Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Κατάφωρες αδικίες φαίνεται πως επιχειρεί να διορθώσει το νέο σύστημα εφημεριών που θα τεθεί σε ισχύ από τη Δευτέρα 1^η Απριλίου για τα φαρμακεία που λειτουργούν στα διοικητικά όρια του μεγαλύτερου Φαρμακευτικού Συλλόγου της χώρας.  

Φαρμακείο μέσα σε ένα εξάμηνο, δηλαδή σε 180 μέρες είχε 153 εφημερίες ενώ άλλο φαρμακείο είχε 54 εφημερίες εκ των οποίων καμία διανυκτέρευση.

Αυτά είναι μερικά από τα πολύ χτυπητά παραδείγματα για τα κακώς κείμενα που έχει το ισχύον σύστημα εφημεριών για τα φαρμακεία της Αττικής τα οποία σκοπεύει να εξαλείψει το Διοικητικό Συμβούλιο του Φαρμακευτικού Συλλόγου με το νέο σύστημα που θα τεθεί σε ισχύ από την 1^η Απριλίου και  για το επόμενο εξάμηνο.

Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής κ. Κώστας Λουράντος, ύστερα από εξουσιοδότηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου, παρουσίασε  σε 15λεπτο βίντεο το σύστημα το οποίο, όπως τόνισε, ξεκινώντας την παρουσίαση,  σχεδιάστηκε με τη δύναμη της τεχνολογίας.

«Λάβαμε υπόψη μας τη νομοθεσία η οποία λέει ουσιαστικά ότι για τον καθορισμό των φαρμακείων που  διημερεύουν ή διανυκτερεύουν απαιτείται να ληφθεί υπόψη σοβαρά η ισόρροπη γεωγραφική κατανομή όλων των διημερευόντων και διανυκτερευόντων φαρμακείων, ώστε να καλύπτονται εύκολα οι ανάγκες πρόσβασης των πολιτών στο φάρμακο ανά δήμο όλο το 24ωρο και βεβαίως η ισομερής συμμετοχή όλων των φαρμακείων στις διανυκτερεύσεις και τις διημερεύσεις» ανέφερε ο πρόεδρος του ΦΣΑ.

Μιλώντας στη συνέχεια για τις υπηρεσίες (σ.σ. ωράριο λειτουργίας όπως κατανέμεται μέσα στο 24ωρο) των φαρμακείων της Αττικής τα οποία χωρίζονται πλέον σε τρεις ζώνες, τη Δυτική Αττική, την Ανατολική Αττική και τον Κεντρικό ιστό (τις περιοχές στο κέντρο των Αθηνών και γύρω από αυτό που αφορούν το 95% των φαρμακείων – μελών του Συλλόγου), στάθηκε ιδιαίτερα σε αυτήν που ξεκινά από τις 11 το βράδυ μέχρι τις 8 το πρωί της επόμενης μέρας αλλά και σε εκείνη από τις 9 έως τις 11 η ώρα το βράδυ, εξηγώντας το σκεπτικό για τη λειτουργία του συγκεκριμένου αριθμού των φαρμακείων που είναι θα ανοικτά με το νέο σύστημα.

Προχωρώντας σε μία επισκόπηση του πώς λειτούργησε το παλιό σύστημα για ένα εξάμηνο το 2023 και του πώς εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει από εδώ και στο εξής το νέο σύστημα, ο κ. Λουράντος σημείωσε ότι το 2023 παρατηρείται ανομοιομορφία και αταξία ως προς το πλήθος των υπηρεσιών ανά φαρμακείο ενώ το νέο σύστημα αποτυπώνει κατά πλειοψηφία μία, όπως είπε, πλήρη ισοκατανομή των υπηρεσιών (3-4 υπηρεσίες το κάθε φαρμακείο). «Αυτό επιβεβαιώνει την πρόθεσή μας να αλλάξουμε το σύστημα, να το κάνουμε δικαιότερο και καλύτερα προσβάσιμο προς τους πολίτες», σημείωσε.

