Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Απαιτούνται συνεχείς βελτιώσεις σε ό,τι αφορά τα προγράμματα σπουδών, τη διεπιστημονική συνεργασία και την πρακτική εμπειρία προκειμένου να εξοπλιστεί το φαρμακευτικό εργατικό δυναμικό με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές που απαιτούνται για τον μετριασμό της απειλής της μικροβιακής αντοχής (AMR) και τη βελτίωση της αντιμικροβιακής διαχείρισης (AMS), σύμφωνα με ευρήματα που δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου από τη Διεθνή Φαρμακευτική Ομοσπονδία (FIP).

Η έκθεση της FIP «Εκπαίδευση στην αντιμικροβιακή αντοχή και διαχείριση: Υποστήριξη του φαρμακευτικού εργατικού δυναμικού στην AMR και AMS» παρουσιάζει μια έρευνα εκπαιδευτικών, ιατρών και φοιτητών από 81 χώρες, διερευνώντας τα εκπαιδευτικά στοιχεία της AMR για το εργατικό δυναμικό των φαρμακείων με βάση τον Οδηγό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας «Εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας Εκπαίδευση και κατάρτιση για την AMR: Οδηγός Προγράμματος Σπουδών». Τα προγράμματα σπουδών πρέπει να εξελίσσονται με συνέπεια για να περιλαμβάνουν κρίσιμα θέματα όπως η φαρμακογονιδιωματική, η διερεύνηση ανεπιθύμητων συμβάντων, ο έλεγχος συνταγών και η τήρηση αρχείων, σύμφωνα με την έρευνα. Θα πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στους κινδύνους μόλυνσης και στην παρακολούθηση, καθώς και στην ανάλυση διαγνωστικών δεδομένων, στην πρόληψη της μετάδοσης και στην αναφορά φαρμάκων που δεν πληρούν τα πρότυπα.

Επιπλέον, η έκθεση περιλαμβάνει 12 περιπτωσιολογικές μελέτες που παρέχουν πληροφορίες για τις διαφορετικές προσεγγίσεις που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της AMR μέσω της εκπαίδευσης στην Κόστα Ρίκα, την Κροατία, τον Λίβανο, την Τανζανία, την Ιρλανδία, τη Νορβηγία, τη Νιγηρία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συμπερασματικά, οι συντάκτες της έκθεσης προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων που θέτει η AMR και τρόπους για να συνεχιστεί η ανάπτυξη του φαρμακευτικού εργατικού δυναμικού προς αυτόν τον στόχο, όπως μέσω της ενίσχυσης της επιτήρησης μέσω της ενίσχυσης των δεξιοτήτων συλλογής και ανάλυσης δεδομένων κατανάλωσης αντιμικροβιακών φαρμάκων. «Είναι ζωτικής σημασίας το εργατικό δυναμικό του φαρμακευτικού κλάδου να είναι εξοπλισμένο με σχετικές και ενημερωμένες γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της AMR. Η ώρα να δράσουμε είναι τώρα, και εξοπλίζοντας το φαρμακευτικό εργατικό δυναμικό, μπορούμε συλλογικά να σφυρηλατήσουμε ένα πιο ανθεκτικό μέλλον ενάντια στην απειλή της AMR», δήλωσε η Καθηγήτρια  Cátia Caneiras, συμπρόεδρος της επιτροπής FIP για την AMR και συν-συγγραφέας της έκθεσης. «Αυτός ο μετασχηματισμός θα δώσει τη δυνατότητα στο φαρμακευτικό εργατικό δυναμικό να γίνει υποστηρικτές της πρόληψης και παράγοντες αλλαγής στην καταπολέμηση της AMR».

Εξάπλωση της υπηρεσίας διαγνωστικών τεστ στα φαρμακεία

Η διενέργεια τεστ στο σημείο φροντίδας (Point-of-care testing - POCT) στα κοινοτικά φαρμακεία γίνονται όλο και πιο συνηθισμένη, σύμφωνα με μια νέα παγκόσμια έκθεση της FIP που δημοσιεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου. Συγκεντρώνοντας στοιχεία από μια βιβλιογραφική ανασκόπηση, ευρήματα από μια έρευνα σε 25 χώρες, 11 περιπτωσιολογικές μελέτες και τη συζήτηση ενός πίνακα πληροφοριών της FIP, η έκθεση προσφέρει μια επισκόπηση των παρεμβάσεων POCT όπου ηγούνται οι φαρμακοποιοί σε όλο τον κόσμο.

Οι υπηρεσίες POCT οι οποίες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα τεστ υγείας για τον εντοπισμό, τη διάγνωση, την αξιολόγηση και/ή την παρακολούθηση δεικτών υγείας, συσχετίζονται ισχυρά με θετικά αποτελέσματα υγείας. Συνδέονται επίσης με την οικονομική εξοικονόμηση, την αυξημένη αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας και τη μειωμένη επιβάρυνση σε άλλους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, λένε οι συγγραφείς. Η έκθεση παρέχει παραδείγματα υπηρεσιών POCT που συνδέονται με το δυνατότητα (την εξουσιοδότηση από τις αρχές) συνταγογράφησης από τους φαρμακοποιούς, συμβάλλοντας στη μείωση της πίεσης στα τμήματα γενικής ιατρικής και των εκτάκτων περιστατικών.

«Λόγω του υψηλού επιπέδου αλληλεπίδρασης με τους ασθενείς και των τρόπων με τους οποίους οι ασθενείς μπαινοβγαίνουν στα φαρμακεία, τα φαρμακεία της κοινότητας βρίσκονται σε μοναδική θέση για να παρέχουν POCT για διάφορες καταστάσεις, πολλές από τις οποίες απασχολούν το κοινό, που κυμαίνονται από μολυσματικές ασθένειες έως χρόνιες ασθένειες. Η παροχή αυτών των υπηρεσιών στα φαρμακεία είναι ένα ανεκτίμητο εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση και διαχείριση ασθενειών, καθώς και για τον προσδιορισμό των ασθενών και την παραπομπή εάν χρειάζεται», δήλωσε η Δρ Inês Nunes da Cunha, διευθύντρια έργων ανάπτυξης και μετασχηματισμού πρακτικής FIP και συν-συγγραφέας της έκθεσης.

Σύμφωνα με την έκθεση, εκτός από τις μετρήσεις γλυκόζης και χοληστερόλης στο αίμα, το POCT που διατίθεται από κοινοτικούς φαρμακοποιούς περιλαμβάνει τώρα τεστ για φαρυγγίτιδα από στρεπτόκοκκο Α, κοιλιοκάκη, γρίπη, ηπατίτιδα C και HIV. Ωστόσο, η έκθεση υπογραμμίζει επίσης εμπόδια στο POCT από το φαρμακείο που πρέπει να ξεπεραστούν, όπως η έλλειψη αποζημίωσης, τα ανεπαρκή μοντέλα πρακτικής συνεργασίας και λύσεων πληροφορικής για την εισαγωγή αποτελεσμάτων τεστ και κλινικών αποφάσεων από τον φαρμακοποιό, καθώς και εμπόδια που αφορούν νομοθετικές ρυθμίσεις, προκειμένου περισσότεροι φαρμακοποιοί να προσφέρει αυτές τις υπηρεσίες. «Για να είναι πιο επιτυχημένη η εφαρμογή του POCT που βασίζεται στο φαρμακείο, πρέπει να αξιοποιήσουμε τους πόρους και να προωθήσουμε τη συνεργασία με άλλα επαγγέλματα υγείας», δήλωσε η Δρ Nunes da Cunha.