Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

Το Υπουργείο Υγείας με τις πρόσφατες παρεμβάσεις του στη φαρμακευτική πολιτική, έχει ως προτεραιότητα να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας και να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους, ώστε ο ασθενής να έχει έγκαιρη πρόσβαση στο κατάλληλο φάρμακο και θεραπεία. Παρά την αυξημένη τάση των δαπανών υγείας, στόχος μας είναι να μη λείψει κανένα φάρμακο ή θεραπεία από κανένα ασθενή και η πρόσβαση στο ΕΣΥ να είναι καθολική για όλους τους πολίτες.

Τα παραπάνω αναφέρει σε συνέντευξη του στο DailyPharmaNews ο Ειδικός Σύμβουλος Φαρμακευτικής Πολιτικής του Υπουργού Υγείας, φαρμακοποιός στο επάγγελμα και με μεγάλη εμπειρία στον τομέα της Φαρμακευτικής πολιτικής ως σύμβουλος των Υπουργών Υγείας από το 2013 έως το 2015, Χαράλαμπος Καραθάνος.

Μιλά, μεταξύ άλλων, για το πλάνο της πολιτικής ηγεσίας σχετικά με τα μέτρα ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης, για τη δυνατότητα δημιουργίας ξεχωριστού προϋπολογισμού για τα φάρμακα υψηλού κόστους, αλλά και για το προσωπικό του όραμα σε περίπτωση που εκλεγεί βουλευτής στο Δυτικό τομέα της Αθήνας, όπου θα είναι υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές.

Μετά την πανδημία η οποία ανέδειξε κενά σε όλα τα συστήματα υγείας στην Ευρώπη, όλες οι κυβερνήσεις προετοιμάζονται για πιθανές μελλοντικές κρίσεις. Και το κυριότερο αναθεωρούν τους προϋπολογισμούς για τη δημόσια υγεία. Η χώρα μας τι κάνει προς αυτή την κατεύθυνση με δεδομένο ότι στοιχεία του ΟΟΣΑ καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα είναι πολύ πίσω στις δαπάνες υγείας και στη φαρμακευτική δαπάνη;

Η πανδημία ακύρωσε στην πράξη συστήματα υγείας πολύ πιο εξελιγμένα από το Ελληνικό, ακόμα και σε ιδιαίτερα ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και στην υπερδύναμη των ΗΠΑ. Είναι προφανές, ότι εμείς δε θα μπορούσαμε να εξαιρεθούμε από τον κανόνα των αλλαγών. Φροντίσαμε όμως, να βρισκόμαστε στο γκρουπ των χωρών που έλαβαν ριζικές αποφάσεις σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα. Παρά την ασφυκτική πίεση και τις προκλήσεις, το ΕΣΥ κατάφερε να ανταποκριθεί και να παρέχει υπηρεσίες υγείας σε όλους τους πολίτες. Παράλληλα, η πανδημία έφερε και ευκαιρίες, καθώς διπλασιάστηκαν από το 2019 οι κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας σε όλη την επικράτεια και αναπτύχθηκε η χρήση των ψηφιακών εργαλείων στην υγεία, όπως η δημιουργία της άυλης συνταγογράφησης κ.α

Η κρίση της πανδημίας έφερε αύξηση στους πρϋπολογισμούς για την υγεία, λόγω των αυξημένων αναγκών σε μέσα ατομικής προστασίας, της εισαγωγής νέων ακριβών φαρμάκων και θεραπειών, αλλά και των εμβολίων για τον κορονοϊό. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Υγείας με τις πρόσφατες παρεμβάσεις του στη φαρμακευτική πολιτική, έχει ως προτεραιότητα να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας και να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους, ώστε ο ασθενής να έχει έγκαιρη πρόσβαση στο κατάλληλο φάρμακο και θεραπεία.

