Σημαντικό σε αυτήν την εξέλιξη που ανοίγει νέους ορίζοντες για το μέλλον στο χώρο του φαρμάκου το γεγονός ότι δεν παρακάμπτεται το φαρμακείο και ο φαρμακοποιός καθώς πρόκειται για μεταφορά φαρμάκων από την τοπική συνεταιριστική φαρμακαποθήκη σε φαρμακεία της περιοχής.

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Προγραμματισμένη για το μεσημέρι (στις 12 ακριβώς) της Τρίτης 21 Σεπτεμβρίου, είναι η πρώτη δοκιμαστική πτήση drone για τη μεταφορά φαρμακευτικού υλικού με αποστολέα τον Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Τρικάλων (ΣΥΦΤΑ) και παραλήπτη φαρμακείο στη Λεπτοκαρυά Τρικάλων, μία πτήση που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος HARMONY αποτελώντας τον εθνικό πιλότο του ευρωπαϊκού έργου μεγάλης κλίμακας για βιώσιμες μεταφορές φαρμακευτικού υλικού στις πόλεις μέσω πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (drones).

Αν και η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος το οποίο υλοποιεί η Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ του Δήμου Τρικκαίων, e-Trikala ΑΕ, αφορά στο θέμα της εναέριας αστικής κυκλοφορίας, και ειδικότερα προβλέπει τη χρήση εναέριων αυτόματων μέσων (drones) για τη μεταφορά φαρμακευτικού υλικού, από το Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Τρικάλων (ΣΥΦΤΑ) προς περιφερειακά φαρμακεία. Η πρώτη αυτή πτήση που γίνεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας θα έχει σημείο απογείωσης έναν ιδιαιτέρα διαμορφωμένο χώρο του Δήμου στο GiSeMi HUB. 

Μιλώντας στο DailyPharmaNews o κ. Νίκος Μουργελάς, πρόεδρος του ΣΥΦΤΑ και αναφερόμενος στο τι θα περιλαμβάνει αυτή η πρώτη αποστολή δήλωσε ότι «το τι θα χρησιμοποιηθεί στην προς μεταφορά συγκεκριμένη παραγγελία δεν το γνωρίζουμε. Σίγουρα θα είναι μία συσκευασία με χάπια, όχι κάποιον άλλο περιέκτη, ειδικά από τους εύθραυστους» καθώς, όπως εξήγησε «ο κυριότερος στόχος αυτής της αρχικής πτήσης μετά και την επιστημονική μας παρέμβαση, τόσο σαν Φαρμακευτικός Σύλλογος όσο και σαν Συνεταιρισμός ήταν η καταμέτρηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας μέσα στο κουτί του drone. Εμάς μας ενδιαφέρει πρωτίστως η ασφαλής μεταφορά των φαρμάκων, δευτερευόντως η ταχύτητα και η ευκολία».

Έτσι κι αλλιώς η απόσταση που θα διανυθεί είναι μικρή, ακριβώς επειδή έχει αυτόν τον πιλοτικό χαρακτήρα. Η διαδρομή οδικώς, όπως λέει ο κ. Μουργελάς μεταξύ του σημείου απογείωσης (το οποίο βρίσκεται στις παρυφές της πόλης των Τρικάλων) και του φαρμακείου όπου θα πάει δεν διαρκεί περισσότερα από πέντε λεπτά.

Η διαδικασία, όπως την περιγράφει, θα έχει ως εξής: «Έρχεται η παραγγελία από τον Συνεταιρισμό στην αίθουσα του GiSeMi HUB και από εκεί θα ξεκινήσει το drone την πτήση του για να πάει στο φαρμακείο, όπου θα ακινητοποιηθεί πάνω από ένα τραμπολίνο το οποίο θα έχει τοποθετηθεί έξω από το φαρμακείο, θα πέσει το κουτί με το φάρμακο στο τραμπολίνο και θα βγει ο φαρμακοποιός από το φαρμακείο για να το συλλέξει». Ο λόγος που θα γίνει έτσι η διαδικασία έχει να κάνει, συνεχίζει ο κ. Μουργελάς με το γεγονός ότι η φαρμακαποθήκη του ΣΥΦΤΑ είναι στο κέντρο της πόλης των Τρικάλων και επομένως επειδή δεν επιτρέπονται πτήσεις πάνω από κατοικημένες περιοχές λόγω καλωδιώσεων κτλ επιλέχθηκε η πτήση να ξεκινήσει από το συγκεκριμένο σημείο που είναι στο όριο της πόλης με κάποια μεγάλα χωριά της ευρύτερης περιφέρειας της πόλης των Τρικάλων.     

