Η αλλαγή, αν και είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της ζωής, συχνά προκαλεί φόβο, άγχος και ανασφάλεια.
Η Αντιγόνη Γινοπούλου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος εξηγεί στο DailyPharmaNews γιατί μας δυσκολεύουν τόσο πολύ οι αλλαγές που προκύπτουν στην πορεία της ζωής και ποια πρέπει να είναι η κατάλληλη διαχείριση της ψυχολογίας μας σε περιόδους αλλαγών.
« Οι αλλαγές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, είτε θετικές είτε αρνητικές, όπως η αλλαγή καριέρας, η μετακόμιση ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Κατά τη διάρκεια των αλλαγών νιώθουμε συχνά αβεβαιότητα και άγχος απέναντι στο άγνωστο. Η ψυχολογική διαχείριση αυτών των καταστάσεων είναι σημαντική τόσο για την ομαλή προσαρμογή όσο και την ψυχική υγεία.
Γιατί μας δυσκολεύουν οι αλλαγές
Η αλλαγή ακόμα και όταν είναι θετική μπορεί να προκαλέσει άγχος. Ο λόγος είναι ότι το ανθρώπινο μυαλό έχει την τάση να αναζητά σταθερότητα και προβλεψιμότητα. Η συνήθεια αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στη ζωή μας και όταν οι γνωστές ρουτίνες και τα δεδομένα αλλάζουν το μυαλό ενεργοποιεί μηχανισμούς άμυνας που μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος, ανασφάλεια ή και αίσθηση απώλειας ελέγχου.
Οι πιο συνηθισμένες ψυχολογικές αντιδράσεις στις αλλαγές
• Άγχος: Το άγνωστο προκαλεί ανησυχία για το μέλλον και για την προσαρμογή σε νέες καταστάσεις επειδή οι νέες συνθήκες μπορεί να απαιτούν περισσότερη συναισθηματική προσπάθεια.
• Αίσθημα απώλειας: Ακόμα και όταν μια αλλαγή είναι αναγκαία ή θετική μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα απώλειας.
• Αβεβαιότητα και ανασφάλεια: Η αίσθηση ότι κάποιος δεν έχει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης μπορεί να αυξήσει την ανασφάλεια.
Πως θα διαχειριστώ την ψυχολογία μου σε περιόδους αλλαγών
Για να προσαρμοστεί κανείς καλύτερα στις αλλαγές, είναι σημαντικό να υιοθετήσει στρατηγικές που ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα και την ικανότητα διαχείρισης του άγχους όπως:
• Αποδοχή της αλλαγής: Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να αποδεχθεί κανείς ότι η αλλαγή είναι μέρος της ζωής. Αντί να αντιστέκεσαι στις νέες συνθήκες η αποδοχή της κατάστασης μπορεί να μειώσει την εσωτερική σύγκρουση και να διευκολύνει την προσαρμογή.
•Εστίαση στα θετικά: Παρόλο που μια αλλαγή μπορεί να φέρει δυσκολίες είναι σημαντικό να επικεντρώνεσαι στα θετικά που μπορεί να προκύψουν. Αναγνωρίζοντας τις ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη μέσα από την αλλαγή μπορεί να δεις τη νέα κατάσταση ως μια πρόκληση και όχι ως εμπόδιο.
• Διατήρηση της ρουτίνας: Η διατήρηση κάποιων στοιχείων της καθημερινής ρουτίνας προσφέρει μια αίσθηση σταθερότητας. Αυτή η σταθερότητα μπορεί να λειτουργήσει καταπραϋντικά στις δύσκολες στιγμές.
• Αναγνώριση των συναισθημάτων: Είναι φυσιολογικό να νιώθει κανείς άγχος, φόβο ή ακόμα και θλίψη όταν αντιμετωπίζει αλλαγές. Η αναγνώριση αυτών των συναισθημάτων, αντί της καταστολής τους, είναι σημαντική για την ψυχική υγεία.
• Συζήτηση με τους άλλους: Το να μοιράζεσαι τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σου με φίλους, οικογένεια ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Η υποστήριξη των άλλων μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση και διαχείριση της κατάστασης.
• Φροντίδα του εαυτού: Η σωματική και ψυχική φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια περιόδων αλλαγών. Η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο επαρκής ύπνος και η χαλάρωση βοηθούν στη μείωση του άγχους και της συναισθηματικής πίεσης.
• Καλλιέργεια της υπομονής: Οι αλλαγές δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι η προσαρμογή σε νέες συνθήκες απαιτεί χρόνο. Η υπομονή και η σταδιακή προσαρμογή βοηθούν στην ομαλή μετάβαση σε μια νέα πραγματικότητα.
Τι να αποφύγεις σε περιόδους αλλαγών
Είναι σημαντικό να αποφεύγεις κάποιες συμπεριφορές που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Αυτές περιλαμβάνουν:
• Αποφυγή ή άρνηση της αλλαγής: Η άρνηση να δεχτείς την αλλαγή μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος και να επιδεινώσει την ψυχική υγεία.
• Υπερβολικές προσδοκίες: Το να περιμένεις ότι όλα θα προσαρμοστούν άμεσα μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση. Η προσαρμογή χρειάζεται χρόνο.
• Απομόνωση: Το να κλείνεσαι στον εαυτό σου μπορεί να ενισχύσει τα αρνητικά συναισθήματα. Η επικοινωνία και η κοινωνική υποστήριξη είναι κρίσιμες.
Η διαχείριση της ψυχολογίας σε περιόδους αλλαγών είναι μια διαδικασία που απαιτεί αυτογνωσία, υπομονή και υποστήριξη. Παρά τις δυσκολίες οι αλλαγές μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρία για προσωπική εξέλιξη και βελτίωση. Με τη σωστή διαχείριση η αλλαγή μπορεί να γίνει μια πηγή δύναμης και ανθεκτικότητας, προσφέροντας νέα προοπτική και ευκαιρίες για έναν πιο ισορροπημένο και ευτυχισμένο τρόπο ζωής ».
