ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ

O ρόλος του φαρμακοποιού στην αντιμετώπιση των εποχικών αλλεργιών

O ρόλος του φαρμακοποιού στην αντιμετώπιση των εποχικών αλλεργιών

Τα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα είναι στο φαρμακείο για τη διαχείριση ήπιων έως μέτριων συμπτωμάτων, αλλά πιο σοβαρές περιπτώσεις χρήζουν ιατρικής αξιολόγησης.

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

 

Όπως αναφέρει το PharmacyTimes.com oι εποχιακές αλλεργίες, που αναφέρονται επίσης ως αλλεργική ρινίτιδα ή «πυρετός εκ χόρτου» (σ.σ. hay fever, όρος που συνηθίζεται στο εξωτερικό αλλά δεν είναι ακριβής) μπορεί να εμφανιστούν την άνοιξη, ενώ ορισμένα άτομα εμφανίζουν αλλεργίες μόνο το φθινόπωρο. Μερικά άτομα εμφανίζουν συμπτώματα αλλεργίας καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, γνωστά ως πολυετείς αλλεργίες. Τα συμπτώματα αλλεργίας που εμφανίζονται την άνοιξη γενικά ξεκινούν τον Φεβρουάριο και διαρκούν μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού ως αποτέλεσμα της επικονίασης (σ.σ. της διαδικασίας μέσω της οποίας πραγματοποιείται η γονιμοποίηση στα φυτά) των δέντρων νωρίτερα μέσα στο έτος και της επικονίασης χόρτου αργότερα την άνοιξη και το καλοκαίρι, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας (ACAAI).

Υπάρχουν βεβαίως πολλές αιτίες που προκαλούν εποχιακές αλλεργίες ενώ η πολυετής αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται συνήθως από την ευαισθησία στο τρίχωμα των ζώων, τις κατσαρίδες, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και/ή τα σπόρια μούχλας.

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και οι ασθενείς με εποχιακές αλλεργίες μπορεί να εμφανίσουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: βήχα, πονοκέφαλο, φαγούρα στον ουρανίσκο, φαγούρα και υγρά μάτια, ρινική συμφόρηση, ρινική σταγόνα και επαναλαμβανόμενο φτέρνισμα. Πολλά άτομα που έχουν αλλεργίες έχουν αναφέρει ότι, αν δεν ελεγχθούν, τα εποχιακά συμπτώματα αλλεργίας μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη συνολική ποιότητα ζωής επηρεάζοντας την παραγωγικότητα και συμβάλλοντας σε διαταραχές ύπνου.

Γενικά, η διαχείριση των αλλεργιών περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα με διαδοχική σειρά: αποφυγή του αλλεργιογόνου όταν αυτό είναι πρακτικό, χρήση αντιαλλεργικών φαρμάκων και ανοσοθεραπεία. Τα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα που διατίθενται στο εμπόριο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλεργίας περιλαμβάνουν ενδορινικά κορτικοστεροειδή, σταθεροποιητές μαστοκυττάρων, ενδορινικά και από του στόματος αντιισταμινικά και από του στόματος και τοπικά αποσυμφορητικά. Υπάρχουν πολλά προϊόντα πολλαπλών συστατικών και ενός παράγοντα, διαθέσιμα σε διάφορες μορφές δοσολογίας, συμπεριλαμβανομένων σκευασμάτων άμεσης και παρατεταμένης αποδέσμευσης, δισκίων, καψουλών, δισκίων αποσύνθεσης από το στόμα και μασώμενων δισκίων και αρωματισμένων υγρών για ενήλικες και παιδιά.

Οι φαρμακοποιοί μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να επιλέξουν κατάλληλα προϊόντα OTC για την ανακούφιση των συμπτωμάτων εποχικής αλλεργίας. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν να εξακριβωθεί εάν η αυτοθεραπεία είναι κατάλληλη και να κατευθύνουν τους ασθενείς να αναζητήσουν περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση και φροντίδα, όταν αυτό δικαιολογείται. Λόγω της εξειδίκευσής τους στα φάρμακα, οι φαρμακοποιοί μπορούν να ελέγξουν για πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων όπως και των αντενδείξεών τους και να κάνουν κλινικές συστάσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ασθενών. Επιπλέον, οι φαρμακοποιοί μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην αναγνώριση ασθενών που μπορεί να εμφανίζουν μη αλλεργική ρινίτιδα που έχει εκληφθεί λανθασμένα ως αλλεργική ρινίτιδα εξετάζοντας το ιατρικό ιστορικό και το ιστορικό φαρμακοθεραπείας ενός ασθενούς. Παραδείγματα αυτής της μη αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ρινικούς πολύποδες, σκολίωση ρινικού διαφράγματος, άπνοια ύπνου για ασθενείς που χρησιμοποιούν συνεχή θεραπεία θετικής πίεσης αεραγωγών, τη χρήση φαρμάκων, όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, των β-αναστολέων και της χλωροπρομαζίνης και υπερβολική χρήση ασπιρίνης, γκαμπαπεντίνης, ενδορινικών αποσυμφορητικών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

Πριν από την επιλογή ενός μη συνταγογραφούμενου φαρμάκου για την αλλεργία, πολλοί ασθενείς μπορούν να εξετάσουν το κόστος του, την ευκολία κα τη συχνότητα χορήγησης του, τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες (ΑΕ) και την οδό χορήγησής της.

