Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Η πρόληψη του καρκίνου μέσω της διακοπής του καπνίσματος αποτελεί μία από τις πέντε υπηρεσίες που έχει προτείνει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος προς το Υπουργείο Υγείας να παρέχονται από τα φαρμακεία όλης της χώρας και αναμένει πλέον την επίσημη αναγνώρισή της από την όποια νέα ηγεσία του.

Στόχος είναι ο φαρμακοποιός να υποστηρίζει τους καπνιστές που θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα με συμβατικά μέσα κατευθύνοντάς τους με συμβουλευτική αλλά και παραπέμποντάς τους για ραντεβού σε κάποιο κέντρο διακοπής καπνίσματος.

Η παροχή από τους φαρμακοποιούς τέτοιων υπηρεσιών έχει ήδη πολύ θετικά αποτελέσματα σε χώρες που ήδη εφαρμόζεται τέτοιο πρόγραμμα.

Το PharmacyTimes σε άρθρο του αναφέρεται σε αυτό το επίκαιρο ζήτημα.

Όπως αναφέρει το κάπνισμα είναι ένα κοινό ζήτημα που αντιμετωπίζεται στην υγειονομική περίθαλψη και μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, όπως αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και στεφανιαίας νόσου και σοβαρή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Με την παρουσία συνταγογραφούμενων και ΟΤC προϊόντων διακοπής του καπνίσματος, οι φαρμακοποιοί έχουν την ευκαιρία να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των ασθενών ώστε να αναγνωρίζουν τους κινδύνους του καπνίσματος και να παρέχουν ευκαιρίες για τη διακοπή του.

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αναπτύχθηκαν το 2003 από τον Hon Lik, έναν φαρμακοποιό στην Κίνα. Ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο ή συσκευή ατμίσματος είναι μια συσκευή η οποία μετατρέπει υγρό που περιέχει νικοτίνη, γεύση και άλλα πρόσθετα σε αεροζόλ που περιέχει μικροσκοπικά σωματίδια που εισπνέονται. Όταν ο χρήστης εισπνέει από ένα επιστόμιο, ο αισθητήρας ροής αέρα ανιχνεύει την εισπνοή για να ενεργοποιήσει έναν μηχανισμό θέρμανσης που μετατρέπει το προστιθέμενο υγρό σε αεροζόλ.

Το άτμισμα εισήχθη για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2007 για να χρησιμοποιηθεί για τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά η δημοτικότητά του αυξήθηκε καθώς περισσότεροι νέοι και νεαροί ενήλικες άρχισαν να ατμίζουν χάρη στο εύρος των ελκυστικών γεύσεων και στην έλλειψη έρευνας για τις αρνητικές επιπτώσεις του. Αυτό οδηγεί στο ερώτημα εάν το άτμισμα είναι πραγματικά αρκετά ασφαλές για να χρησιμοποιηθεί για τη διακοπή του καπνίσματος.

Το πιθανό όφελος του ατμίσματος σε σύγκριση με το κάπνισμα τσιγάρων είναι ότι οι ατμοί δεν παράγουν πίσσα ή μονοξείδιο του άνθρακα, δύο από τις πιο επιβλαβείς ουσίες στον καπνό του τσιγάρου. Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2021 έδειξε ότι οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικά τσιγάρα για τη διακοπή του καπνίσματος ήταν πιο επιτυχημένοι στη μείωση των καπνιστικών συνηθειών από εκείνους που χρησιμοποίησαν θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα έδειξαν μόνο μείωση στο κάπνισμα τσιγάρων και δεν βοήθησαν στην πραγματικότητα τους συμμετέχοντες να σταματήσουν τελείως το κάπνισμα.

Ωστόσο, υπάρχουν αξιοσημείωτοι κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με το άτμισμα. Η έκθεση του πνευμονικού ιστού μετά από 9 εβδομάδες ατμίσματος έδειξε παχύρρευστα τοιχώματα, επιδείνωση της οργάνωσης των λείων μυών και αύξηση των κυτταρικών διηθήσεων στα ποντίκια. Η φλεγμονώδης δραστηριότητα αυξήθηκε σε ποντίκια που εκτέθηκαν στο άτμισμα ως αποτέλεσμα κυτταρικών διηθήσεων χωρίς άλλες ενδείξεις φλεγμονώδους διαδικασίας.

Το άτμισμα μπορεί επίσης να προκαλέσει σημαντική κυτταρική τοξικότητα και απορρύθμιση των γονιδίων που σχετίζονται με τον καρκίνο λόγω της σημαντικής απελευθέρωσης καρκινογόνων ουσιών σε σύγκριση με τα συμβατικά τσιγάρα. Αυτά τα καρκινογόνα περιλαμβάνουν φορμαλδεΰδη, ακεταλδεΰδη, καρκινογόνες νιτροζαμίνες Ν'-νιτροσονορνικοτίνη και κετόνες νιτροζαμίνης που προέρχονται από νικοτίνη στους ατμούς πολλών προϊόντων ηλεκτρονικών τσιγάρων. Βαρέα μέταλλα όπως το κάδμιο, το νικέλιο και ο μόλυβδος έχουν επίσης αναφερθεί.

