκαλείται από συνδυασμό περιβαλλοντικών και μολυσματικών παραγόντων.
-Η ΣΚΠ δεν θεωρείται κληρονομική νόσος, ωστόσο μια σειρά γενετικών παραλλαγών φαίνεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο. Έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι σε περίπτωση που πάσχουν και οι δυο γονείς ο κίνδυνος για τα παιδιά είναι 10 φορές μεγαλύτερος από εκείνον του γενικού πληθυσμού.
-Επιβαρυντικοί παράγοντες κινδύνου, σύμφωνα με έρευνες, είναι το κάπνισμα, το άγχος, οι εργασιακές συνθήκες, οι τοξίνες, η πρόσληψη ορμονών, η λοίμωξη από τον ιό Epstein – Barr και η κακή διατροφή.
-Η ΣΚΠ εμφανίζεται πιο συχνά σε περιοχές μακριά από τον Ισημερινό και κυρίως στην Βόρεια Ευρώπη. Σύμφωνα με τους ειδικούς αυτό οφείλεται στη μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως που οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή της βιταμίνης D.
-Η νόσος προσβάλει συνήθως νέους ανθρώπους ηλικίας 20-45 ετών, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και στη παιδική ηλικία αλλά και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η μέση ηλικία εκδήλωσης της ΣΚΠ είναι τα 29 έτη.
-Η υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΣΚΠ είναι η πιο συχνή μορφή της νόσου, αντιπροσωπεύοντας το 85% των περιπτώσεων.
-Οι γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα να προσβληθούν από τη νόσο σε σχέση με τους άνδρες.
-Τα πρώτα συμπτώματα της πάθησης συνήθως εμφανίζονται αιφνίδια και είναι δυνατόν να υποχωρήσουν ακόμη και χωρίς θεραπεία μετά από μερικές ημέρες ή εβδομάδες.
-Τα συνηθέστερα κλινικά συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία, παραισθησίες, διαταραχές της όρασης, διπλωπία, νυσταγμό, δυσαρθρία, τρόμο, αταξία, διαταραχή της εν τω βάθει αισθητικότητας, διαταραχές στη λειτουργία της κύστεως, κατάθλιψη, απώλεια ακοής, μειωμένη όρεξη για σεξουαλική δραστηριότητα και αξιολογούνται μόνον εάν η διάρκεια τους ξεπερνά τις 24 ώρες.
-Η ΣΚΠ αρχικά εκδηλώνεται με υποτροπιάζουσα- διαλείπουσα μορφή που χαρακτηρίζεται από απρόβλεπτα οξέα επεισόδια νευρολογικών συμπτωμάτων (υποτροπές), τα οποία ακολουθούνται από περιόδους ύφεσης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο 80% των ασθενών η ΣΚΠ εκδηλώνεται με τη μορφή εξάρσεων-υφέσεων .
-Σύμφωνα με έρευνες, 1 στους 5 ασθενείς με ΣΚΠ μετά από 20 χρόνια δε θα έχει κανένα πρόβλημα, παρά τη νόσο, και κατατάσσεται στην καλοήθη μορφή της νόσου, ενώ 3 στους 5 ασθενείς μετά από 15 χρόνια θα έχουν κάποια δυσκολία στο περπάτημα και θα αναπτύξουν τη δευτερογενώς προϊούσα μορφή της νόσου.
-Στο 45-65% των ασθενών με ΣΚΠ παρατηρείται γνωστική έκπτωση που ορισμένες φορές είναι εμφανής από τα αρχικά στάδια της νόσου. Η προσοχή, η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφορίας και η μνήμη είναι οι γνωστικές λειτουργίες που διαταράσσονται συχνότερα.
-Η εξέλιξη, η σοβαρότητα και τα συμπτώματα της ΣΚΠ είναι απρόβλεπτα και διαφέρουν σε κάθε ασθενή.
-Η διάγνωση της νόσου δεν είναι απλή. Είναι αναγκαίο να προηγηθεί ένας σημαντικός αριθμός εργαστηριακών εξετάσεων, καθώς πολλές παθήσεις μοιάζουν με τη ΣΚΠ, και για το λόγο αυτό πρέπει να ελεγχθούν και να αποκλειστούν. Η κλινική εικόνα, η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, ο λεπτομερής έλεγχος του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και τα προκλητά δυναμικά οδηγούν συνήθως στη τελική διάγνωση της νόσου.
-Η ΣΚΠ δεν είναι ιάσιμη. Η θεραπευτική αντιμετώπιση στοχεύει στον περιορισμό των υποτροπών και περιλαμβάνει συστηματική χορήγηση ανοσοτροπο-ποιητικών ή ανοσοκασταλτικών φαρμάκων που εξατομικεύονται ανάλογα με τη βαρύτητα και τη ταχύτητα εξέλιξης της νόσου.
-Η ΣΚΠ δεν προκαλεί το θάνατο των πασχόντων. Συνήθως, το προσδόκιμο ζωής των ασθενών με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας είναι παρόμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού.
-Η έγκαιρη διάγνωση, η εξατομικευμένη θεραπεία και η συμμόρφωση του ασθενούς με τη θεραπεία παίζουν καθοριστικό ρόλο καθώς μειώνουν τις υποτροπές, επιβραδύνουν την αναπηρία και βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών.