Θέλω να τονίσω ότι παρά την αυξημένη τάση των δαπανών υγείας, στόχος μας είναι να μη λείψει κανένα φάρμακο ή θεραπεία από κανένα ασθενή και σε σύγκριση με άλλα συστήματα υγείας ακόμα και στην Ευρώπη, η πρόσβαση στο ΕΣΥ είναι καθολική για όλους τους πολίτες.

Παράλληλα, για να ελεγχθεί η φαρμακευτική δαπάνη ενισχύονται οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης τιμών φαρμάκων με επιπλέον κριτήρια, προχωράει η ψηφιοποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων συνταγογράφησης και θεσπίζονται φίλτρα στη συνταγογράφηση. Η πολιτική μας στο φάρμακο διαμορφώνεται βάσει της αρχής ότι όλα γίνονται με διαφάνεια και με επίκεντρο τον ασθενή.

Το πρόβλημα των υπέρογκων υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) έχει αναγνωριστεί από την πολιτική ηγεσία, η οποία έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αύξησης του προϋπολογισμού πριν εξαντληθούν τα μέτρα ελέγχου της δαπάνης. Ποιο είναι το πλάνο όσον αφορά τα μέτρα ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης και ποιος ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησής τους;

Μία από τις βασικές πολιτικές μας στο φάρμακο είναι ο εξορθολογισμός του clawback. Στο πλαίσιο αυτό, θεσπίστηκε για πρώτη φορά η ρήτρα συνυπαιτιότητας και το αναπτυξιακό clawback, με το οποίο συμψηφίζεται μέρος των δαπανών που αφορούν την έρευνα και ανάπτυξη φαρμακευτικών προϊόντων, καθώς και δαπάνες που αφορούν επενδυτικά σχέδια ανάπτυξης προϊόντων ή γραμμών παραγωγής και παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις σε έρευνα, ανάπτυξη και κλινικές μελέτες. Αυτό θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός ελκυστικού περιβάλλοντος επενδύσεων στον τομέα της κλινικής έρευνας, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα τόσο στις επενδύσεις, αλλά και κίνητρα για προσέλκυση επιστημόνων, ερευνητών και τη δημιουργία ερευνητικών μονάδων στη χώρα μας, καθώς και την αντιστροφή του φαινομένου του «brain drain».

Σε αυτή την κατεύθυνση ενισχύουμε επίσης τα εργαλεία μας για τον έλεγχο και τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, με την ενίσχυση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης με υποστηρικτική ομάδα, τη λειτουργία της Επιτροπής Παρακολούθησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης, την ψηφιοποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, την εισαγωγή φίλτρων στη συνταγογράφηση φαρμάκων που προκαλούν μεγάλη δαπάνη, τη δημιουργία μητρώων ασθενών, αλλά και σε επόμενο στάδιο με τη δημιουργία του ψηφιακού φακέλου ασθενή με τη χρηματοδότηση του ταμείου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».

Με τα νέα μέτρα εξαιρείται το μερίδιο ανάπτυξης από τα κριτήρια για τον καταλογισμό του clawback, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα της αγοράς φαρμάκου. Ωστόσο, η αγορά κάνει λόγο για «μετατροπή» του σε rebate. Με ποιο τρόπο διασφαλίζεται η μείωση ή συγκράτηση του συνόλου των επιστροφών;

Η πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να λύσει το πρόβλημα των υποχρεωτικών επιστροφών. Όπως ανέφερα, νομοθετήθηκε για πρώτη φορά η ρήτρα συνυπαιτιότητας και δόθηκαν κίνητρα για το επενδυτικό clawback.

