Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Ο Υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης έχει εξαγγείλει εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για την ανάγκη εμβολιασμού τους έναντι της COVID – 19.

Παράλληλα προωθεί τη δυνατότητα ο εμβολιασμός κατά του κορονοϊού να γίνεται και από τα φαρμακεία, ζήτημα το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τον ιατρικό κόσμο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αλλά και η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακοποιών .(FIP) όπως και η Ένωση Φαρμακοποιών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (PGEU) τονίζουν την αξία της εμπλοκής των φαρμακοποιών σε αυτή τη διαδικασία ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης αλλά και διεξαγωγής των εμβολίων αυτών και από τους φαρμακοποιούς και παροτρύνουν τις κυβερνήσεις να προωθήσουν πολιτικές πάνω σε αυτή τη λογική.

Ο κ. Γεωργιάδης φάνηκε να έχει ευήκοα ώτα στις συστάσεις των αρμόδιων διεθνών επιστημονικών φορέων, όπως του τις μετέφερε σε συνάντηση που είχε μαζί του πριν λίγες μέρες ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος.

Και φαίνεται πως έκανε πολύ καλά. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Pharmacy Times οι φαρμακοποιοί πείθουν τους ασθενείς πιο πολύ ακόμη και από τους διάσημους που κατά καιρούς έχουν επιστρατευτεί σε μία προσπάθεια αύξησης των ανθρώπων που είναι ανάγκη να εμβολιάζονται.

Το εν λόγω δημοσίευμα ξεκινά με αναφορά στα ευρήματα μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Translational Behavioral Medicine, τα οποία έδειξαν πως παρόλο που τα εμβόλια COVID-19 έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά, το 55% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2021 εξέφρασαν δισταγμό λόγω της αποτελεσματικότητας, των ανεπιθύμητων ενεργειών τους αλλά και άλλων παραγόντων που σχετίζονται με την εμπιστοσύνη τους στους πολιτικούς, τις παρασκευάστριες εταιρείες κτλ. Οι ερευνητές είπαν ότι η παραπληροφόρηση για τα εμβόλια επηρεάζει την αντίληψη του κοινού για τους εμβολιασμούς.

Πολυεπίπεδες παρεμβάσεις θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση του δισταγμού απέναντι στον εμβολιασμό. Αυτές οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την προσπάθεια ενημέρωσης συγκεκριμένων πληθυσμών, την αύξηση της γνώσης και της ευαισθητοποίησης για τα εμβόλια, τη βελτίωση της πρόσβασης και της ευκολίας της, τη συμμετοχή των τοπικών αρχών της κοινότητας και την αντιμετώπιση της δυσπιστίας και της παραπληροφόρησης. Και συνεχίζει το δημοσίευμα:

Μια πρόσφατη διαφήμιση της Pfizer προσπαθεί να επιτύχει όλα αυτά τα στοιχεία. Στη διαφήμιση, ο Travis Kelce, των Kansas City Chiefs του National Football League (NFL), φαίνεται να πηγαίνει σε ένα φαρμακείο για να κάνει εμβόλιο για τη γρίπη όταν ο φαρμακοποιός τον ενημερώνει ότι μπορεί επίσης να λάβει το επικαιροποιημένο εμβόλιο για την COVID-19..

Αυτή η διαφήμιση προσπαθεί να απευθυνθεί σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη, χρησιμοποιώντας ένα δημόσιο πρόσωπο για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού, ενώ παράλληλα παίζει με την ευκολία των «2 εμβολιασμών ταυτόχρονα», όπως αναφέρεται στη διαφήμιση. Με την εξέχουσα θέση του Kelce στο NFL και τα μέσα ενημέρωσης, ήταν μια προφανής επιλογή να εκπροσωπήσει το μήνυμα μιας φαρμακευτικής εταιρείας και να υποστηρίξει τους εμβολιασμούς. Ωστόσο, σε συνέντευξή του στους PharmacyTimes, ο Chris Morse, PhD, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο Bryant στο Smithfield του Ρόουντ Άιλαντ, είπε ότι οKelce δεν θα πείσει τους ασθενείς να κάνουν εμβόλιο εάν δεν το ήδη σχεδιάσει.

«Αν κάθεστε εκεί και λέτε, “δεν ξέρω αν θέλω να εμβολιαστώ εξαρχής”, δεν νομίζω ότι ούτε η Taylor Swift (σ.σ. διάσημη Αμερικανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός) θα μπορούσε να μετακινήσει ασθενείς) που βρίσκονται σε αδιέξοδο στο να αποφασίσουν», είπε ο Morse στη συνέντευξη. «Όμως όσο πιο μεγάλος θαυμαστής είσαι της διασημότητας, τόσο πιο πιθανό είναι να πεις: «Εντάξει, σίγουρα. Η Pfizer είναι εντάξει».