Το Εγχειρίδιο του «American Pharmacists Association of Nonscription Drugs: An Interactive Approach to Self-Care» υποδεικνύει ότι με βάση τα δεδομένα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς προτιμώνται από τα αντιισταμινικά πρώτης γενιάς. Πολλοί ασθενείς προτιμούν επίσης φάρμακα μακράς δράσης, όπως μία φορά ή δύο φορές ημερησίως, για ενδορινικά, οφθαλμικά και από του στόματος φάρμακα για την αλλεργία.

 

Πρόσφατα Νέα και Κλινικά Δεδομένα

Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2022 από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, νέα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εποχές της γύρης ξεκινούν 20 ημέρες νωρίτερα, είναι κατά 10 ημέρες μεγαλύτερες και παράγουν 21% περισσότερη γύρη από ό,τι το 1990. Επιπλέον, το 25,7% των ενηλίκων έχει εποχική αλλεργία με ποσοστά 29,9% στις γυναίκες και 21,1% στους άνδρες, σύμφωνα με ευρήματα από πρόσφατη έκθεση του CDC. Το 2021, το 24,7% των ατόμων ηλικίας 18 έως 44 ετών, το 27,9% των ατόμων ηλικίας 45 έως 64 ετών, το 26,4% των ατόμων ηλικίας 65 έως 74 ετών και το 21,7% των ατόμων ηλικίας 75 ετών και άνω είχαν εποχική αλλεργία. Ευρήματα από μια άλλη πρόσφατη έκθεση του CDC έδειξε ότι συγκεκριμένα το 18,9% των παιδιών είχαν αλλεργίες, με το 20% των αγοριών και το 17,7% των κοριτσιών.

Το CDC σημείωσε επίσης ότι οι εποχικές αλλεργίες είναι η πιο διαγνωσμένη αλλεργική πάθηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο μεταξύ, στην επόμενη συνεδρίαση της συμβουλευτικής επιτροπής για τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα του FDA, η επιτροπή θα συζητήσει σχετικά με τα διαθέσιμα δεδομένα αποτελεσματικότητας για την από του στόματος φαινυλεφρίνη ως ρινικό αποσυμφορητικό και εάν η ρινική και η από του στόματος αποσυμφορητική διτρυγική φαινυλεφρίνη και υδροχλωρική φαινυλεφρίνη θα πρέπει να επαναταξινομηθούν ως μη «γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή και αποτελεσματικά» φάρμακα λόγω έλλειψης δεδομένων αποτελεσματικότητας.

 

Προληπτικές στρατηγικές

Μερικοί τρόποι πρόληψης ή μείωσης των συμπτωμάτων αλλεργίας περιλαμβάνουν τους ακόλουθους:

  • Αποφυγή των αλλεργιογόνων όταν είναι εφικτό με αποφυγή του να βγαίνετε έξω, να κρατάτε τα παράθυρα κλειστά ή να φοράτε μάσκες για να φιλτράρετε τα αλλεργιογόνα.
  • Έλεγχος της ποιότητας του αέρα και του επιπέδου γύρης με τη χρήση εφαρμογών που παρακολουθούν τα επίπεδα της γύρης με βάση τη γεωγραφική θέση.
  • Συχνό καθάρισμα σκόνης και σκούπισμα με συσκευές που περιέχουν φίλτρα αέρα υψηλής απόδοσης για την εξάλειψη των ακάρεων σκόνης.
  • Διατήρηση χαμηλότερων επιπέδων υγρασίας στο σπίτι για μείωση της μούχλας.
  • Χρήση καθαριστών αέρα και/ή φίλτρων που προστατεύουν από την αλλεργία για μονάδες ψύξης και θέρμανσης στο σπίτι ή στο γραφείο όταν είναι πρακτικό.
  • Πλύσιμο των κλινοσκεπασμάτων με ζεστό νερό εβδομαδιαίως και χρήση αντιαλλεργικών καλυμμάτων για στρώματα και μαξιλάρια.

 

Συμπέρασμα

Οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς σχετικά με τη σωστή χρήση των φαρμάκων, τη δοσολογία, τη συνιστώμενη διάρκεια, τις  πιθανές AE και όταν χρειάζεται να τους δίνουν συμβουλή να αναζητήσουν περαιτέρω ιατρική φροντίδα από πάροχο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν ή επιδεινωθούν. Θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα ή εκείνους που δεν ανταποκρίνονται σε μη συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή να εξετάσουν τις επιλογές συνταγογράφησης, όπως ανοσοθεραπεία, ενδορινικά αντιισταμινικά και αναστολείς λευκοτριενίων. Οι φαρμακοποιοί μπορούν επίσης θα πρέπει να παρέχουν στους ασθενείς πληροφορίες σχετικά με μη φαρμακολογικά μέτρα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων αλλεργίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αρωματοθεραπείας με αιθέρια έλαια, ρινικά αλατούχα διαλύματα, μη φαρμακευτικές ρινικές ταινίες που διατίθενται στο εμπόριο για την απομάκρυνση της ρινικής συμφόρησης και θεραπεία με εισπνοή ατμού.

Διαβάστε εδώ το πρωτότυπο κείμενο.