Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Δεδομένης της αυξανόμενης αξίας της ικανοποίησης των ασθενών στον καθορισμό της ποιότητας της περίθαλψης στο μοντέλο αποζημίωσης του νοσοκομείου, υπάρχει πολλή έρευνα που δίνει έμφαση στον εντοπισμό των παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά τα αποτελέσματα ικανοποίησης των ασθενών.

Σε άρθρο του το PharmcyTimes αναφέρεται σε μία προσπάθεια που γίνεται σε νοσοκομείο στην πολιτεία της Νέας Υόρκης να αναπτύξει ένα πρόγραμμα για την ασφάλεια της φαρμακοθεραπείας βελτιώνοντας την επικοινωνία που την αφορά και επομένως τη συνολική εμπειρία του ασθενούς.  

Η συμβολή και η ανατροφοδότηση των ασθενών σχετικά με την ποιότητα της φροντίδας έλαβαν μεγαλύτερη προσοχή από ποτέ, καθώς η παροχή υγειονομικής περίθαλψης μετατράπηκε σε μοντέλο φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή.

Αυτό περιλαμβάνει την παροχή έγκαιρων και ακριβών πληροφοριών σχετικά με τα σχέδια θεραπείας, τη μεγιστοποίηση της συμμετοχής στις αποφάσεις υγειονομικής περίθαλψης και τη διασφάλιση ότι οι ασθενείς κατανοούν τις ιατρικές πληροφορίες σε μια μορφή που γι’ αυτούς έχει αξία. Δεδομένης της αυξανόμενης αξίας της ικανοποίησης των ασθενών στον καθορισμό της ποιότητας της περίθαλψης στο μοντέλο αποζημίωσης του νοσοκομείου, η έρευνα δίνει έμφαση στον εντοπισμό των παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά τα αποτελέσματα ικανοποίησης των ασθενών.

Η κατάλληλη διαχείριση και η κατανόηση των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών από τα φάρμακα είναι τα κλειδιά για την ασφάλεια των ασθενών. Κάθε χρόνο, οι ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων ευθύνονται για περίπου 700.000 επισκέψεις στα επείγοντα και 100.000 εισαγωγές σε νοσοκομεία.

Η επικοινωνία και ο «αλφαβητισμός» που σχετίζεται με τη φαρμακευτική αγωγή είναι ένα σημαντικό εμπόδιο για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση της φαρμακευτικής θεραπείας. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής, εκτιμάται ότι ο μισός ενήλικος πληθυσμός των Ηνωμένων Πολιτειών αντιμετώπισε δυσκολίες στην κατανόηση των οδηγιών φαρμακευτικής αγωγής. Η κατανόηση των ενδείξεων φαρμάκων και των ανεπιθύμητων ενεργειών (AEs) από τους νοσηλευόμενους ασθενείς είναι ένας σημαντικός δείκτης ικανοποίησης στις επίσημες έρευνες που χρησιμεύουν ως δείκτες ποιότητας.

Το St. Francis Hospital & Heart Centre (SFH) είναι το μοναδικό εξειδικευμένο καρδιολογικό κέντρο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, το οποίο προσφέρει ένα από τα κορυφαία προγράμματα καρδιακής φροντίδας στη χώρα. Για 20η φορά, το νοσοκομείο αναγνωρίστηκε με «Α» — τον κορυφαίο βαθμό για την ασφάλεια των ασθενών — από τον Όμιλο Leapfrog.

Το ίδρυμα είναι επίσης το πρώτο νοσοκομείο στο Λονγκ Άιλαντ που έλαβε βαθμολογία 5 αστέρων από τα Centers for Medicare & Medicaid Services για τις σταθερά υψηλές βαθμολογίες ικανοποίησης ασθενών. Ως μέρος της βασικής αξίας του ιδρύματός να επιδιώκει την αριστεία στην εμπειρία των ασθενών, η ηγεσία του νοσηλευτικού και του φαρμακείου πιστεύει ακράδαντα ότι η εκπαίδευση των ασθενών στη φαρμακευτική αγωγή είναι επιτακτική για τη διασφάλιση της αριστείας στην ασφάλεια των ασθενών και την εμπειρία του ασθενούς.

Οι υπηρεσίες φροντίδας ασθενών δίπλα στην κλίνη στο ίδρυμα υποστηρίζονται από κλινικές νοσοκόμες (CN), φαρμακοποιούς, υπεύθυνους φροντίδας και άλλα βοηθητικά τμήματα. Ως μέρος του προγράμματος μονάδας που βασίζεται στο φαρμακείο (UBP), ένας φαρμακοποιός είναι εγκατεστημένος για να παρέχει φροντίδα ασθενών δίπλα στο κρεβάτι 7,5 ώρες την ημέρα, 2-4 φορές την εβδομάδα.

