Θα συνεχίσουμε να έχουμε μέτρα μέχρι να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός

Από την Τάνια Η. Μαντουβάλου

Για περαιτέρω επιβάρυνση του συστήματος υγείας, ακόμη και 1000 διασωληνωμένους κοντά στο Μάιο, αν ο δείκτης αναπαραγωγής της νόσου φτάσει στο 1,1 μίλησε χθες  ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων Σωτήρης Τσιόδρας σε  διαδικτυακή διάλεξη με θέμα: «Πανδημία SARS-COV-2: Η επιστήμη συνοδοιπόρος με την αβεβαιότητα στην αναζήτηση της αλήθειας», σε εκδήλωση της Ακαδημίας Αθηνών. Δυστυχώς σήμερα, ένα χρόνο μετά δεν έχουμε ακόμη θεραπευτική επιλογή με δραστικό αντιικό στην πρώιμη φάση της νόσου. Τα εμβόλια είναι η ορατή λύση για τον περιορισμό της πανδημίας  ανέφερε  ο κ. Τσιόδρας επισημαίνοντας παράλληλα  ότι ένα χρόνο μετά, σημαντικές αβεβαιότητες παραμένουν σχετικά με την πανδημία, όπως αυτές που αφορούν στα κλινικά επακόλουθα της νόσου, την επιδημιολογία της, τη διαγνωστική και θεραπευτική της.  Και φυσικά, είπε υπάρχουν πολλοί παράγοντες που θα επηρεάσουν τη μελλοντική πορεία μας, όπως οι εξελίξεις που αφορούν στον ιό, και δη οι μεταλλάξεις, η ανοσιακή μας απάντηση, οι εμβολιασμοί, η εποχικότητα  και η δημόσια συμμόρφωση με τους κανόνες, ώσπου όλα αυτά να αποτελέσουν ένα παρελθόν.

Τα εμβόλια δεν έχουν ζωντανό ιό

«Άσχετα όμως με τις αβεβαιότητες θέλω να τονίσω δύο σημαντικά μηνύματα: Το πρώτο προέρχεται από ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα του πρώην προέδρου και διευθυντή του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Λοιμώξεων των ΗΠΑ, Τομ Φρίντεν. «Τα εμβόλια δεν έχουν ζωντανό ιό. Διδάσκουν την άμυνα μας, πως να σκοτώσει τον ιό». Το δεύτερο μήνυμα είναι ότι τα εμβόλια οδηγούν σε σημαντική μείωση των επιβεβαιωμένων περιστατικών της νόσου, καθώς και των θανάτων που αποδίδονται σε αυτή. Περισσότερα από πέντε εκατομμύρια άτομα στο Ισραήλ έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση, και αυτό οδήγησε σε σημαντική μείωση της επιδημίας και των θανάτων.  Και μάλιστα η εμβολιαστική προσπάθεια άρχισε εν μέσω ενός μεγάλου επιδημικού κύματος. Παρόλα αυτά, και παρόλες τις αμφισβητήσεις και αμφιβολίες η επιδημία γρήγορα ελέγχθηκε και παραμένει ελεγχόμενη στη γείτονα χώρα».

Μικρή έως ελάχιστη η  επίδραση στα εμβόλια από την παραλλαγή  Β.1.1.7

Για την παραλλαγή Β.1.1.7 γνωστή και ως Βρετανική μετάλλαξη, που επικρατεί στο 80% των κυκλοφορούντων στελεχών στην Ευρώπη και η οποία έχει μεταδοθεί σε περισσότερες από 100 χώρες, ο κ. Τσιόδρας είπε ότι έχει 61% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου. Στο ερώτημα για το αν θα έχει επίδραση στα εμβόλια το σχόλιο του είχε ως εξής:  Από πολλαπλές δημοσιεύσεις  φαίνεται ότι θα έχει μικρή έως ελάχιστη επίδραση και αυτό έχει αποδειχθεί από ορούς ανθρώπων που έχουν αναρρώσει, όσο και από ορούς εμβολιασμένων ανθρώπων. 

