Σε μια μικρή, πρώιμη μελέτη, σχεδόν στο ένα τρίτο των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο του ήπατος που έλαβαν ένα εξατομικευμένο εμβόλιο -που αναπτύχθηκε από την Geneos Therapeutics- συνδυαστικά με ανοσοθεραπεία, διαπιστώθηκε συρρίκνωση των όγκων, όπως ανέφεραν Αμερικανοί ερευνητές την Κυριακή (7/4).

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Το αποτέλεσμα ήταν περίπου διπλάσιο από την ανταπόκριση που παρατηρείται συνήθως μόνο με την ανοσοθεραπεία, επεσήμαναν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα, τα οποία πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μια μεγαλύτερη δοκιμή, φέρνουν τη βιομηχανία άλλο ένα βήμα πιο κοντά στα αποτελεσματικά εμβόλια κατά του καρκίνου, μετά από πολλές προηγούμενες αποτυχίες, και μπορεί να επεκτείνουν τους τύπους καρκίνου που μπορούν να θεραπεύσουν τέτοιες θεραπείες.

Ειδικότερα, τα ευρήματα από την προκαταρκτική μελέτη, που παρουσιάστηκε στην Αμερικανική Ένωση για την Έρευνα Καρκίνου, στο Σαν Ντιέγκο και δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, υποδηλώνουν ότι τα εμβόλια που βασίζονται σε μεταλλάξεις που υπάρχουν μόνο στον όγκο ενός ασθενούς μπορεί να ενισχύσουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αναγνωρίζει και να επιτίθεται σε δύσκολα θεραπεύονται καρκίνους.

Οι συνεργάτες της Geneos στη συγκεκριμένη μελέτη, η Moderna και η MSD, όπως και άλλες εταιρείες φαρμάκου, είχαν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα συνδυάζοντας εξατομικευμένα εμβόλια με ανοσοθεραπεία για την πρόληψη της επανεμφάνισης του καρκίνου του δέρματος σε ασθενείς μετά από χειρουργική επέμβαση.

Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δείγματα από όγκους ασθενών για να κατασκευάσουν εμβόλια βασισμένα σε νεοαντιγόνα - νέες μεταλλάξεις υπάρχουν μόνο στον όγκο ενός μεμονωμένου ασθενούς. Ο στόχος ήταν να εκπαιδευτεί το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται και να σκοτώνει μόνο αυτές τις μοναδικές πρωτεΐνες, αφήνοντας αλώβητο τον υγιή ιστό.

Σε αντίθεση με τον καρκίνο του δέρματος, ο οποίος έχει πολλές μεταλλάξεις που πρέπει να αναγνωρίσει το σώμα, ο καρκίνος του ήπατος θεωρείται καρκίνος του κρυολογήματος επειδή περιέχει λιγότερες μεταλλάξεις, γεγονός που έχει καταστήσει τις ανοσοθεραπείες λιγότερο αποτελεσματικές.

«Αυτό το εμβόλιο ουσιαστικά εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τα αντιγόνα που αγνοούνται», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Δρ Μαρκ Γιάρχοαν του Κέντρου Καρκίνου Johns Hopkins Kimmel.

Στη μελέτη, συμμετείχαν 36 ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, την πιο κοινή μορφή καρκίνου του ήπατος. Στους ασθενείς, χορηγήθηκαν ειδικά κατασκευασμένα εμβόλια πάνω από την ευρέως χρησιμοποιούμενη ανοσοθεραπεία της MSD, το Keytruda (pembrolizumab), που αποτελεί πρότυπο θεραπευτικής αντιμετώπισης.

Σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με τη συνδυαστική θεραπεία (30,1%) παρουσίασαν συρρίκνωση του όγκου, με τρία από αυτά τα άτομα να έχουν πλήρη ανταπόκριση, που σημαίνει ότι δεν παραμένουν ανιχνεύσιμα σημάδια του όγκου μετά από μια μέση παρακολούθηση 21,5 μηνών.

Αυτό συγκρίνεται με την τυπική απόκριση περίπου 12% έως 18% σε ασθενείς με καρκίνο του ήπατος που έλαβαν ανοσοθεραπεία μόνο.

«Αυτό σίγουρα υποδηλώνει ότι το εμβόλιο προσέθεσε ουσιαστική κλινική αποτελεσματικότητα», είπε ο Dr. Yarchoan.

Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν ήπιες αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης. Δεν υπήρξαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Σε αντίθεση με πολλά υποψήφια εμβόλια που βασίζονται στην τεχνολογία αγγελιοφόρου RNA (mRNA), η θεραπεία της Geneos είναι ένα εμβόλιο DNA στο οποίο ο γενετικός κώδικας των μεταλλαγμένων πρωτεϊνών εγχέεται στα κύτταρα χρησιμοποιώντας μια μικρή ηλεκτρική ώθηση. Κάθε εμβόλιο μπορεί να στοχεύσει έως και 40 μεταλλαγμένα γονίδια.

Ο Δρ. Γιάρχοαν είπε ότι σχεδιάζονται μεγαλύτερες δοκιμές, χωρίς να δώσει επί του παρόντος περισσότερες λεπτομέρειες.