Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.

Πριν από λίγες ημέρες συνελήφθησαν στη Θεσσαλονίκη δύο νεαροί άνδρες, 21 και 18 ετών αντίστοιχα, κατηγορούμενοι για παιδική πορνογραφία και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση με έδρα τις ΗΠΑ.

Η οργάνωση αυτή φέρει την ονομασία «Δίκτυο 764» και τα μέλη της δραστηριοποιούνται μέσω του Διαδικτύου με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση ευάλωτων ανήλικων ομάδων και τη διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο κατηγορούμενοι φέρονται να εντόπιζαν ανήλικα θύματα σε διαδικτυακές πλατφόρμες και, μέσω πίεσης ή εκβιασμού, τα εξανάγκαζαν να δημοσιεύσουν ή να αποστείλουν βίντεο με σκηνές βίας, αυτοτραυματισμού, σεξουαλικού περιεχομένου, πορνογραφίας και άλλων ειδεχθών πράξεων.

Η είδηση αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα της ψηφιακής εποχής: την ανάγκη προστασίας των παιδιών και εφήβων από τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο Διαδίκτυο. Η αντιμετώπιση του φαινομένου δεν περιορίζεται μόνο στον εντοπισμό και τη δίωξη των δραστών, αλλά επεκτείνεται στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των παιδιών, ώστε να μην αποτελούν “εύκολους” στόχους για τους επίδοξους παιδόφιλους.

H Σόφη Αντωνίου Κωτσαντή, Ψυχολόγος-Εγκληματολογική Ψυχολόγος, B.Sc-M.Scs, μας εξηγεί πως δρουν τα διαδικτυακά κυκλώματα παιδικής πορνογραφίας, ποιες είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις στα ανήλικα θύματα και πως μπορούμε να θωρακίσουμε τα παιδιά μας απέναντι στους κινδύνους του Διαδικτύου.

«Η Πορνογραφία Ανηλίκων είναι πιο αποτρόπαιο έγκλημα κατά της ζωής, καθώς βλάπτει τη γενετήσια αξιοπρέπεια και ελευθερία των παιδιών. Κατηγοριοποιείται στα ειδικά εγκλήματα περί εκμετάλλευσης της ανηλικότητας. Σύμφωνα, με τη Σύμβαση για τα Εγκλήματα μέσω του Διαδικτύου του Συμβουλίου της Ευρώπης η Παιδική Πορνογραφία έχει το εξής περιεχόμενο:

·  Ένας ανήλικος, ο οποίος παρίσταται σε σεξουαλικές πράξεις.

·  Ένα άτομο, το οποίο συμμετέχει σε σεξουαλικές ενέργειες υποκρινόμενο, ότι είναι ανήλικο.

·  Πραγματικές εικόνες, οι οποίες δείχνουν ένα ανήλικο να παίρνει μέρος σε σεξουαλικές πράξεις ή μη ρεαλιστικά  ψηφιακά παιδιά ή καρτούν που αναπαριστούν παιδιά (Παιδική Eικονική Πορνογραφία)».

Σχετικά με το Δίκτυο ‘’764’’

«Το δίκτυο ‘’764’’ είναι μια επικίνδυνη, ‘’δηλητηριώδης’’ κοινότητα με εξτρεμιστικού τύπου ιδέες. Το FBI το εντάσσει στην κατηγορία του ‘’βάναυσου, εκμηδενιστικού, ακραίου’’ συστήματος. Η στοχοποιημένη δράσή τους είναι κυρίως σε παιδιά ηλικίας από 8 έως 17 χρονών και ειδικώς νεαρά κορίτσια, ‘’μαύροι’’ νέοι-έφηβοι, μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+ ή παιδιά με κάποιας μορφής ψυχική ασθένεια.