Αξίζει εδώ να τονιστεί ότι η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος έχει μεγαλύτερη σημασία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, λόγω της ταχύτερης και πιο αποτελεσματικής μεταφοράς αγαθών και χρήσης τηλεματικών εφαρμογών. Σύμφωνα με τον κ. Μουργελά είχαν αρχικά εκτός των Τρικάλων δείξει ενδιαφέρον και συμμετείχαν μία πόλη από την Ιταλία και μία ακόμη πόλη από τη Δανία, ωστόσο, όπως λέει, «μόνο εμείς καταφέραμε να πάρουμε έγκριση».

Ο κ. Μουργελάς ο οποίος πρόσφατα ανέλαβε τα καθήκοντα του προέδρου στο ΣΥΦΤΑ είναι ωστόσο και μέλος της διοίκησης του Φαρμακευτικού Συλλόγου Τρικάλων που ουσιαστικά είπε το «ναι» στη συμμετοχή του κλάδου σε αυτήν την πρωτοβουλία, δίνοντας μία εικόνα για το πως είδε ο χώρος του φαρμακείου αυτή τη συμμετοχή ανέφερε ότι «εξαρχής, με το που το ακούσαμε, δεχτήκαμε με πάρα πολύ μεγάλη χαρά να συμμετέχουμε, εφόσον βέβαια μπουν όλοι οι επιστημονικοί και νομικοί περιορισμοί στο να γίνουν όλα σωστά. Χαιρόμαστε πάρα πολύ που είμαστε κομμάτι μίας πρωτοποριακής κίνησης το οποίο είναι πραγματικά ένα βήμα στην εξέλιξη, τόσο του φαρμακευτικού κόσμου όσο και του εμπορίου γενικότερα».

Βέβαια σημειώνει ότι από την πιλοτική εφαρμογή μέχρι την προώθηση της εφαρμογής μίας τέτοιας προσπάθειας στην καθημερινότητα της διακίνησης φαρμάκων σε ευρεία κλίμακα θα χρειαστεί να περάσει πολύς χρόνος καθώς η διεύρυνσή του σε άλλες περιοχές απαιτεί να μελετηθούν οι ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής με το να δοθούν πολλά διαφορετικά στοιχεία κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Δεν πρόκειται δηλαδή το αποτέλεσμα αυτής της πιλοτικής εφαρμογής να βγάλει ένα εφαρμόσιμο στην καθημερινότητα αποτέλεσμα. Ωστόσο για τον ίδιο «και μόνο που αποτελούμε το πρώτο λιθαράκι πάνω σε αυτήν την προσπάθεια το θεωρώ πολύ σημαντικό τόσο για την πόλη μου όσο και για τον Συνεταιρισμό μου».

Βεβαίως συμπληρώνει ότι «όπως και κάθε καινοτομία έχει και τα θετικά και τα αρνητικά της. Όμως όταν η ζωή εξελίσσεται, η κοινωνία εξελίσσεται, όλες οι δραστηριότητες εξελίσσονται, πρέπει και όλοι οι κλάδοι να εξελιχτούν αντίστοιχα. Ότι θα επηρεάσει, ότι θα αλλάξει τον τρόπο λειτουργείας ενός μέσου φαρμακείου αν και όταν εφαρμοστεί σε ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος και σε επίπεδο λιανικής πώλησης -γιατί προς το παρόν μιλάμε μόνο για χονδρική πώληση καθώς λόγο νομοθεσίας το φάρμακο φεύγει δια χειρός φαρμακοποιού και φτάνει στον ασθενή- είναι βέβαιο και σίγουρα θα πρέπει να εξελιχθούμε. Εγώ δεν το βλέπω τόσο ως κίνδυνο όσο ως μία αφορμή αλλαγής και ανανέωσης των ικανοτήτων μας, των δραστηριοτήτων μας».