Ο ρόλος του ασθενούς στη φαρμακευτική θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας επειδή ο ασθενής λαμβάνει τελικά το όφελος και την πιθανή βλάβη ενός φαρμάκου. Ένας καλά ενημερωμένος και μορφωμένος ασθενής μπορεί να είναι σε θέση να αναγνωρίσει, να διακρίνει και να αναζητήσει βοήθεια από τους παρόχους για μικρές Ανεπιθύμητες Ενέργειες ή πιθανές απειλητικές για τη ζωή αντιδράσεις.

Όσο μεγαλύτερη είναι η γνώση του ασθενούς για τη δική του φροντίδα, τόσο καλύτερα έχουν τη δυνατότητα οι πάροχοι να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις. Η βασική γνώση του ασθενούς σχετικά με τα φάρμακα, ανεξάρτητα από το αν έχουν συνταγογραφηθεί πρόσφατα ή όχι, και η διαθεσιμότητα ενός σταθερά αποτελεσματικού εκπαιδευτικού προγράμματος σχετικά με τις AE των φαρμάκων αποτελούν προκλήσεις για τη βελτίωση της κατανόησης των φαρμάκων από τους ασθενείς.

Στο SFH, οι κλινικοί νοσηλευτές και οι μονάδες που έχουν ως βάση το φαρμακείο σημείωσαν ότι η χρήση πολλαπλών φαρμάκων και η ικανότητα των ασθενών να διατηρούν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών AE ανά φάρμακο ήταν προκλήσεις για την εκπαίδευση των ασθενών. Υπήρχε ανάγκη να χρησιμοποιηθεί μια τυποποιημένη εκπαιδευτική μέθοδος που επέτρεπε σε νοσηλευτές και φαρμακοποιούς να παρέχουν πληροφορίες με τρόπο κατανοητό από τον ασθενή και, ταυτόχρονα, με ισορροπημένους χρονικούς περιορισμούς. Για να ξεπεραστεί η πρόκληση, οι ηγέτες των τμημάτων Νοσηλευτικής και Φαρμακευτικής συνεργάστηκαν για να αναπτύξουν μια ομάδα εργασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στις ιατρικές - χειρουργικές μονάδες τηλεμετρίας (σ.σ. Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας ασθενών)

Οι υπεύθυνοι καθόρισαν ότι οι ακόλουθες αξίες θα αποτελέσουν το θεμέλιο της ομάδας εργασίας: διαεπαγγελματική, κοινή διακυβέρνηση, συμπερίληψη αλλά και εστίαση στον ασθενή. Όταν καθιερώθηκαν οι αξίες, οι επικεφαλής των τμημάτων σχημάτισαν μια διεπαγγελματική ομάδα εργασίας αποτελούμενη από φαρμακοποιούς, επικεφαλής φαρμακείων, κλινικούς νοσηλευτές, διευθυντές νοσηλευτών και ανώτερα στελέχη της νοσηλευτικής υπηρεσίας.

Σε αυτήν την ομάδα εργασίας, τα μέλη προσδιόρισαν το αποτέλεσμα (Press Ganey μέσο όρο βαθμολογίας σχετικά με την επικοινωνία που σχετίζεται με τις AE και τη φαρμακευτική αγωγή) που πρέπει να βελτιωθεί από την ομάδα. Στη συνέχεια, η ομάδα προσδιόρισε την τρέχουσα κατάσταση και χαρτογράφησε τις τρέχουσες διαδικασίες.

Στο SFH, τα CN και τα UBP παρείχαν εκπαίδευση και συμβουλευτική στους ασθενείς σχετικά με τις AE των φαρμάκων κατά τη χορήγηση τους και κατά την έξοδο του ασθενή. Οι πληροφορίες για τις φαρμακευτικές ΑΕ παρασχέθηκαν μέσω προφορικής συμβουλευτικής. Ενημερωτικά φυλλάδια, τα οποία περιλάμβαναν την ονομασία του φαρμάκου και έναν κατάλογο σχετικών ΑΕ, διανεμήθηκαν κατά τη διάρκεια της παροχής συμβουλών.

Για περαιτέρω συμπλήρωση των φυλλαδίων, εκτυπώθηκαν και δόθηκαν στους ασθενείς πληροφοριακά πακέτα από πηγές πληροφοριών για τα φάρμακα. Λόγω χρονικών περιορισμών και προκλήσεων που είχε να αντιμετωπίσει το προσωπικό, τα CN και τα UBP δεν ήταν σταθερά διαθέσιμα στις μονάδες για την παροχή εκπαίδευσης. Επιπλέον, λόγω του άφθονου όγκου των πληροφοριών που έπρεπε να κοινοποιηθούν στους ασθενείς, το προσωπικό αφιέρωνε συχνά περίπου 30-40 λεπτά εκπαιδευτικού χρόνου ανά ασθενή. Ως εκ τούτου, ήταν δύσκολο να παρέχεται εκπαίδευση στην πλειοψηφία των ασθενών σε συνεπή βάση.

