Την απόλυτη ανάγκη για σωστή χορήγηση και χρήση των αντιβιοτικών και για αυστηρή τήρηση των υγειονομικών κανόνων για τη μη διασπορά μικροβίων μέσα σε νοσοκομειακές μονάδες τονίζει στο DPhN, ο Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στο ΕΚΠΑ, κ. Παναγιώτης Χαλβατσιώτης.

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Ειδικότερα, το σημαντικό δεδομένο ότι η πανδημία της COVID οδήγησε σε έξαρση των λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια, ανέφερε πρόσφατα (Πέμπτη 17 Νοεμβρίου), ο οργανισμός ECDC της ΕΕ.

Μάλιστα, έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων υπογραμμίζει ότι οι λοιμώξεις από ορισμένα παθογόνα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (superbags) έχουν υπερδιπλασιαστεί στις νοσοκομειακές και γενικότερα στις δομές υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη.

Το ECDC, παρέχοντας περαιτέρω στοιχεία για τον ευρύτερο αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19, επεσήμανε ορισμένα superbags σημείωσαν σχετική αύξηση το 2020, πρώτο έτος της πανδημίας COVID-19, και στη συνέχεια αυξήθηκαν απότομα το 2021.

Η αύξηση προήλθε από κρούσματα σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας νοσοκομείων και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά λοιμώξεις ήταν ήδη ευρέως διαδεδομένες, δήλωσε στον Τύπο ο αξιωματούχος του ECDC Dominique Monnet. Η έκθεση δεν περιελάμβανε δεδομένα για το πόσοι άνθρωποι πέθαναν από τις λοιμώξεις το 2020 και το 2021. Οι ειδικοί λένε ότι μπορεί να είναι δύσκολο να αποδοθεί οριστικά η αιτία θανάτου όταν οι ασθενείς νοσηλεύονταν σε βαριά κατάσταση με σοβαρά νοσήματα ή με COVID-19.

«Αυτή ακριβώς είναι η ουσία του προβλήματος της μικροβιακής αντοχής, ότι απειλεί κυρίως ασθενείς που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση» τονίζει, μιλώντας για το θέμα αυτό στο DailyPharmaNews, ο Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στο ΕΚΠΑ και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου ΕΛΠΙΣ, κ. Παναγιώτης Χαλβατσιώτης:

«Από την AMR (Antimicrobial Resistance) κινδυνεύουν, κυρίως, οι βαρέως πάσχοντες από χρόνιες ή μη νόσους, οι ανοσοκατασταλμένοι λόγω βαριάς νόσου, οι μεταμοσχευμένοι, οι ογκολογικοί ασθενείς που κάνουν χημειοθεραπεία. Τα πολυανθεκτικά μικρόβια «κατασκηνώνουν» στις ΜΕΘ και σε κοινούς θαλάμους ασθενών. Συνήθως, οι ασθενείς αυτοί έχουν πολύ χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια και χωρίς αποτελεσματικό φάρμακο κατά των λεγόμενων Superbags, είναι δύσκολο να τα καταφέρουν...

Ο γενικός πληθυσμός δεν απειλείται από τα πολυανθεκτικά μικρόβια να πάθει κάποια σοβαρή ζημία στην υγεία του, αλλά ούτε και οι ασθενείς που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση διατρέχουν απειλή όταν βρίσκονται σε καλύτερη φάση της υγείας τους.

Πρέπει, ωστόσο, να λάβουμε υπόψη ότι δεν αποκλείουμε να υπάρχουν και ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στελέχη κάποιου συνηθισμένου μικροβίου (όπως είναι ο σταφυλόκοκκος) τα οποία βρίσκονται και εκτός νοσοκομείου…».

Σωστή χορήγηση και χρήση των αντιβιοτικών

«Επειδή η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλή μεταξύ των χωρών που κάνουν κατάχρηση των αντιβιοτικών και επειδή στο άμεσο μέλλον, δεν αναμένουμε καινούργια αποτελεσματικά αντιβιοτικά στα πολυανθεκτικά μικρόβια, τα μόνα μας όπλα είναι η λελογισμένη χρήση των αντιβιοτικών, μία πρακτική που πρέπει να ακολουθήσουν όλοι: υγειονομικοί και πολίτες και η», αυστηρή τήρηση των υγειονομικών κανόνων στα νοσοκομεία», υπογραμμίζει ο κ. Χαλβατσιώτης.

«Υπάρχουν αυστηρές οδηγίες για μη συχνή χορήγηση από τους γιατρούς και μη συχνή λήψη αντιβιοτικών από τους ασθενείς, όταν δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Να γίνεται αντιβιόγραμμα ώστε να λαμβάνει στοχευμένα ο ασθενής το αντιβιοτικό που χρειάζεται και, επίσης να περιοριστεί ο παράγοντας της λανθασμένης λήψης των αντιβιοτικών. Για να λειτουργήσει σωστά ένα αντιβιοτικό πρέπει να χορηγείται όχι μόνο για τους σωστούς λογούς αλλά και να λαμβάνεται για το ενδεδειγμένο χρονικό διάστημα. Ούτε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα ούτε όμως και να διακόπτεται η λήψη. Συχνά, χορηγούμε αγωγή με αντιβιοτικό για 5 ημέρες (για παράδειγμα) και ο ασθενής συνεχίζει να λαμβάνει την αγωγή για 10 ημέρες ‘για ασφάλεια’…»

Μείζον ζήτημα η διασπορά μικροβίων στα νοσοκομεία

«Η αυστηρή τήρηση των υγειονομικών κανόνων για τη μη διασπορά μικροβίων μέσα σε νοσοκομειακές μονάδες αποτελεί ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα παγκοσμίως.
Υπάρχουν και είναι γνωστοί οι κανόνες νοσοκομειακής υγιεινής, αλλά στην πράξη δεν τηρείται σε ικανοποιητικό βαθμό η τήρηση των ενδεδειγμένων μέτρων.

Όταν ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση που νοσηλεύονται διαγνωστούν με πολυανθεκτικό μικρόβιο (ή ανθεκτικό στέλεχος κάποιου κοινού μικροβίου) γίνεται προσπάθεια απομόνωσής τους (τοποθετούνται ειδικές σημάνσεις στα δωμάτια όπου νοσηλεύονται, για τη μη διασπορά του μικροβίου από την άμεση επαφή με το νοσηλευτικό προσωπικό, που μετακινείται από τον έναν ασθενή στον άλλο, ή με τους άλλους ασθενείς ή τους συνοδούς τους). 

Η τήρηση των υγειονομικών κανόνων για τη μη διασπορά μικροβίων πρέπει να είναι συνεχής, ευλαβική και τρόπος ζωής για όλους όσοι βρισκόμαστε σε δομές υγείας».