Η παροχή υπηρεσιών διαγνωστικών test από τα φαρμακεία της κοινότητας αλλά και η εξ’ αποστάσεως παρακολούθηση ασθενών για τη διαχείριση θεμάτων που αφορούν την υγείας τους -προφανώς ζητήματα που σχετίζονται κατά βάση με τη φαρμακοθεραπεία τους- είναι θέματα που θα πρέπει να δουν προσεκτικά οι φαρμακοποιοί εάν θέλουν να έχουν μέλλον.   

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

«Είναι σημαντικό να καινοτομούμε στην κοινοτική φαρμακευτική». Αυτό τόνισε η Elizabeth Skoy, PharmD, RPh, καθηγήτρια της Φαρμακευτικής Σχολής του Κρατικού Πανεπιστημίου της Βόρειας Ντακότα και διευθύντρια του Κέντρου Συνεργασίας και Προόδου στη Φαρμακευτική, μιλώντας στο συνέδριο McKesson ideaShare 2023 που πραγματοποιήθηκε στις 22-25 Ιουνίου.

Μερικές από τις καλύτερες πρόσφατες καινοτομίες, όπως είπε, είναι οι υπηρεσίες test από τα φαρμακεία για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, τα νέα μοντέλα πληρωμών και η εξ’ αποστάσεως παρακολούθηση ασθενών. Ωστόσο, τόνισε ότι πρέπει να υπάρξουν περισσότερες καινοτομίες, ειδικά αφού εξετάσουμε τις πρόσφατες τάσεις στη φαρμακευτική.

«Πρέπει να σκεφτούμε πώς μπορούμε να συναντήσουμε τους ασθενείς εκεί που βρίσκονται», είπε η Skoy στη συνεδρία συνεχιζόμενης εκπαίδευσης (CE), με τίτλο «Καινοτόμες λύσεις για την ενίσχυση της κοινοτικής φαρμακευτικής πρακτικής».

«Βλέπουμε μειωμένο εργατικό δυναμικό στον αριθμό των φαρμακοποιών, και βλέπουμε επίσης έναν αυξημένο αριθμό να φεύγει… Ορισμένα από αυτά τα πράγματα είναι περισσότερο κινητήρια δύναμη για να είμαστε καινοτόμοι», σημείωσε η Skoy.

Για να δείξει τι μπορεί να συμβεί στο φαρμακευτικό επάγγελμα εάν δεν δει τις ανάγκες της κοινωνίας, τις δυνατότητες που σήμερα προσφέρει η επιστήμη και η τεχνολογία και να βρει τρόπους για να καινοτομήσει ανέτρεξε στις αρχές του 20^ου αιώνα και αναφέρθηκε στην ιστορία των οχημάτων της Ford φέρνοντας ως παράδειγμα το πόσο γρήγορα αντικατέστησαν το τότε μοντέλο ως κύριο μέσο μεταφοράς το 1903. «Η Ford Motor Company παρείχε μια καινοτόμο υπηρεσία που έφερε τα πάνω – κάτω στην καθημερινότητα - σκεφτείτε τα προϊόντα Apple και την αγορά της Amazon, εξήγησε ο Σκόι παραλληλίζοντας την τότε ανάγκη να προσαρμοστεί η γνωστή αυτοκινητοβιομηχανία στις αλλαγές του περιβάλλοντος που κινείτο με τη σημερινή ανάγκη των φαρμακείων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που φέρνουν στο περιβάλλον του φαρμάκου οι ραγδαίες εξελίξεις με αιχμή του δόρατος την τεχνητή νοημοσύνη και το ρόλο που παίζουν πλέον στην αγορά φαρμάκου εταιρείες - κολοσσοί όπως η Apple και η Amazon.

«Κανείς δεν έκλαψε για το αμαξάκι της Ford. Αν δεν καινοτομήσουμε, κανείς δεν θα κλαίει για τους φαρμακοποιούς». είπε χαρακτηριστικά η Skoy.

Σημείωσε ορισμένες από τις προκλήσεις στο μεταβαλλόμενο τοπίο του κοινοτικού φαρμακείου, όπως οι καθυστερήσεις στις πληρωμές και «αυτές τις άμεσες και έμμεσες αμοιβές για τις οποίες μιλούν όλοι» ενώ ακόμη στάθηκε σε θέματα όπως η έλλειψη αποζημίωσης για πρωτοβουλίες υγείας στα φαρμακεία, η πρόσβαση σε πληροφορίες για την υγεία, η μείωση του εργατικού δυναμικού των φαρμακείων και ο ανταγωνισμός που υφίστανται τα φαρμακεία από τις υπηρεσίες ταχυδρομικών παραγγελιών.

Αναφερόμενη στο θέμα της καινοτομίας μίλησε για τις υπηρεσίες test-to-treat που όπως είπε έχουν αλλάξει το παιχνίδι από την πανδημία κι ύστερα. Αυτές περιλαμβάνουν γρήγορες διαγνωστικές εξετάσεις με τεστ στο σημείο της φροντίδας και την πρόσβαση σε φάρμακα. Άλλες υπηρεσίες τεστ για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας περιλαμβάνουν τη γρίπη ενώ οι φαρμακοποιοί μπορούν να παρέχουν επίσης στους ασθενείς ακριβείς πληροφορίες για τα φάρμακα.

Η εξ΄ αποστάσεως παρακολούθηση ασθενών και οι ηλεκτρονικές συσκευές υγείας αλλάζουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς και οι φαρμακοποιοί έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες υγείας, είπε η Skoy. Με τη συνεχή παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος για παράδειγμα και τις συσκευές τήρησης της φαρμακοθεραπείας, οι ασθενείς μπορούν να κάνουν πιο άμεσες προσαρμογές —ή να λάβουν πιο άμεση δράση— για καλύτερη υγεία και οι φαρμακοποιοί μπορούν να διαδραματίσουν αναπόσπαστο ρόλο βοηθώντας τον ασθενή να τη διατηρήσει.

Η Η Skoy στο πλαίσιο των καινοτομιών που μπορούν να κάνουν οι φαρμακοποιοί βλέπει ως σημαντικό παράγοντα τη δημιουργία συνεργασιών με τους κρατικούς φορείς που ασχολούνται με τα θέματα των φαρμακοποιών αλλά τις φαρμακευτικές Σχολές.

Οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν την επιστήμη της εφαρμογής - που ορίζεται ως η μελέτη και εφαρμογή στρατηγικών που προάγουν τη συστηματική υιοθέτηση των τεκμηριωμένων παρεμβάσεων στην πρακτική ρουτίνας - για να τους βοηθήσουν να καινοτομήσουν και να αποδώσουν στο μέγιστο της πρακτικής τους.

Υπάρχουν 3 στοιχεία εφαρμογής της επιστήμης, σύμφωνα με την Skoy. Είναι η παρέμβαση, η ρύθμιση και η εφαρμογή μίας διαδικασίας. Ο φαρμακοποιός μπορεί να αναγνωρίσει επιτυχημένες καινοτομίες και παρεμβάσεις, να εντοπίσει τις ανάγκες των ασθενών και την τρέχουσα κουλτούρα και στη συνέχεια να σχεδιάσει μια στρατηγική για την εκτέλεση μιας παρέμβασης με την ελπίδα ότι θα βελτιώσει την πρακτική του. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια καινοτομία για να κάνει τη διαφορά, ανέφερε η Skoy.