Στο PHΑRMApoint 2023 αναδείχθηκε η ανάγκη να εισαχθεί και να υιοθετηθεί ο όρος «κοινωνική φαρμακευτική»

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Μία πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια να αναδειχθεί ο κοινωνικός ρόλος του φαρμακοποιού μέσα από ανθρώπινες ιστορίες που διαχειρίζονται καθημερινά οι φαρμακοποιοί πίσω από τον πάγκο, έκαναν οι φαρμακοποιοί μέλη του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ), MSc Κλινική Φαρμακολογία-Θεραπευτική Άννα Γρηγοριάδου και Κατερίνα Σιαρινούδη, στην παρουσίαση με θέμα «Κοινωνική φαρμακευτική» που έκαναν στο πλαίσιο της ενότητας των δράσεων του ΦΣΘ κατά τη διάρκεια του PHARMApoint 2023, που με επιτυχία διοργανώθηκε στις 21 και 22 Οκτωβρίου.

Πρόκειται για ιστορίες που προκαλούν συγκίνηση και απαιτούν διακριτική αντιμετώπιση. Ασθενείς τελικού σταδίου, πολίτες που μόλις διαγνώστηκαν με κάποια ασθένεια, άνθρωποι που δεν μπορούν να πληρώσουν τη συμμετοχή τους για να πάρουν τα φάρμακά τους είναι μόνο κάποιες από τις περιπτώσεις στις οποίες οι φαρμακοποιοί της γειτονιάς προσφέρουν χωρίς δεύτερη σκέψη συναισθηματική και ψυχολογική στήριξη, ανακουφίζοντας τους συμπολίτες μας.

Είναι και λειτούργημα

Αυτό αποδεικνύει τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα του επαγγέλματος, το οποίο αποτελεί και λειτούργημα, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ανάγκη να εισαχθεί και να υιοθετηθεί ο όρος κοινωνική φαρμακευτική.

«Το επάγγελμα του φαρμακοποιού, πέραν του επιστημονικού χαρακτήρα του, είναι λειτούργημα. Εκτός από τις κλασικές υπηρεσίες που παρέχουμε, όπως η χορήγηση φαρμάκων και η συμβουλευτική σε θέματα υγείας, προσφέρουμε και επιπλέον υπηρεσίες λειτουργώντας σαν ψυχολόγοι και στηρίζοντας συναισθηματικά τους ασθενείς και τους συγγενείς ή τους φροντιστές τους. Είναι πολλοί εκείνοι που έρχονται στο φαρμακείο της γειτονιάς και μας εκμυστηρεύονται τους φόβους και τις αγωνίες τους για την ασθένειά τους. Κι εμείς σε καμία περίπτωση δεν μένουμε ασυγκίνητοι, ειδικά σε συμπολίτες μας που τους γνωρίζουμε χρόνια και έχουμε αναπτύξει σχέση εμπιστοσύνης και εκτίμησης», τόνισε η κ. Γρηγοριάδου.

Άγραφοι κανόνες που δεν διδάσκονται στο Πανεπιστήμιο

Από την πλευρά της, η κ. Σιαρινούδη επισήμανε ότι «στο φαρμακείο υπάρχουν άγραφοι κανόνες, τους οποίους φυσικά δεν μαθαίνουμε κατά τη διάρκεια των σπουδών μας στο πανεπιστήμιο, αλλά από την εμπειρία που αποκτάμε καθημερινά πίσω από τον πάγκο του φαρμακείου. Για παράδειγμα, έρχονται ασθενείς που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα άμεσης εξόφλησης της συμμετοχή τους για να πάρουν τα φάρμακά τους ή να αγοράσουν ένα απλό παυσίπονο. Είναι σημαντικό να μην τους φέρουμε σε δύσκολη θέση, γι’ αυτό φροντίζουμε να τους μιλήσουμε σε χαμηλό τόνο και σε απόσταση από άλλους πολίτες που πιθανόν περιμένουν στη σειρά τους να εξυπηρετηθούν».

Υπηρεσίες που δεν έχουν επιστημονικό και εμπορικό χαρακτήρα

Σύμφωνα με τις κ.κ. Γρηγοριάδου και Σιαρινούδη, εκτός από τη διαχείριση των ασθενών, οι φαρμακοποιοί πρέπει να διαχειριστούν και το προσωπικό συναίσθημά τους.

«Μην ξεχνάμε ότι είμαστε άνθρωποι. Όταν, λοιπόν, μαθαίνουμε ότι έφυγε από τη ζωή ένας ασθενής που γνωρίζουμε και εξυπηρετούμε επί χρόνια ή όταν μαθαίνουμε ότι ένας συμπολίτης μας που έρχεται στο φαρμακείο μας διαγνώστηκε με κάποια νόσο, φορτιζόμαστε συναισθηματικά, συμμετέχουμε στο πένθος και στη θλίψη, όσο κι αν θέλουμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι», τόνισαν οι κ.κ. Γρηγοριάδου και Σιαρινούδη.

Συμπερασματικά, επισήμαναν ότι «οι φαρμακοποιοί προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στους πολίτες, παρέχοντας και επιπλέον υπηρεσίες που δεν έχουν επιστημονικό και εμπορικό χαρακτήρα. Συνεπώς, επιτελούν λειτούργημα με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, κάτι που επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα ύπαρξής τους. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε την υιοθέτηση του όρου κοινωνική φαρμακευτική, ο οποίος δεν υπάρχει πουθενά στη βιβλιογραφία, για να περιγράψει αυτή τη μοναδική σχέση του φαρμακοποιού με τον πολίτη».

Ανθρώπινες ιστορίες με επικοινωνιακή δύναμη

Η αλήθεια είναι ότι οι φαρμακοποιοί ζουν από πρώτο χέρι τα καλά και τα στραβά του συστήματος υγείας αλλά και όλων των καταστάσεων εκτός του συστήματος υγείας που όμως επηρεάζουν με κάποιον τρόπο την υγεία των πολιτών που μπαίνουν μέσα στο φαρμακείο τους.

Αυτές οι ανθρώπινες ιστορίες έχουν τεράστια δύναμη και ίσως θα μπορούσαν με κάποιον τρόπο να αξιοποιηθούν για να αναδείξουν κάποιες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα είναι η τεράστια ταλαιπωρία και το άγχος που υφίσταται ο πολίτης όταν ψάχνει να βρει το φάρμακό του που είναι ελλειπτικό. Αυτό που ζει ο φαρμακοποιός αλλά και ο ίδιος ο ασθενής πρέπει με κάποιο τρόπο να φτάνει πιο ξεκάθαρα στην επιφάνεια, να παίρνει τη δημοσιότητα που του αξίζει ώστε να ισχυροποιείται η όποια προσπάθεια γίνεται για να αλλάξουν τα κακώς κείμενα ή το αντίθετο, να εδραιωθούν πρακτικές που διευκολύνουν και έχουν θετικό πρόσημο για πολίτες/ασθενείς και φαρμακοποιούς.