Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Παράθυρο στο να υπάρξει μία καλύτερη συνεργασία και μία αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του τεράστιου και διαχρονικού προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων άνοιξε μετά την πολύωρη συνάντηση που είχε την Τρίτη 28 Ιανουαρίου στο υπουργείο Υγείας αντιπροσωπεία του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου με επικεφαλής τον πρόεδρο κ. Απόστολο Βαλτά με τον Υπουργό Υγείας κ. Βασίλη Κικίλια, τον Υφυπουργό Υγείας κ. Βασίλη Κοντοζαμάνη και τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων κ. Δημήτρη Φιλίππου από πλευράς πολιτείας.

Aπό πλευράς φαρμακοποιών, τέθηκαν στο τραπέζι όλα τα δεδομένα, με τους φαρμακοποιούς να κάνουν λόγο για μεγάλο εύρος ελλειπτικών φαρμάκων, παρουσιάζοντας συγκεκριμένα στοιχεία που πήραν από τοπικούς φαρμακευτικούς συλλόγους από όλη τη χώρα αλλά και καταθέτοντας σειρά συγκεκριμένων προτάσεων για την επίλυση του διαχρονικού αυτού προβλήματος.

Πιο συγκεκριμένα ο ΠΦΣ πρότεινε:

1. Απαγόρευση των εξαγωγών για ένα διάστημα όχι μικρότερο των 5 μηνώνγια αποδεδειγμένα ελλειπτικά φάρμακα σύμφωνα και με στοιχεία που θα καταθέτει ο ΠΦΣ
2. Παράταση ισχύος εκτέλεσης των συνταγώνπου αφορούν ελλειπτικά φάρμακα
   
   3. Για τα αποδεδειγμένα ελλειπτικά φάρμακα να δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή να επιλέγει τα φάρμακά του ακόμα και στις περιπτώσεις που αναγράφεται η εμπορική ονομασία
3. Εντατικοποίηση των ελέγχων σε όλη την αλυσίδα διακίνησης του φαρμάκουκαι αυστηρή εφαρμογή της προβλεπόμενης νομοθεσίας για την τήρηση των αποθεμάτων

Στη σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε ο ΠΦΣ μετά τη συνάντηση σημειώνει ότι «όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα και θετικά την πρόκληση των ελλείψεων. Η ταλαιπωρία των ασθενών πρέπει να λάβει τέλος. Η πρόσβαση του ασθενούς στο φάρμακο του και η διασφάλιση της δημόσιας υγείας είναι καθήκον μας».

Ο κ. Βαλτάς που έδωσε το παρόν στην εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, σε πηγαδάκι με δημοσιογράφους, εξέφρασε μία συγκρατημένη αισιοδοξία για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ελλείψεων, επισημαίνοντας το ότι ο κλάδος κινήθηκε μεθοδικά και πήγε στη συνάντηση για το πρωταρχικής σημασίας για τους φαρμακοποιούς πρόβλημα των ελλείψεων με συγκεκριμένα στοιχεία, που έλαβε από τοπικούς φαρμακευτικούς συλλόγους όλης της χώρας και με προτάσεις για την αντιμετώπισή του.

Τόνισε ωστόσο το ότι αν και η πολιτεία δείχνει διάθεση να αντιμετωπίσει το θέμα, αυτό που μετρά είναι η πράξη και προς αυτήν την κατεύθυνση θα κινηθεί ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, παρακολουθώντας την αγορά και στέλνοντας προς την πολιτεία τα δεδομένα που λαμβάνει.

Το πρόβλημα των ελλείψεων είναι πολύπλοκο και δεν αφορά μόνο τη χώρα μας.

Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Ένωση Φαρμακοποιών (PGEU) διεξάγει έρευνα μεταξύ των μελών της για να καταγράψει τις επιπτώσεις των ελλείψεων σε φάρμακα σε ολόκληρη την Ευρώπη από την οπτική των κοινοτικών φαρμακοποιών. Τα αποτελέσματα της έρευνας ελλείψεων φαρμάκων για το 2019 καλύπτουν τις απαντήσεις από 24 ευρωπαϊκές χώρες.

