Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Μία άλλη πραγματικότητα φαίνεται πως ζουν οι φαρμακοποιοί στην Εσπερία σε σύγκριση με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα… Πως αλλιώς μπορείς κανείς να εξηγήσει τα όσα περιγράφει το γνωστό δίκτυο CBS σε ρεπορτάζ για μία νέα μελέτη που δείχνει ότι ο φαρμακοποιός θα μπορούσε να μειώσει την αναμονή στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των νοσοκομείων;

Το CBS λοιπόν ξεκινώντας το θέμα του κάνει λόγο για μία κατάσταση λίγο πολύ γνωστή σε όλους και σίγουρα τραυματική για τους περισσότερους από εκείνους που έχει τύχει να τη βιώσουν στη χώρα μας, όπου η οργάνωση δεν είναι αυτό που θα μπορούσε να πει κανείς ως το κύριο χαρακτηριστικό του συστήματος υγείας μας.

Αναφέρει ότι όποιος έχει βρεθεί σε ένα ΤΕΠ γνωρίζει ότι οι χρόνοι αναμονής μπορεί να είναι οδυνηρά μεγάλοι, ειδικά κατά τη διάρκεια της εποχής του κρυολογήματος και της γρίπης. Ωστόσο, συνεχίζει, μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι αντί να επιδιώκουν τη φροντίδα ενός γιατρού ή νοσηλευτή, οι ασθενείς θα μπορούσαν να στραφούν σε κάποιον άλλο επαγγελματία υγείας για να αποφύγουν την ταλαιπωρία. Ποιος είναι αυτός. Ναι, σωστά το μαντέψατε. Σ’ έναν φαρμακοποιό!

Και από εδώ αρχίζει το κομμάτι που πληγώνει τον Έλληνα φαρμακοποιό.

Στις ΗΠΑ, αναφέρει το CBS, «οι φαρμακοποιοί είναι γνωστοί για την τεχνογνωσία τους στον τομέα της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά σε ορισμένες περιοχές του Καναδά, οι τύποι των φαρμακοποιών υπηρεσιών που μπορούν να προσφέρουν έχουν επεκταθεί. Για παράδειγμα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να συνταγογραφούν φάρμακα, να ανανεώνουν συνταγές και να χορηγούν ενέσεις».

Έρχεται λοιπόν κοντά σε όλα αυτά τα… παράξενα να προστεθεί το ότι σε μία νέα μελέτη την οποία πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο του Waterloo, από την οποία οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σχεδόν το ένα τρίτο των μη επειγουσών ασθενειών σε αίθουσες έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από έναν από αυτούς τους φαρμακοποιούς, όπως μικρές δερματικές καταστάσεις, περιστατικά βήχα και άλλα συμπτώματα κρυολογήματος. Σύμφωνα με τη μελέτη η στρατηγική τοποθέτηση των φαρμακοποιών με ένα εκτεταμένο ρόλο σε χώρους έκτακτης ανάγκης ή στην κοινότητα θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τους χρόνους αναμονής στα ΤΕΠ και να περιορίσει την υπερβολική ροή προς αυτά.

Η μελέτη αναφερόταν πολύ συγκεκριμένα στην περιοχή του Οντάριο του Καναδά. Όπως δήλωσε ο Wasem Alsabbagh, καθηγητής στη Σχολή Φαρμακευτικής του Waterloo «ο υπερπληθυσμός (σ.σ. μέσα από την ταυτόχρονη προσέλευση μεγάλου αριθμού ανθρώπων) στα ΤΕΠ είναι ένα ζήτημα που προκαλεί ανησυχία και μπορεί να αφορά τους περισσότερους Καναδούς και γνωρίζουμε ότι μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη θνησιμότητα και υψηλότερο ποσοστό ασθενών που εγκαταλείπουν την προσπάθεια χωρίς να λαμβάνουν θεραπεία. Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν ότι πρέπει να δούμε περισσότερους φαρμακοποιούς να εργάζονται με εκτεταμένο ρόλο στην κοινότητα ή στα ΤΕΠ. Αυτό μπορεί να μειώσει την πολυπλοκότητα και να ελευθερώσει περισσότερους πόρους στα ΤΕΠ για να προσφέρουν φροντίδα στα πιο οξέα περιστατικά».

Δεδομένου ότι περίπου ένας στους πέντε ασθενείς που επιδιώκουν επείγουσα περίθαλψη έχουν μη επείγοντα προβλήματα υγείας, η μελέτη εξέτασε το ποσοστό των μη επειγουσών ή περιττών επισκέψεων που θα μπορούσε ενδεχομένως να διαχειριστεί ένας φαρμακοποιός. Οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα από το 2010 έως το 2017, εξετάζοντας όλες τις περιπτώσεις ΤΕΠ νοσοκομείων του Οντάριο. Προσδιόρισαν τις περιπτώσεις που βασίζονταν σε τυποποιημένες κλίμακες που μετρούσαν τη σοβαρότητα των ανησυχιών των ασθενών και χρησιμοποιούσαν στατιστικές για να εκτιμήσουν ποιες θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από φαρμακοποιούς που εργάζονται έχοντας εκτεταμένο ρόλο.

Οι φαρμακοποιοί που μπορούν να παράσχουν διευρυμένες υπηρεσίες έχουν αυξηθεί στον Καναδά κατά την τελευταία δεκαετία, αν και υπάρχει σημαντική ποικιλία - τόσο στο ρυθμό όσο και στο πεδίο εφαρμογής - μεταξύ των επαρχιών. Στην Αλμπέρτα, για παράδειγμα, οι φαρμακοποιοί έλαβαν τη δυνατότητα από το 2007 να συνταγογραφούν ανεξάρτητα και για δευτερεύουσες ασθένειες, να ανανεώνουν συνταγές, να χορηγούν ενέσεις και πολλά άλλα. Το Οντάριο έχει επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής πιο αργά με την προσθήκη υπηρεσιών όπως η ανανέωση συνταγών και ο εμβολιασμός κατά της γρίπης το 2012. Περισσότερα εμβόλια προστέθηκαν αργότερα, το 2016.

«Η μελέτη μας περιελάμβανε όλες τις διευρυμένες υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται σε ολόκληρο τον Καναδά, όταν αξιολογούσε ποιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να διαχειριστούν οι φαρμακοποιοί», δήλωσε ο Alsabbagh. «Κατά τη διάρκεια των επτά ετών της περιόδου μελέτης, διαπιστώσαμε ότι οι φαρμακοποιοί με εκτεταμένο ρόλο θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν διαχειριστεί σχεδόν 1,5  εκατομμύρια περιπτώσεις στο Οντάριο».

Οι συχνότερες περιπτώσεις ΤΕΠ που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από έναν φαρμακοποιό περιελάμβαναν προβλήματα που αφορούν το δέρμα, όπως δερματίτιδα και άλλες παθήσεις, όπως ένας βήχας ή μία φλεγμονή του αυτιού, των ρινικών διόδων και του λαιμού.

Η μελέτη από τους καθηγητές του Waterloo, Wasem Alsabbagh και Sherilyn Houle ονομάζεται «Η αναλογία, οι συνθήκες και οι προγνωστικοί παράγοντες των επισκέψεων του τμήματος έκτακτης ανάγκης που μπορεί να διαχειρίζονται ενδεχομένως οι φαρμακοποιοί με εκτεταμένο ρόλο πρακτικής» και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό «Research in Social and Administrative Pharmacy».