Από την Αθηνά Γκόρου
Νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg δείχνει ότι η δημιουργική «παιγνιώδης» διάθεση στους ενήλικες συνδέεται με καλύτερη διαχείριση καταστάσεων, πρωτότυπες ιδέες και μείωση του στρες.
Οι ενήλικες μπορούν να αξιοποιήσουν θετικά την κλίση τους προς τη δημιουργική παιγνιώδη διάθεση σε πολλές περιστάσεις της ζωής τους, σύμφωνα με έρευνα ψυχολόγων του Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg (MLU), που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό Personality and Individual Differences. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν αυξημένη ικανότητα παρατήρησης, βλέπουν εύκολα τα πράγματα από νέες οπτικές γωνίες και μπορούν να μετατρέψουν μονότονες εργασίες σε κάτι ενδιαφέρον. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η παιγνιώδης διάθεση δεν πρέπει να συγχέεται με το χιούμορ· απαιτείται ένα νέο λεξιλόγιο για να περιγραφεί επακριβώς.
«Σε αντίθεση με την εκτενή έρευνα που έχει γίνει για την παιγνιώδη διάθεση στα παιδιά, η μελέτη του φαινομένου στους ενήλικες είναι περιορισμένη. Συχνά, τα θεωρητικά μοντέλα που περιγράφουν την παιδική παιγνιώδη διάθεση εφαρμόζονται αυτούσια και στους ενήλικες, με αποτέλεσμα να αγνοούνται πτυχές που είναι ιδιαίτερες στην ενήλικη ζωή, όπως η επίδρασή της στις ρομαντικές σχέσεις ή στις πνευματικές επιδόσεις», εξηγεί ο Dr René Proyer από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας του MLU. Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα άτομα με αυτή τη δημιουργική ελαφρότητα μπορούν να επαναπλαισιώνουν καταστάσεις ώστε να τις βιώνουν πιο ευχάριστα ή να μειώνουν τα επίπεδα άγχους.
Ο Proyer μελέτησε το φαινόμενο σε περίπου 3.000 ενήλικες, καταλήγοντας ότι η παιγνιώδης διάθεση παρουσιάζει αλληλεπικάλυψη αλλά όχι ταύτιση με τα πέντε βασικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας (εξωστρέφεια, δεκτικότητα, ευσυνειδησία, διάθεση για νέες εμπειρίες, συναισθηματική σταθερότητα). «Είναι ένα ανεξάρτητο γνώρισμα της προσωπικότητας, που μοιράζεται ορισμένες πτυχές με τις πέντε βασικές διαστάσεις της, αλλά δεν μπορεί να υποκατασταθεί από αυτές», υπογραμμίζει. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι όσοι αυτοπροσδιορίζονται έτσι, αναγνωρίζονται και από τους άλλους ως τέτοιοι.
Ο ψυχολόγος κατέγραψε τέσσερις βασικούς τύπους παιγνιωδών ενηλίκων:
- Εξωστρεφείς-κοινωνικοί — εκείνοι που τους αρέσει να αστειεύονται και να αλληλεπιδρούν παιχνιδιάρικα με φίλους και γνωστούς.
- Ανέμελα δημιουργικοί — βλέπουν τη ζωή σαν παιχνίδι.
- Διανοητικά παιγνιώδεις — παίζουν με ιδέες και σκέψεις, μετατρέποντας βαρετές εργασίες σε ενδιαφέρουσες.
- Ιδιότροπα δημιουργικοί — έλκονται από ασυνήθιστα ή περίεργα πράγματα και διασκεδάζουν με μικρές καθημερινές παρατηρήσεις.
Παρά τις θετικές πλευρές, η έννοια έχει συχνά αρνητικές αποχρώσεις΄πχ σε γερμανόφωνες χώρες, όπου τέτοιοι άνθρωποι μπορεί να θεωρηθούν επιπόλαιοι ή αναξιόπιστοι. «Αδίκως», λέει ο Proyer. «Όταν αναζητούνται λύσεις σε σύνθετα προβλήματα, μπορούν εύκολα να αλλάξουν οπτική και να βρουν ασυνήθιστες, πρωτότυπες λύσεις».
Η μελέτη ανοίγει νέους δρόμους και για άλλους τομείς, όπως η εξελικτική ψυχολογία. Αν και η παιγνιώδης διάθεση δεν προσφέρει άμεσο πλεονέκτημα επιβίωσης, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή συντρόφου και στις ρομαντικές σχέσεις — θέμα στο οποίο οι ψυχολόγοι του Halle θα επικεντρωθούν τους επόμενους μήνες.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στη σχετική έρευνα:
René T. Proyer. A new structural model for the study of adult playfulness: Assessment and exploration of an understudied individual differences variable. Personality and Individual Differences, 2017; 108: 113 DOI: 10.1016/j.paid.2016.12.011