Η διεπαγγελματική ομάδα εργασίας εντόπισε συγκεκριμένες προκλήσεις που συνδέονται με καθεμία από τις τρέχουσες διαδικασίες και συνέστησε παρεμβάσεις:

Τεράστιος αριθμός ασθενών προς εκπαίδευση

Λόγω του όγκου των ασθενών που απαιτούν εκπαίδευση, η ομάδα αποφάσισε να παράσχει φαρμακευτική εκπαίδευση σε 8 από τα πιο κοινά φάρμακα που συνταγογραφήθηκαν στους ασθενείς κατά την εισαγωγή τους. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα κριτήρια ένταξης, τα CNs και UBPs εξορθολογούσαν και εντόπισαν τους ασθενείς για εκπαίδευση κατά τη διάρκεια των πρωινών γύρων συντονισμού της διεπιστημονικής φροντίδας.

Για τους ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης, η φαρμακευτική εκπαίδευση διεξαγόταν καθημερινά καθ' όλη τη διάρκεια της εισαγωγής του ασθενούς. Ο ασθενής επίσης επανεκπαιδεύτηκε αμέσως πριν από την έξοδο.

Πολλές ΑΕ ανά φάρμακο και σκοπιμότητα των ασθενών να διατηρούν τεράστιο όγκο πληροφοριών

Η ομάδα συνέστησε την εκπαίδευση δύο από τις πιο κοινές ΑΕ ανά φάρμακο. Αυτό επέτρεψε στην ομάδα να εξορθολογίσει τον όγκο των πληροφοριών που θα έπρεπε να διατηρήσουν οι ασθενείς και, στη συνέχεια, τον χρόνο που απαιτείται για την εκπαίδευση κάθε ασθενή.

Ασυνεπής χρήση φυλλαδίων φαρμάκων και υπερβολικός όγκος πληροφοριών από ενημερωτικά φυλλάδια φαρμάκων

Η ομάδα σχεδίασε νέες κάρτες εκπαίδευσης για τη φαρμακευτική αγωγή, οι οποίες ήταν πλαστικοποιημένες και περιέγραψαν τα AE σε εικόνες κινουμένων σχεδίων. Η ιδέα ήταν να αξιοποιηθούν οι εικόνες κινουμένων σχεδίων για να βοηθηθούν οι ασθενείς να συγκρατούν πληροφορίες σχετικά με τις ΑΕ.

Οι κάρτες χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών συνεδριών φαρμακευτικής αγωγής. Μετά τη συνεδρία, οι ασθενείς ενθαρρύνθηκαν να κρατήσουν τις κάρτες για μελλοντική αναφορά.

Χρονικό κενό από την έξοδο του ασθενή έως την παραλαβή από αυτόν της έρευνας Press Ganey

Η ομάδα σημείωσε ότι υπήρχε ένα κενό μη επαφής σχετικά με την εκπαίδευση ΑΕ από τη στιγμή που οι ασθενείς έλαβαν εξιτήριο μέχρι τη στιγμή που έλαβαν την έρευνα. Για να γεφυρωθεί το χάσμα και να παρέχουν ένα πρόσθετο επίπεδο εξυπηρέτησης στους ασθενείς τους, οι φαρμακοποιοί πραγματοποίησαν τηλεφωνικές κλήσεις παρακολούθησης ευεξίας για να ρωτήσουν για την κατάσταση του ασθενούς και να ενισχύσουν την κατανόησή τους σχετικά με τις φαρμακευτικές ασθένειες. Αυτή η παρέμβαση έδωσε επίσης τη δυνατότητα στην ομάδα να συνεχίσει τη σχέση ασθενούς-παρόχου, μετά την έξοδο του ασθενούς από το νοσοκομείο.

Το πιλοτικό πρόγραμμα που αφορούσε την Εκπαίδευση Ασθενών για την Ασφάλεια Φαρμάκων (Medication Safety Patient Education Program) ξεκίνησε μετά την ανάπτυξη και την έγκριση του οράματος, της δομής και των διαδικασιών του προγράμματος από τα διεπιστημονικά μέλη της επιτροπής. Τα προκαταρκτικά στοιχεία έδειξαν ότι ο συνολικός αριθμός των ασθενών που επισκέφθηκε η νοσηλευτική ομάδα και η ομάδα φαρμακοποιών ήταν 313, με αποτέλεσμα συνολικά 375 επισκέψεις. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 137 τηλεφωνήματα παρακολούθησης.

Αν και στα αρχικά του στάδια, το πρόγραμμά απέδειξε τις δυνατότητες μιας διεπιστημονικής συνεργασίας για τη βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών και της εμπειρίας με τα φάρμακα. Μέσω μιας κοινής προσπάθειας, οι φαρμακοποιοί και οι κλινικοί νοσηλευτές συνείσφεραν ουσιαστικά για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών. Οι διαδικασίες του προγράμματος θα παρακολουθούνται και θα αξιολογούνται διαρκώς από τη διεπαγγελματική ομάδα ώστε να εντοπιστούν ευκαιρίες για περαιτέρω βελτίωση.

Διαβάστε εδώ το πρωτότυπο κείμενο του άρθρου.