Τα κύρια ευρήματα αυτής της έρευνας είναι τα εξής:

• Όλες οι χώρες που απάντησαν αντιμετώπισαν ελλείψεις στα κοινοτικά φαρμακεία τους τελευταίους 12 μήνες και η συντριπτική πλειοψηφία (87%) των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε σε σχέση με το 2018.
• Όλες οι κατηγορίες φαρμάκων επηρεάζονται από έλλειψη  στα φαρμακεία.
• Στην πλειονότητα των χωρών που απάντησαν (67%), κατά τη στιγμή της ολοκλήρωσης της έρευνας περισσότερα από 200 φάρμακα απαριθμήθηκαν ως ελλιπή.
• Όλες οι χώρες που απάντησαν έδειξαν ότι πιστεύουν ότι η έλλειψη φαρμάκων προκαλεί δυσφορία και ταλαιπωρία στους ασθενείς. Η διακοπή των θεραπειών (75% των χωρών), οι αυξημένες συ -πληρωμές ως αποτέλεσμα των δαπανηρότερων / μη αποζημιωμένων εναλλακτικών επιλογών (58%) και της μη βέλτιστης θεραπείας / κατώτερης αποτελεσματικότητας (42%) θεωρούνται επίσης αρνητικές συνέπειες της έλλειψης φαρμάκων σε ασθενείς.
• Οι ελλείψεις θεωρείται ότι επηρεάζουν τα φαρμακεία  στις περισσότερες χώρες, λόγω της μειωμένης εμπιστοσύνης των ασθενών (92% των χωρών), των οικονομικών απωλειών που οφείλονται στον χρόνο που επενδύεται στην αντιμετώπιση των ελλείψεων (82%) και της μειωμένης ικανοποίησης των εργαζομένων (79%).
• Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχουν έντονες διαφορές όσον αφορά τις λύσεις που μπορούν να προσφέρουν οι φαρμακοποιοί σε περίπτωση έλλειψης. Η γενική υποκατάσταση (79% των χωρών), η προμήθεια του ίδιου φαρμάκου από εναλλακτικές εγκεκριμένες πηγές (όπως άλλα φαρμακεία) (63%) και η εισαγωγή του φαρμάκου από μια χώρα στην οποία διατίθεται (46%) είναι οι λύσεις που μπορούν να παρασχεθούν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
• Ο χρόνος που πρέπει να δαπανήσει το προσωπικό του φαρμακείου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε φάρμακα αυξήθηκε από 5,6 ώρες την εβδομάδα (2018) σε 6,6 ώρες την εβδομάδα κατά μέσο όρο.
• Το 25% των χωρών που απάντησαν έδειξε ότι δεν υπάρχει ακόμη σύστημα αναφοράς για τις ελλείψεις που μπορούν να χρησιμοποιηθεί από τους φαρμακοποιούς στη χώρα τους, παρά το γεγονός ότι οι φαρμακοποιοί συχνά αντιμετωπίζουν ή προβλέπουν δυσκολίες εφοδιασμού πριν γνωστοποιήσουν στον κλάδο ή στους χονδρεμπόρους ότι υπάρχει, ή θα είναι ένα πρόβλημα.
• Οι φαρμακοποιοί λαμβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τις ελλείψεις στις περισσότερες χώρες από τους χονδρεμπόρους (71%), τους οργανισμούς φαρμάκων (67%) και τους φαρμακευτικούς συλλόγους (42%).

Οι ελλείψεις φαρμάκων λοιπόν είναι ένα διεθνές πολυπαραγοντικό ζήτημα. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν χρήζει πολιτικών παρεμβάσεων. Στην πραγματικότητα, όπως δέχεται άνθρωπος που έχει κομβικό ρόλο στην αντιμετώπισή  είναι αναγκαία η πολιτική βούληση για την εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών για να μην καθίσταται ανεξέλεγκτο.