Οι ρυθμίσεις για τη συγκράτηση και τη μείωση των επιστροφών έχουν ξεκινήσει με την ενοποίηση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για τα νοσοκομειακά και εξωνοσοκομειακά φάρμακα, τη θέσπιση φίλτρων συνταγογράφησης σε κατηγορίες με μεγάλη δαπάνη, την ψηφιοποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τη δημιουργία μητρώων ασθενών ειδικά σε παθήσεις με ακριβές θεραπείες, όπως είναι οι γονιδιακές θεραπείες και η θέσπιση κλειστών προϋπολογισμών σε κατηγορίες φαρμάκων, αποτελούν τη βάση για τον εξορθολογισμό του clawback.

Μία από τις μεγάλες αλλαγές στην πολιτική φαρμάκου είναι η δυνατότητα δημιουργίας ξεχωριστού προϋπολογισμού για τα φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ);Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από την απόφαση; Που στοχεύει το μέτρο;

Η ενοποίηση του προϋπολογισμού για τα ΦΥΚ των κατηγοριών 1Α και 1Β (νοσοκομειακά και εξωνοσοκομειακά φάρμακα), σε ξεχωριστό κλειστό προϋπολογισμό θα οδηγήσει σε καλύτερο έλεγχο της δαπάνης, ώστε να περιοριστεί η προκλητή δαπάνη και να ελεγχθεί η συνταγογράφηση. Επιπλέον, στην προσπάθεια ελέγχου αυτών των ακριβών θεραπειών θα μας βοηθήσει η ψηφιοποίηση και η διασύνδεση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με τα συστήματα των νοσοκομείων και των δομών της πρωτοβάθμιας φροντίδας, ώστε να υπάρχει έλεγχος σε πραγματικό χρόνο και ορθολογική τήρηση των κανόνων συνταγογράφησης, καθώς και η αξιοποίηση των μητρώων ασθενών, ώστε το ακριβό φάρμακο να δίνεται σύμφωνα με την ορθή ιατρική πρακτική και έτσι να πιάνουν τόπο τα χρήματα του φορολογούμενου.

Μαθαίνουμε ότι θα είστε υποψήφιος βουλευτής Δυτικού τομέα της Αθήνας. Αν εκλεγείτε ποιο είναι το πρώτο πράγμα το οποίο θα επιδιώξετε;

Θα απαντήσω στο ερώτημά σας, αφού σας θυμίσω ότι μέχρι σήμερα η μοναδική ημερομηνία για τη διεξαγωγή των εκλογών, όπως κατ’ επανάληψη έχει ειπωθεί από την Κυβέρνηση, είναι η λήξη της τετραετίας. Και βέβαια, οι λεπτομέρειες βρίσκονται μόνο στο μυαλό του Πρωθυπουργού.

Για εμένα όπως στο παρελθόν έτσι και τώρα, το μεγάλο μου όραμα είναι να βοηθήσω ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες μηδενικής ανεργίας σε αυτή την σημαντική περιοχή της πρωτεύουσας, που στο παρελθόν αποτέλεσε πηγή η οποία τροφοδότησε τη χώρα με δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες, τεχνίτες, εργάτες και ελεύθερους επαγγελματίες, που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους. Πολλά πράγματα φιλοδοξώ να κάνω. Να ασχοληθώ με τον πολίτη και τις ανάγκες της καθημερινότητάς του. Όπως, τη δημιουργία Νοσοκομείου Παίδων Δυτικής Αττικής στη θέση του σημερινού Γενικού Νοσοκομείου Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα». Να συνεχισθεί και να ολοκληρωθεί η αναγέννηση και αναμόρφωση του Πάρκου Τρίτση, ώστε να αποτελέσει πνεύμονα αναψυχής και ψυχαγωγίας για τους πολίτες της Δυτικής Αθήνας. Να ολοκληρωθεί η επέκταση των γραμμών μετρό προς Ίλιον και Πετρούπολη, ώστε να δοθεί η πρόσβαση μετακίνησης στους πολίτες αυτών των δύο δήμων προς την υπόλοιπη Αττική και το κέντρο της Αθήνας. Όποτε προκηρυχθούν οι εκλογές θα έχω πολύ περισσότερα να σας πω.