Η διαφορές του νέου από το παλιό σύστημα –Τα ακραία φαινόμενα που έρχεται να τελειώσει

Συνεχίζοντας τη σύγκριση του τι συνέβαινε με το μέχρι σήμερα σύστημα εφημεριών και τι εκτιμάται ότι θα συμβεί με αυτό που θα εφαρμοστεί από την 1^η Απριλίου, ο κ. Λουράντος παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν ότι, ενώ με το παλιό σύστημα το 52% των φαρμακείων είχαν 5 ή 6 υπηρεσίες, το 22% είχε λιγότερες από 3 υπηρεσίες και το 10% περισσότερες από 10 υπηρεσίες. Με το νέο σύστημα το 94% των φαρμακείων θα έχουν 3 ή 4 υπηρεσίες και το 6% θα έχει 2 υπηρεσίες. Μάλιστα το 6% που θα έχει λιγότερες υπηρεσίες αυτό το εξάμηνο, μέσα στο δεύτερο εξάμηνο εφαρμογής του νέου συστήματος εφημεριών, θα έχει πολύ περισσότερες εφημερίες και οι υπόλοιποι θα έχουν λιγότερες.   

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Λουράντος, υπήρξε φαρμακείο που μέσα σε ένα εξάμηνο, δηλαδή σε 180 μέρες είχε 153 εφημερίες ενώ άλλο φαρμακείο είχε 54 εφημερίες εκ των οποίων καμία διανυκτέρευση!

Πάντα, σύμφωνα με τα στοιχεία της παρουσίασης με το μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενο σύστημα εφημεριών, το 72% των φαρμακείων είχαν μία Κυριακή ή Αργία εφημερία και το 28% περισσότερες από 2 Κυριακές ή Αργίες εφημερία. Με το νέο σύστημα το ποσοστό των φαρμακείων που θα έχουν μία Κυριακή ή Αργία θα ανέβει στο 83% και το ποσοστό  του συνόλου των φαρμακείων που θα έχουν 2 Κυριακές ή Αργίες εφημερία θα πέσει στο 17%. Σε αυτό το σημείο, υπήρξε αναφορά σε ακραία κατάσταση, όπου φαρμακείο με το υφιστάμενο σύστημα εφημεριών είχε 8 εφημερίες Κυριακή και Αργία -με το διπλανό του να μην έχει καμία εφημερία Κυριακή και Αργία- και 33 συνολικά το 2023! 

Ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία από την επισκόπηση που αφορούν τις αποστάσεις μεταξύ όλων των φαρμακείων που εφημερεύουν. Με το υπάρχον σύστημα η μέση απόσταση μεταξύ όλων των εφημεριών ήταν 1.170 μέτρα ενώ με το νέο σύστημα που θα εφαρμοστεί από 1^ης Απριλίου η απόσταση αυτή θα ανέβει στα 1530 μέτρα.

Το 52% των υπηρεσιών είχαν απόσταση μικρότερη από 1000 μέτρα μεταξύ των εφημερευόντων φαρμακείων και το 12% μικρότερη από 500 μέτρα με το υφιστάμενο σύστημα. Με την εφαρμογή του νέου συστήματος τα ποσοστά αυτά θα πέσουν αντίστοιχα στο 20% και σε λιγότερο από 1%.

Υπήρχαν φαρμακεία, ειδικά στα βόρεια προάστια, τα οποία βρίσκονταν μεσοτοιχία, σε απόσταση  50-100 μέτρων μεταξύ τους κι εφημέρευαν, όπως είπε ο κ Λουράντος συνεχίζοντας την αναφορά του σε ακραία παραδείγματα προβλημάτων του υφιστάμενου συστήματος εφημεριών.

Έτσι, φαρμακείο πραγματοποίησε 214 διανυκτερεύσεις μέσα στο 2023, κάτι που ο κ. Λουράντος χαρακτήρισε ως τον ορισμό της δεσπόζουσας θέσης. Κι έθεσε το ερώτημα προς τους φαρμακοποιούς: «Το θέλετε αυτό;».

Σε άλλη περίπτωση φαρμακείο εφημέρευσε 38 Κυριακές και Αργίες ενώ ακόμη εκατοντάδες φαρμακεία δεν διανυκτέρευσαν το 2023 –«έδιναν τις διανυκτερεύσεις και κρατούσαν τις διημερεύσεις οι οποίες είναι καλύτερες», όπως σχολίασε ο πρόεδρος του ΦΣΑ- τη στιγμή που δεκάδες φαρμακεία εφημέρευαν κάθε λίγες μέρες, φαρμακεία διανυκτέρευαν μεσοτοιχία και εκατοντάδες σε απόσταση μικρότερη από 300 μέτρα.

Οι βασικές αρχές του νέου συστήματος

Τα παραπάνω προβλήματα, σκοπεύει ο ΦΣΑ να αλλάξει με τις βασικές αρχές του νέου συστήματος. Να είναι δίκαιο για όλους και να εξασφαλίζει εύκολη πρόσβαση στον ασθενή.