Η ονομασία του κωδικού δικτύου ‘’764’’ σχετίζεται με τον ταχυδρομικό κώδικα μιας περιοχής στο Τέξας, καθώς οι πρώτοι εγκέφαλοι της σπείρας είχαν τη δράση τους εκεί. Στη συνέχεια, η εγκληματική αυτή οργάνωση επεκτάθηκε σε διεθνή πλαίσια, διαμορφώνοντας ένα συνδυαστικό σύστημα με πολλά δεδομένα σεξουαλικής κακοποίησης και διαδικτυακής σκληρής βίας. Οι συμμετέχοντες περιγράφονται ως οι ‘’ Online Predators’’, οι οποίοι εκτελούν μέσω των πλατφορμών, Telegram, Discord και Gaming εφαρμογές, όπου εκεί ανιχνεύουν και ανακαλύπτουν τα ανυποψίαστα θύματά τους.

Επιπλέον, εφόσον γίνουν κάτοχοι και εντοπίσουν την κατάλληλη πρόσβαση, τα μέλη της οργάνωσής τους κάνουν χρήση απειλών, ψυχολογικών πιέσεων, εκβιασμών, έτσι ώστε να βρουν τον τρόπο να καταναγκάσουν τα παιδιά να προβούν ή να μαγνητοσκοπήσουν τις ολέθριες πράξεις τους. Μερικά παραδείγματα τέτοιου αποτρόπαιου υλικού είναι οι αυτοτραυματισμοί, οι φρικιαστικές σκηνές βίας  και οι βάρβαρες σεξουαλικές δραστηριότητες».

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις στα θύματα

Η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων μέσω του διαδικτύου είναι ένα τραυματικό βίωμα με βαρύ ψυχικό κόστος για τα θύματα, που συχνά τα συνοδεύει για όλη τους την ζωή.

Όπως εξηγεί η κ. Αντωνίου Κωτσαντή, «τα ανήλικα θύματα της παιδικής πορνογραφίας αντιμετωπίζονται με τον χειρότερο τρόπο, τα εργαλειοποιούν, τα διαπομπεύουν και τα ταπεινώνουν, στερώντας τους έτσι τη φυσιολογική τους εξελικτική πορεία.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις των θυμάτων παιδικής πορνογραφίας είναι έντονα  μεταβαλλόμενες, συνεχείς και οδηγούν σε:

·  Κατάθλιψη (Διαταραχή της Διάθεσης).

·  Απόσυρση-Αποσύνθεση. Το άτομο αισθάνεται πώς παραιτείται από την ίδια τη ζωή – ο λεγόμενος ‘’ψυχογενής θάνατος’’.

·  Σοβαρά ενοχικά συναισθήματα και Αυτο-ενοχοποίηση για όλα αυτά που υπέστησαν. Τα θύματα πιστεύουν, πώς ευθύνονται για ό,τι τους συνέβη (το σύμπλεγμα της ντροπής, των ενοχών και των τύψεων).

·  Άλλες ψυχικές διαταραχές: μετατραυματικό στρες (PTSD), διαταραχές της προσωπικότητας και διαταραχές της συμπεριφοράς ή της διαγωγής».

Τα καίρια μέτρα πρόληψης

Τα άτομα που επιδιώκουν την σεξουαλική εκμετάλλευση συνήθως στοχεύουν παιδιά ευάλωτα, παιδιά που αναζητούν προσοχή, τρυφερότητα και αποδοχή.

Σύμφωνα με την κ. Αντωνίου Κωτσαντή, «ο ρόλος των γονέων είναι καταλυτικός. Τα παιδιά και τις δικές τους πολύτιμες ανάγκες αξίζει να τις ακούμε πάντα προσεκτικά και να τα προστατεύουμε από οποιαδήποτε απειλή.

Υπάρχουν κάποια καίρια μέτρα πρόληψης που πρέπει να εφαρμόσουν οι γονείς, ώστε να προστατεύσουν τα παιδιά και τους εφήβους από τους κινδύνους του διαδικτύου και τους επίδοξους παιδόφιλους. Τα κυριότερα είναι:

· Δώστε περισσότερο ποιοτικό χρόνο στα παιδιά σας. Να τους προτείνετε παιχνίδια και δραστηριότητες, βοηθώντας έτσι την ομαλή ανάπτυξή τους.

· Αποφύγετε τις οθόνες, θεωρώντας πώς με αυτό το τρόπο μένουν ήρεμα.

· Θέστε ορισμένους κανόνες και μην αφήνετε τα παιδιά σας έρμαια πάνω από μια συσκευή σύνδεσης.