Αν και μια επικύρωση μίας θέσης εκ μέρους διασημοτήτων δεν αρκεί για να πείσει ασθενείς που είναι ήδη ανθεκτικοί στην ανοσοποίηση, θα μπορούσε να πείσει τους ασθενείς που πρόκειται να εμβολιαστούν να επιλέξουν ένα συγκεκριμένο προϊόν. Η έκφραση αποδοχής από πλευράς διασημοτήτων στα φαρμακευτικά προϊόντα δεν είναι μια νέα έννοια.

Η Khloé Kardashian, τηλεοπτική σταρ reality, και η Lady Gaga, η γνωστή σταρ της ποπ μουσικής, έχουν υποστηρίξει το rimegepant (Nurtec ODT, Pfizer), ενώ η Serena Williams, μια τενίστρια, έχει υποστηρίξει το ubrogepant (Ubrelvy, AbbVie). Και τα δύο αυτά φάρμακα ενδείκνυνται για τη διαχείριση της ημικρανίας. Ανάλογα με τον θεατή, μπορεί να προσελκύονται από μια συγκεκριμένη διασημότητα ή προϊόν για την κατάσταση της υγείας τους, ρωτώντας έτσι γι’ αυτό στο φαρμακείο ή στο γραφείο του γιατρού τους.

Αλλά τα προϊόντα δεν είναι τα μόνα θέματα που έχουν υποστηρίξει οι διασημότητες. Το 2022, η παρουσιάστρια του talk show Oprah Winfrey κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με τις φυλετικές και υγειονομικές ανισότητες στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, με σκοπό τη διάδοση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με φυλετικές και εθνοτικές μειονότητες. Ο Morse είπε ότι σε περιπτώσεις διάδοσης ενός μηνύματος ευαισθητοποίησης, η υποστήριξη διασημοτήτων μπορεί πραγματικά να είναι ευεργετική.

«Οι διασημότητες είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί επειδή το όνομά τους φέρνει αναγνώριση σε μια εταιρεία ή έναν οργανισμό που κανονικά μπορεί να μην είναι σε θέση να το αποκτήσει, και με αυτήν την αναγνώριση, έχουν περισσότερες χορηγίες… Έχουν μεγαλύτερο κοινό για να μιλήσουν για το προϊόν τους ή το θέμα τους», είπε ο Morse.

Ωστόσο, αυτοί οι τύποι εγκρίσεων έχουν ορισμένα μειονεκτήματα. Ο Morse πρόσθεσε ότι η συνεργασία με μια διασημότητα μπορεί να είναι επικίνδυνη, ειδικά δεδομένης της «κουλτούρας ακύρωσης» στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, ο Kelce εμφανίζεται έντονα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης επειδή είναι αστέρας του NFL αλλά και επειδή είναι το τρέχον ερωτικό ενδιαφέρον της Taylor Swift. Εάν το ζευγάρι χώριζε, είπε ο Morse, αυτό θα αμαύρωνε τη φήμη του, επηρεάζοντας έτσι αρνητικά τη συνεργασία του με την Pfizer.

Ένα άλλο μειονέκτημα που ο Μορς αναγνωρίζει είναι η έλλειψη προσόντων και γνώσεων που έχουν οι διασημότητες για τα φαρμακευτικά προϊόντα. Όταν οι διασημότητες υποστηρίζουν ένα προϊόν, όπως μια αθλητική μάρκα ή μια επωνυμία παπουτσιών, μπορούν να θεωρηθούν πιο αξιόπιστοι, ειδικά αν είναι αθλητές. Οι διασημότητες δεν έχουν κατά βάση προσόντα στο να γνωρίσουν (σ.σ. και να μπορούν να καταλάβουν) πληροφορίες σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα ή τον χώρο υγειονομικής περίθαλψης.

Οι φαρμακοποιοί μπορούν να παίξουν κρίσιμο ρόλο βοηθώντας τους ασθενείς να μάθουν και να αξιολογήσουν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τους εμβολιασμούς. Ο Morse είπε ότι υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους τα άτομα διστάζουν σχετικά με τα εμβόλια: πρώτον, έχει να κάνει με την ικανότητά τους να βρουν και να λάβουν τον εμβολιασμό και δεύτερον, με το να αμφισβητήσουν τις πληροφορίες που παρέχονται για το εμβόλιο. Οι διασημότητες μπορούν να σπρώξουν τους ασθενείς στο φαρμακείο, είπε ο Morse, αλλά δεν μπορούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που κάνουν τους ασθενείς να διστάζουν να κάνουν εμβόλιο.

«Πολλές φορές, [οι ασθενείς] δεν έχουν τα εργαλεία για να κατανοήσουν τι είναι αξιόπιστο, τι δεν είναι αξιόπιστο ή να σταθμίσουν από πού παίρνουν πληροφορίες», είπε ο Morse. «Όσον αφορά τους φαρμακοποιούς ή τους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου, ένα από τα μεγαλύτερα πράγματα που μπορούν να κάνουν για να αντιμετωπίσουν τον δισταγμό του εμβολιασμού είναι να είναι διαθέσιμοι για ερωτήσεις και να κάνουν τους ασθενείς να αισθάνονται ότι βρίσκονται σε μια περιοχή όπου μπορούν να κάνουν ερωτήσεις», τόνισε.