Πιθανότητα θρόμβωσης έως και 69% από covid19 

1 στις 100.000 από το εμβόλιο της Οξφόρδης

Για τη θρόμβωση που πολύς λόγος γίνεται σε σχέση με τα εμβόλια τα τελευταία 24ωρα, ο κ Τσιόδρας ανέφερε ότι η COVID19  προκαλεί θρόμβωση σε ποσοστό έως και 69% στα σοβαρά περιστατικά της νόσου, σύμφωνα με 7 μελέτες. Ενώ η πιθανότητα θρόμβωσης με το εμβόλιο της Οξφόρδης είναι περίπου μία στις 100.000, στο χειρότερο σενάριο.  Σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές της νόσου, επεσήμανε ότι υπάρχει πολύ περιορισμένη βιβλιογραφία. «Θα τις ανακαλύψουμε τους επόμενους μήνες.  Θα δούμε περισσότερες επιστημονικές δημοσιεύσεις, τη στιγμή που πολλές κλινικές και εδώ και στον υπόλοιπο κόσμο, παρακολουθούν αυτούς τους ασθενείς μακροχρονίως. Μελετώνται εντατικά διαταραχές σε αναπνευστική λειτουργία, καρδιαγγειακό και νευρικό σύστημα, νεφρά δέρμα και ψυχική σφαίρα».  Σε μελέτη από την Ιταλία που παρουσίασε ο καθηγητής, περίπου το 44% των ανθρώπων, ανέφεραν μείωση στην ποιότητα ζωής, ένα 32% είχε περίπου ένα με δύο εμμένοντα συμπτώματα, κι ένα 55% είχε τουλάχιστον 3 με κυρίαρχα την κακουχία, τη δύσπνοια τις αρθραλγίες, το θωρακικό άλγος.

Έχουμε φτάσει τις 500 εισαγωγές την  ημέρα. Αναμένουμε περαιτέρω πίεση στο σύστημα υγείας 

Σχετικά με  την εξάπλωση της νόσου στην Ελλάδα, ο κ. Τσιόδρας στάθηκε στη Δυτική Μακεδονία, όπου είπε ότι η εβδομαδιαία  αύξηση των κρουσμάτων είναι της τάξης του 46% την οποία και χαρακτήρισε εκθετική.  «Η ηλικιακή ομάδα που προσβάλλεται περισσότερο τις τελευταίες εβδομάδες είναι 20-50, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στις περισσότερες χώρες του κόσμου . Στην Ελλάδα έχουμε φτάσει τις 500 εισαγωγές την ημέρα, που μπορεί να αφορούν νεότερες ηλικίες από ότι το Νοέμβριο και κατά τεκμήριο να νοσούν ελαφρότερα, αλλά τα περιστατικά δεν είναι άμοιρα των επιπλοκών της νόσου και δυστυχώς σε σπάνιες περιπτώσεις και του θανάτου».  Όσον αφορά τις νέες νοσηλείες έναντι των εξιτηρίων,  σύμφωνα με το διάγραμμα που παρουσίασε, όπου οι δύο καμπύλες απομακρύνονται, τότε οι ειδικοί όπως είπε αναμένουν περαιτέρω πίεση στο σύστημα υγείας. Σε άλλο σημείο της διάλεξης του, παραδέχτηκε ότι η πανδημία έχει κουράσει τους πάντες και ο κόσμος δυσκολεύεται να συμμορφωθεί με τα μέτρα, ενώ στη συνέχεια σε  διάγραμμα-προβολή που έδειξε, σχολίασε ότι μπορεί κοντά στο Μάιο να φτάσουμε και τις 1000 κλίνες ΜΕΘ, αν το RT ανεβεί στο 1,1. Αλλά όπως είπε σε αυτή την πανδημία μόνο βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις μπορεί κανείς να κάνει και όλα εξαρτώνται από τη συμπεριφορά μας, η οποία όπως επισήμανε, αλλάζει. 