Ο ΦΣΑ φαίνεται να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της εύκολης πρόσβασης του πολίτη στο φαρμακείο. Η κατανομή των φαρμακείων σε όλη την Αθήνα επιτρέπει στο 95% του πληθυσμού να βρίσκεται σε διανυκτερεύον φαρμακείο σε 10 λεπτά οδήγησης. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα είναι ότι υπάρχει μία ψηφιακή εφαρμογή smartphone, όπου ο πολίτης θα μπορεί εύκολα από το κινητό του να εντοπίσει το κοντινότερο φαρμακείο σε απόσταση κατά τη στιγμή της αναζήτησης. Επιπλέον, πάντα με σκοπό την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πολιτών, ο πρόεδρος του ΦΣΑ κάλεσε τους φαρμακοποιούς να γνωρίζουν ότι στις οθόνες με τις εφημερίες/διανυκτερεύσεις θα αναρτώνται τα κοντινότερα ανοικτά φαρμακεία όταν τα άλλα θα είναι κλειστά, ανεξάρτητα με το σε ποιο δήμο είναι τα φαρμακεία αυτά.

Εφαρμογή μηχανικής εκμάθησης

Το νέο σύστημα εφημεριών στηρίζεται σε εφαρμογή μηχανικής εκμάθησης με πολύπλοκα μαθηματικά μοντέλα. Η εφαρμογή αυτή ακριβώς επιλύει το «πρόβλημα» του νέου συστήματος εφημεριών του ΦΣΑ με βασικές παραμέτρους το να είναι:

• 10 λεπτά ο μέγιστος χρόνος οδήγησης σε διανυκτερεύον φαρμακείο
• 23 ημέρες ελάχιστη διαφορά μεταξύ διαδοχικών υπηρεσιών υπευθύνου φαρμακοποιού (για τα συστεγασμένα φαρμακεία η πρόβλεψη είναι η διαφορά αυτή να είναι στις 8 ημέρες μεταξύ των ίδιων φαρμακοποιών της συστέγασης)
• 220 μέτρα ελάχιστη απόσταση μεταξύ εφημερευόντων
• Υπηρεσίες σε ίσο πλήθος για όλους
• Λιγότερο από 5% οι αποκλίσεις και «αδικίες» κάθε περιόδου έκδοσης η οποία και θα διορθώνεται στο επόμενο εξάμηνο.

Πάντως όσο πιο μακριά από το κέντρο της πόλης είναι ένα φαρμακείο τόσο πιθανότερο είναι ο φαρμακοποιός να έχει περισσότερες διανυκτερεύσεις, γεγονός που όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΦΣΑ, «για άλλους είναι υπέρ για άλλους κατά αλλά να ξέρει (σ.σ. ο φαρμακοποιός) ότι όλο το σύστημα είναι δικαιότατο».

Κ. Λουράντος: Μπορεί να υπάρξουν αστοχίες, θα τις διορθώσουμε

 «Δεν πιστεύω ότι ίσως είναι το καλύτερο σύστημα που θα μπορούσαμε να βγάλουμε. Είναι όμως κάτι το οποίο είναι προς το δικαιότερο και προς το καλύτερο» ανέφερε ο κ. Λουράντος για να κλείσει την παρουσίαση με τα εξής στέλνοντας ένα μήνυμα αισιοδοξίας:

«Αυτό το πρώτο εξάμηνο είναι η πρώτη εφαρμογή, μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Θα τα πούμε πολύ πιο πριν από τον Σεπτέμβριο ούτως ώστε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για το επόμενο εξάμηνο. Να διορθώσουμε κάποιες παραλείψεις, να διορθώσουμε κάποιες αστοχίες -δεν λέω, μπορεί να υπάρξουν- κι εκεί τότε να φτιάξουμε ένα σύστημα το οποίο πραγματικά, μετά από ένα χρόνο, θα είναι κόσμημα για να μπορεί ο καθένας να λέει ότι οι υπηρεσίες των φαρμακοποιών της Αττικής είναι αυτές που θα πρέπει να υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Γιατί πραγματικά εάν μπορέσουμε και καταφέρουμε να ξεπεράσουμε κάποια προβλήματα, κάποιες έμμονες ιδέες και κάποιες άλλες αστοχίες οι οποίες θα δημιουργηθούν με την πάροδο του χρόνου, τότε ίσως φτιάξουμε κάτι το οποίο θα είναι πραγματικά ανάλογο της φιλοσοφίας που διέπει το επάγγελμά μας».