Επιπλέον, τα υγρά ατμού αποτελούνται από 80% έως 94% προπυλενογλυκόλη και γλυκερόλη που είναι ερεθιστικά των αεραγωγών. Μια τεράστια ποικιλία γεύσεων υγρού ατμού μπορεί να θέσει τους καπνιστές σε κίνδυνο εθισμού στη νικοτίνη και μακροχρόνια χρήση χωρίς να βοηθήσουν στη διακοπή του καπνίσματος. Η δηλητηρίαση από νικοτίνη σε παιδιά από την κατάποση υγρού ηλεκτρονικού τσιγάρου, ειδικά εάν είναι αρωματισμένο, είναι επίσης πιθανός κίνδυνος βλάβης.

Ένα σημαντικό ερώτημα που πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας είναι πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε τα καταλληλότερα προϊόντα διακοπής καπνίσματος OTC για ασθενείς που ατμίζουν; Η δημιουργία μίας γέφυρας από το άτμισμα σε προϊόντα OTC διακοπής καπνίσματος μπορεί καταρχήν να γίνει μέσα από τον ορισμό της ποσότητας νικοτίνης που υπάρχει στα προϊόντα ατμίσματος και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας κατευθυντήριες οδηγίες για το κάπνισμα τσιγάρων για τον προσδιορισμό της δοσολογίας των προϊόντων διακοπής καπνίσματος OTC. Η ποσότητα νικοτίνης σε ένα υγρό ατμίσματος πρέπει να αναγράφεται στη συσκευασία και 40 mg νικοτίνης σε μία συσκευή ατμίσματος ισοδυναμούν με 1 πακέτο των 20 τσιγάρων. Μόλις προσδιοριστεί η ποσότητα νικοτίνης που καταναλώνεται ανά ημέρα, αυτή η τιμή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιοριστεί ποιο προϊόν αντικατάστασης νικοτίνης OTC μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ποιες δόσεις είναι κατάλληλες.

Τα OTC προϊόντα υποκατάστασης νικοτίνης μπορούν να διατίθενται σε διαδερμικό έμπλαστρο, κόμμι νικοτίνης ή παστίλιες. Οι ασθενείς που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν επιθέματα νικοτίνης και καπνίζουν περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα, που ισοδυναμούν με περισσότερα από 20 mg νικοτίνης σε μία συσκευή ατμίσματος, μπορούν να ξεκινήσουν με 21 mg την ημέρα για 6 εβδομάδες, ακολουθούμενα από 14 mg την ημέρα για 2 εβδομάδες και να ολοκληρώσουν με 7 mg την ημέρα για 2 εβδομάδες. Οι ασθενείς που καπνίζουν λιγότερο από ή ίσο με 10 τσιγάρα την ημέρα, που ισοδυναμούν με 20 mg νικοτίνης ή λιγότερο σε συσκευή ατμίσματος, μπορούν να ξεκινήσουν με 14 mg την ημέρα για 6 εβδομάδες, ακολουθούμενα από 7 mg την ημέρα για 2 εβδομάδες.

Ο καθορισμός της δοσολογίας για την τσίχλα νικοτίνης είναι αρκετά διαφορετικός. Οι ασθενείς που καπνίζουν το πρώτο τους τσιγάρο ή ατμίζουν μέσα σε 30 λεπτά από το ξύπνημα θα πρέπει να χρησιμοποιούν περιεκτικότητα 4 mg. Διαφορετικά, συνιστάται η περιεκτικότητα των 2 mg. Την εβδομάδα 1 έως 6, οι οδηγίες του προϊόντος αναφέρουν να μασάτε 1 τσίχλα κάθε 1 έως 2 ώρες και τουλάχιστον 9 τεμάχια ημερησίως για 6 εβδομάδες. Για τις εβδομάδες 7 έως 9, οι ασθενείς θα πρέπει να μασούν 1 τσίχλα κάθε 2 έως 4 ώρες. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας 10 έως 12, οι ασθενείς θα πρέπει να μασούν 1 τσίχλα κάθε 4 έως 8 ώρες.

Μέσα στην πρώτη εβδομάδα από τη χρήση OTC θεραπείας υποκατάστασης νικοτίνης, τα συμπτώματα στέρησης θα αρχίσουν και θα μειώνονται σιγά-σιγά με τη συνεπή χρήση. Η αναπνοή θα πάρει μερικούς μήνες για να βελτιωθεί και πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι αισθάνονται λίγο χειρότερα τον πρώτο μήνα.

Ούτε το κάπνισμα ούτε το άτμισμα είναι ευεργετικά για την ανθρώπινη υγεία. Αν και το άτμισμα μπορεί να έχει λιγότερο επιβλαβή επίδραση στην υγεία του ατόμου από το κάπνισμα, αυτό δεν σημαίνει ότι το άτμισμα είναι ασφαλές. Πολύ λίγες μακροχρόνιες μελέτες για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορούν να επιβεβαιώσουν το προφίλ ασφάλειάς του, επειδή είναι ένα νέο προϊόν. Η παρουσία καρκινογόνων ουσιών, βαρέων μετάλλων και πιθανή φυσική βλάβη στους πνεύμονες αποδεικνύει ότι οι συσκευές για το άτμισμα εξακολουθούν να είναι ένα επιβλαβές προϊόν που πρέπει να αποφεύγεται.

Δείτε εδώ το πρωτότυπο κείμενο από το Pharmacy Times.