Ο πυρετός είναι ο σημαντικότερος μηχανισμός άμυνας του οργανισμού μας απέναντι στις ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις. Αν και αποτελεί ένα συχνό σύμπτωμα που στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται εύκολα, ο πυρετός περιβάλλεται από διάφορες λανθασμένες πεποιθήσεις που συχνά προκαλούν ανησυχία και δυσχεραίνουν τη διάγνωση και θεραπεία του πάσχοντα.
Γράφει η Ειδική Παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη.
Ο πυρετός ως λέξη προέρχεται από την λέξη πυρ, που σημαίνει φωτιά και χαρακτηρίζεται από παθολογική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος.
Ορισμένες λανθασμένες αντιλήψεις που αφορούν τον πυρετό καθυστερούν πολλές φορές τη σωστή διάγνωση και θεραπεία, ή προκαλούν αδικαιολόγητο πανικό στο κοινό.
1ος Μύθος: Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα ο πυρετός έχει πάντοτε ως αίτιο κάποιο παθογόνο ιό ή μικρόβιο.
Πραγματικότητα: Η ύπαρξη πυρετού συνηθέστερα οφείλεται σε λοιμογόνα αίτια, ιούς ή μικρόβια που αφθονούν στην κοινότητα κατά την διάρκεια των ψυχρότερων μηνών του έτους. Κατά την επίθεση του λοιμογόνου παράγοντα, στο ανθρώπινο σώμα, πυρετογόνα και παράγοντες φλεγμονής συχνά εκλύονται με άμεσο αποτέλεσμα την εκκίνηση της διαδικασίας ρύθμισης της κεντρικής θερμοκρασίας σε υψηλότερα επίπεδα από τον υποθάλαμο.
Στην παθογένεση του πυρετού στα λοιμώδη νοσήματα, σημαντικό ρόλο έχουν μικρές πρωτεΐνες, που ονομάζονται κυτοκίνες όπως ιντερλευκίνες, ιντερφερόνη α και παράγοντας νέκρωσης όγκων (TNF). Η ύπαρξη πυρετού κατά την διάρκεια μιας λοίμωξης είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο και υποδηλώνει ότι αφενός το μικρόβιο επιτίθεται με δριμύτητα, αφετέρου ότι ο οργανισμός αμύνεται σημαντικά κινητοποιώντας λευκά αιμοσφαίρια και παράγοντας επαρκείς ποσότητες κυτοκινών και ιντερφερονών.
Παρά ταύτα οι παθογόνοι μικροοργανισμοί δεν αποτελούν το μόνο αίτιο πυρετού αυτή την περίοδο. Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει εγκεφαλικά νοσήματα, καρκινώματα, την πνευμονική εμβολή, καρδιαγγειακά νοσήματα, λοιμώδεις και μη λοιμώδεις ηπατίτιδες, τον μεσογειακό πυρετό, την σαρκοείδωση, την χρήση ορισμένων φαρμάκωνκαι ουσιώνόπως αμφεταμινών, κοκαΐνης, σαλικυλικών, λιθίου, αντιχολινεργικών, συμπαθητικομιμητικών, τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, αναστολέων ΜΑΟ, υπερθυρεοειδισμού, φαιοχρωμοκυτώματος, εγκεφαλικών βλαβών., τα αυτοάνοσα νοσήματα, παθήσεις ενδοκρινών αδένων.
2ος Μύθος: Ο πυρετός των λοιμώξεων είναι πάντοτε επικίνδυνος, ακόμη και για τους νέους και υγιείς.
Πραγματικότητα: Ο πυρετός αποτελεί σημείο αντίδρασης ενός ανοσοποιητικού συστήματος που αμύνεται με επάρκεια. Παρά ταύτα οι ηλικιωμένοι τα μωρά, οι πάσχοντες από ασθένειες που προκαλούν εξασθένηση του ανοσοποιητικού τους συστήματος πρέπει να ευρίσκονται για ασφάλεια υπό ιατρική παρακολούθηση σε όλη την διάρκεια των λοιμωδών νοσημάτων.
Σε ποιες περιπτώσεις ο υγιής νέος που έχει πυρετό πρέπει να μην αναβάλλει την ιατρική του εξέταση:
-Εάν ο πυρετός ενώ έχει εισέλθει σε φάση βελτίωσης αρχίζει εκ νέου να επιδεινώνεται ή δεν εμφανίζει σημεία βελτίωσης μετά το 48ωρο ή διαρκεί πάνω από τριήμερο.
-Εάν έχει έντονο ρίγος.
-Εάν έχει υψηλό πυρετό άνω του39 κατά τη μασχαλιαία μέτρηση.
-Εάν ο πυρετός είναι ανθεκτικός στα αντιπυρετικά.
-Εάν βλέπει άσπρα στίγματα στο εσωτερικό του λαιμού ή στο φάρυγγα.
-Εάν έχει δυσκαμψία αυχένα.
-Εάν συνυπάρχει δυσχέρεια αναπνοής ή νοιώθει ότι το οξυγόνο «δεν του φτάνει».
-Εάν λιποθυμήσει ή υπάρχει έντονη τάση για λιποθυμία.
-Εάν αισθάνεται έντονη ταχυκαρδία ασυνήθιστη για τα δεδομένα του.
-Εάν συνυπάρχει έντονη κεφαλαλγία.
-Εάν αισθάνεται τσούξιμο ή κάψιμο στα ούρα.
-Εάν συνυπάρχει εμετός.
-Εάν έχει εξάνθημα.
3ος Μύθος: Πρέπει να σπεύσω να «ρίξω τον πυρετό» με αντιπυρετικά.
Πραγματικότητα: Ο πυρετός ασκεί μια γενική δυσμενή επίδραση στην ανάπτυξη των βακτηρίων και στην αναπαραγωγή των ιών. Επίσης, ενισχύει τις ανοσολογικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητας της ιντερλευκίνης-1 των λευκών αιμοσφαιρίων, της ιντερφερόνης. Σε μεγάλη άνοδο της θερμοκρασίας πάνω από 41 βαθμούς Κελσίου καθώς και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, ο πυρετός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες, όπως μόνιμη εγκεφαλική βλάβη ή θάνατο.
Εφόσον ο πυρετός σας δεν υπερβαίνει τους 38,5 βαθμούς Κελσίου στη μασχάλη σας και δεν έχετε ανυπόφορα συμπτώματα όπως έντονο πόνο μην σπεύσετε να πάρετε αντιπυρετικά. Οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να λαμβάνουν ως αντιπυρετικό την ασπιρίνη για τον έλεγχο του πυρετού, για να αποφευχθεί ένα σπάνιο και επικίνδυνο σύνδρομο, το σύνδρομο REYE. Να είστε σε επικοινωνία με τον ιατρό που σας παρακολουθεί αναφορικά με το είδος των αντιπυρετικών που είναι ιδανικά για τον οργανισμό σας με βάση την γενικότερη κατάσταση της υγείας σας.
