Αρχίζουμε και βλέπουμε ένα σενάριο επιστροφής στην ενδημικότητα

Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

Σίγουρα δεν γνωρίζουμε αν το στέλεχος Όμικρον είναι πιο πολύ μολυσματικό, παρότι κάποιοι άνθρωποι έχουν τοποθετηθεί επ’ αυτού. Ο Π.Ο.Υ. αλλά και η επιστημονική κοινότητα, ακόμη δεν έχει επίσημα στοιχεία αναφορικά με τη μολυσματικότητα .Σε ότι αφορά τη δυνατότητα διαφυγής από την υπάρχουσα ανοσία, επίσης έχουν γίνει υποθέσεις, ότι ίσως κάποια μονοκλωνικά αντισώματα έχουν μικρότερη αποτελεσματικότητα. Και το πιο πιθανό σενάριο -πάλι όμως αποτελεί υπόθεση- ότι το εμβόλιο είναι ίσως λιγότερο αποτελεσματικό σε ότι αφορά την προστασία που παρέχει έναντι μόλυνσης, αλλά μάλλον θα συνεχίσει να μας παρέχει ικανοποιητική προστασία έναντι σοβαρής νόσου. Οι επισημάνσεις ανήκουν στον αναπληρωτή καθηγητή Επιδημιολογίας -Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, κ. Δημήτρη Παρασκευή, ο οποίος σε συνέντευξη του στο DailyPharmaNews τονίζει ότι αυτά αποτελούν ακόμα πολύ πρώιμες ενδείξεις και υποθέσεις και μένει να τεκμηριωθούν, αν πραγματικά είναι έτσι. Επίσης δεν γνωρίζουμε, συμπληρώνει, τα χαρακτηριστικά του στελέχους αυτού, αν δηλαδή θα προκαλεί σοβαρή νόσο. Τα δεδομένα, εξηγεί, ακόμη αφορούν μικρό αριθμό ανθρώπων, μικρής ηλικίας και προέρχονται από την Νότιο Αφρική.

Τα αντιικά εκτιμάται ότι θα είναι αποτελεσματικά-Επιφυλάξεις για τα μονοκλωνικά

Ποιο είναι όμως το καλό και ποιο το κακό σενάριο; «Κατά τη γνώμη μου επειδή έχει κυριαρχήσει το στέλεχος Δέλτα αν το νέο στέλεχος δεν είναι πιο μολυσματικό, ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά του, δεν θα κυριαρχήσει εύκολα, ακόμα και αν έχει μία ελαφρά υπεροχή σε ότι αφορά τη δυνατότητα να μολύνει άτομα, τα οποία έχουν εμβολιαστεί. Το άσχημο σενάριο είναι σαφώς να μπορεί να μολύνει αποτελεσματικά είτε τους εμβολιασμένους είτε τους ανεμβολίαστους, και να έχει και άλλες ιδιότητες, όπως αυξημένη λοιμοτοξικότητα, δηλαδή να προκαλεί νόσο σε μεγαλύτερο βαθμό. Δεν το έχουμε δει αυτό μέχρι τώρα στον κορονοϊό, αλλά μένει να δούμε τι θα ισχύει πραγματικά». Και το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι αν τα υπάρχοντα φάρμακα μονοκλωνικά, αντιικά κλπ δουλεύουν σε αυτή την παραλλαγή; «Τα αντιικά φάρμακα που αποτελούν αναστολείς των ενζύμων της πολυμεράσης όπως τα νέα φάρμακα, εκτιμάται ότι θα είναι αποτελεσματικά. Για τα μονοκλωνικά είμαστε πιο επιφυλακτικοί μέχρι να δούμε τι θα ισχύσει στην πράξη. Ίσως όμως η αποτελεσματικότητα τους να είναι μειωμένη, αλλά το λέμε πάντα με επιφύλαξη εν αναμονή των δεδομένων».

Είναι η πρώτη φορά όπου σε ένα και μόνο στέλεχος του SARS-CoV-ταυτοποιούνται τόσες πολλές μεταλλάξεις. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό, ρωτήσαμε τον καθηγητή. «Πράγματι αφορά ένα στέλεχος το οποίο έχει μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων και μάλιστα αυτές δεν αναπτύχθηκαν σταδιακά, αναπτύχθηκαν «σε ένα βήμα». Η προσωπική μου υπόθεση που δεν στηρίζεται ακόμη σε τεκμηριωμένη γνώση, είναι ότι πιθανώς, αυτό το στέλεχος να έχει αναπτυχθεί σε κάποιον άνθρωπο με ανοσοκαταστολή, όπου η ανοσία του ήταν σε ενδιάμεσα επίπεδα, και ο ιός μπορούσε να πολλαπλασιάζεται και να αναπτύσσει συνέχεια μεταλλάξεις, που θα του επέτρεπαν να διαφύγει από την ανοσιακή απάντηση. Είναι κάτι το οποίο αποτελεί υπόθεση, αλλά το έχουμε δει και με το στέλεχος Α περίπου ένα χρόνο πριν».

Όσο υπάρχει ανοσία στον πληθυσμό, ο ιός δεν θα προκαλεί σοβαρό νόσημα

Τελικά όσο κυκλοφορεί ο ιός και μεταλλάσσεται γίνεται ηπιότερος για τον άνθρωπο ή το αντίθετο αναρωτιέται πολύς κόσμος, καθότι η πληροφόρηση ενίοτε είναι αντιφατική; «Αυτό που είναι βέβαιο είναι όσο περνάει ο χρόνος και αναπτύσσουμε ανοσία στον ιό, η κατάσταση είναι όλο και καλύτερη. Η προστασία που έχουμε έναντι του ιού είναι αυτή, η οποία θα μας προφυλάξει τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα. Ανεξάρτητα αν ο ίδιος αναπτύσσει μεταλλάξεις, θα μπορεί να ξεφεύγει όπως και ο ιός της γρίπης και να μολύνει κάθε φορά ένα ποσοστό ανθρώπων. Αλλά όσο υπάρχει ανοσία στον πληθυσμό, δεν θα προκαλεί σοβαρό νόσημα. Με άλλα λόγια ίσως αρχίζουμε και βλέπουμε ένα σενάριο επιστροφής στην ενδημικότητα, αν και είναι νωρίς να το πούμε και θέλουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί η Όμικρον, αλλά από ένα σημείο και μετά αυτή είναι η πορεία του ιού και αυτό θα συμβεί τελικά».