· Γίνετε σωστά πρότυπα μίμησης για τα παιδιά σας. Μην τα ανεβάζετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τα πρόσωπά τους, με κάποιο αυτοκόλλητο καλυμμένα, γυμνά ή με διάφορες πόζες. Ελλοχεύει κίνδυνος και μπορεί να γίνουν άμεσα στόχοι από άγνωστα άτομα. Δείξτε σεβασμό στην ιδιωτικότητα των παιδιών σας.

· Μιλήστε τους και δώστε τους το χώρο και το χρόνο για να εκφραστούν για ό,τι τα απασχολεί. Να εξηγήσετε στα παιδιά σας, πως κάτω από την ηλικία των 7 χρονών δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν το κινητό και το διαδίκτυο.

· Αναπτύξτε μια σχέση δυναμικής και εμπιστοσύνης με τα παιδιά σας, έτσι ώστε, όταν χρειάζονται τη βοήθειά σας να έρχονται σε εσάς και να σας ρωτούν για ό,τι τα προβληματίζει.

· Εάν τα παιδιά σας δεν τήρησαν τους κανόνες που τέθηκαν από εσάς ή αντιληφθείτε ότι ένα άτομο τα πείραξε να είστε απολύτως ψύχραιμοι, να τα καθησυχάσετε, χωρίς φωνές και εντάσεις.

· Για την ιδιωτικότητα – ασφάλεια των παιδιών σας, να τους μάθετε να βάζουν όρια και να τους πείτε ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να τα παραβιάζει. Το σώμα και η εικόνα τους είναι δικά τους και μπορούν να πουν ΟΧΙ σε φιλιά από τρίτα άτομα, σε αγγίγματα και σε φωτογραφίες. Μην “ζορίζετε” τα παιδιά σας και μην τα υποχρεώνετε να βγάζουν φωτογραφίες. Πείτε τους να μην έχουν πότε φωτογραφίες με τα ιδιαίτερα σημεία του σώματός τους.

· Μιλήστε στα παιδιά σας για τον «Κανόνα των Εσωρούχων», μια μέθοδος πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης που διδάσκει στα παιδιά ποια είναι τα προσωπικά τους σημεία στο σώμα τους και πώς πρέπει να αντιδρούν εάν κάποιος προσπαθήσει να τα αγγίξει εκεί.

· Σιγουρευτείτε με ποια άτομα έρχονται σε επικοινωνία τα παιδιά σας και μιλήστε τους για το σεβασμό και την ιδιωτικότητα των γύρω τους.

· Τα παιδιά να σας υποδείξουν ένα σημαντικό πρόσωπο αναφοράς, εκτός από την οικογένειά σας, στο οποίο μπορεί να μιλήσει άνετα με σιγουριά και εμπιστευτικότητα.

· Εξηγήστε τους τι σημαίνει σεξουαλική κακοποίηση με λόγια απλά και κατανοητά για την ηλικία τους. Απαντήστε στις απορίες που ενδεχομένως να έχουν για τις ανθρώπινες σχέσεις και για τη σεξουαλική επαφή.

· Σιγουρευτείτε με ποια άτομα έρχονται σε επικοινωνία τα παιδιά σας και μιλήστε τους για το σεβασμό και την ιδιωτικότητα των γύρω τους.

· Συνοδέψτε τα παιδιά σας στις δραστηριότητές τους, γνωρίστε όλα τα ενήλικα άτομα, καθώς και μεγαλύτερους εφήβους που να έχουν επαφή με το ίδια.

Η πρόληψη ξεκινά με την ενημέρωση και το διάλογο! Πρέπει να συζητάμε με τα παιδιά, ανοιχτά και με ειλικρίνεια, για τις διαπροσωπικές σχέσεις, για τα πάντα γύρω από το σώμα, για τη συναίνεση και το σεβασμό. Τα παιδιά χρειάζεται να νιώθουν ασφάλεια και όχι να αισθάνονται μια διαρκή απειλή ή φόβο. Η πρόληψη επιτυγχάνεται όταν βασίζεται σε γερές, υγιείς σχέσεις εμπιστοσύνης με τους ενήλικες».