Πάνω σε αυτό το ζήτημα ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Τρικάλων κ. κ. Δημήτρης Αναστασίου μιλώντας στο DailyPharmaNews τόνισε ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλο αυτό δεν καταλύει το «δια χειρός φαρμακοποιού» που προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία. «Εμείς αυτό το είδαμε σαν έναν εναλλακτικό τρόπο γρήγορης μεταφοράς φαρμάκων σε επείγουσες καταστάσεις και βέβαια ότι όλο αυτό έχει μηδαμινό περιβαλλοντικό αποτύπωμα καθώς το drone κινείται γρήγορα και οικολογικά. Η τεχνολογία προχωράει, η επιστήμη εξελίσσεται οπότε ένας λόγος που εμείς συμμετέχουμε είναι ότι δεν πρέπει να μένουμε αμέτοχοι και απλοί θεατές στις εξελίξεις. Βέβαια είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί, γίνεται με ορίζοντα πολύ μακροχρόνιο διότι το να πετάξει ένα drone σε έναν οικισμό ή μία πόλη υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα με κεραίες, καλώδια, έλλειψη χώρων προσγείωσης κτλ. Κάποια στιγμή όμως θα γίνει, θα το δούμε μπροστά μας. Το σημαντικό είναι ότι αυτή τη στιγμή μιλάμε για μεταφορά φαρμάκων σε επίπεδο χονδρικής. Να τονίσουμε ότι και το κείμενο της προκήρυξης και της πιλοτικής εφαρμογής λέει ξεκάθαρα ότι αφορά μεταφορά φαρμάκων από φαρμακαποθήκη σε φαρμακείο, όπου το παραλαμβάνει ο υπεύθυνος φαρμακοποιός και έτσι το φάρμακο φτάνει στον ασθενή δια χειρός φαρμακοποιού».    

Το σύστημα των drones θα εφαρμοστεί, όπως τονίζει ο υπεύθυνος της e-Trikala ΑΕ, κ. Οδυσσέας Ράπτης, πιλοτικά για δύο μήνες (σ.σ. με τη συμμετοχή δύο ακόμη φαρμακείων σε απόσταση 5-7 χιλιομέτρων από τα Τρίκαλα) με βάση το ρυθμιστικό πλαίσιο του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας. Επιθυμητό αποτέλεσμα είναι η διερεύνηση της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη διανομή φαρμάκων. Η πιλοτική εφαρμογή έχει μεγαλύτερη σημασία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, λόγω της ανάγκης ταχύτερης και πιο αποτελεσματικής μεταφοράς αγαθών και χρήσης τηλεματικών εφαρμογών.

Για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος πέρα από τη συμμετοχή του Φαρμακευτικού Συλλόγου Τρικάλων και του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Τρικάλων ουσιαστική ήταν η συνεργασία της ομάδας έργου με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας στον σχεδιασμό των πτήσεων και την έκδοση των αδειοδοτήσεων. Τέλος, αρωγός στη προσπάθεια ήταν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), ώστε να τεθούν οι προδιαγραφές για να αξιοποιηθεί αυτή η νέα τεχνολογία στον τομέα του φαρμάκου και να μειωθεί ο χρόνος παραλαβής/αποστολής του.

Η πιλοτική δοκιμή θα πραγματοποιηθεί παρουσία του δημάρχου Τρικκαίων και προέδρου της ΚΕΔΕ, κ. Δημήτρη Παπαστεργίου, των στελεχών της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, του Συλλόγου Φαρμακοποιών Τρικάλων και φορέων υλοποίησης του ευρωπαϊκού προγράμματος.