Η  κατάσταση της ανοσίας στην Ελλάδα το Δεκέμβριο του  2020 ήταν στο 9,87%

Ένα άλλο θέμα που απασχολεί εντόνως την κοινωνία είναι το θέμα της ανοσίας, και η διαπίστωση αυτής. «Πολλοί μου λένε», ανέφερε ο καθηγητής,  «ότι μετά από τη λοίμωξη πήγα και έλεγξα τον τίτλο αντισωμάτων και αυτός ευρέθη χαμηλός. Αυτή η μείωση του επιπέδου αντισωμάτων δεν αντικατοπτρίζει την εξουδετερωτική τους δράση. Σε μελέτες που δημοσιεύτηκαν πολύ πρόσφατα σε παγκοσμίου φήμης περιοδικά, φαίνεται ότι διατηρείται η εξουδετερωτική δράση σε σημαντικό βαθμό, η οποία συνεπικουρείται και από τα Τ κύτταρα. Τα Τ κύτταρα είναι μάλλον πιο σημαντικά και η Τ κυτταρική ανοσία παραμένει και εν απουσία των αντισωμάτων. Τα ειδικά κύτταρα Τ μνήμης έχουν ανιχνευθεί αρκετούς μήνες μετά, έως και 8 μήνες μετά την αρχική λοίμωξη. Το 100% των ατόμων με σοβαρή προηγούμενη  νόσο φαίνεται ότι τα έχει, ένα  87%  των ατόμων με ήπια νόσο, αλλά και ένα 32% μελών οικογενείας με έκθεση». Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Τσιόδρας παρουσίασε δεδομένα για πρώτη φορά, σύμφωνα με τα οποία η κατάσταση της ανοσίας στην Ελλάδα το Δεκέμβριο του  2020 ήταν στο 9,87%, ενώ για να επιτευχθεί  ανοσία αγέλης ανέφερε ότι πρέπει να εμβολιαστεί το 45-85% του πληθυσμού.  

Σε ποσοστό 75% η μεταδοτικότητα από ασυμπτωματικούς

«Κάποιοι βασικοί ιολογικοί δείκτες που εξακολουθούμε να έχουμε αβεβαιότητα είναι το ποσοστό των λοιμώξεων που είναι ασυμπτωματικές, υπολογίζεται στο 30%,  η μεταδοτικότητα από ασυμπτωματικούς σε ποσοστό 75% (με υψηλή αβεβαιότητα) και το ποσοστό μεταδόσεως πριν την έναρξη των συμπτωμάτων 50%».

Self test: Θα υπάρχει όφελος ακόμη και αν το 75% κάνει λανθασμένη χρήση

Για τα self test  ο καθηγητής είπε ότι από μελέτες του εξωτερικού φαίνεται πως  ακόμη και αν  το 75% των ατόμων τα χρησιμοποιήσει λανθασμένα και εάν μόνο ένα 25% των ατόμων που τα χρησιμοποιήσει  απομονωθεί στο σπίτι, θα εξακολουθήσει να υπάρχει όφελος.  Σφυριά στο κεφάλι χαρακτήρισε το lockdown λέγοντας μάλιστα ότι όλοι προσπαθούμε να βρούμε χειρουργικούς τρόπους αντιμετώπισης της επιδημίας, με όσο το δυνατόν λιγότερες κοινωνικές, οικονομικές, αλλά και πνευματικές συνέπειες. «Ένα 15% παραπάνω άγχος παρουσιάζει στο τρίτο κύμα ο γενικός πληθυσμός, γεγονός που οδηγεί σε εξαιρετικά χαμηλή συμμόρφωση στα μέτρα, όχι μόνο στην Ελλάδα. Το τρίτο κύμα όμως είναι εδώ  με σημαντικές αυξητικές τάσεις».

Ο ιός είναι εδώ για να μείνει

Ο  ιός αυτός είναι εδώ για να μείνει, με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Το μέλλον εξαρτάται από πολλούς αγνώστους: Την ανοσία, τη φυσική και από εμβόλια, την εποχικότητα, τις επιλογές σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο. Θα συνεχίσουμε να έχουμε μέτρα μέχρι να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός, κατέληξε ο Σωτήρης Τσιόδρας.