Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2017 (31 Μαΐου) στόχο έχει την ενημέρωση του κοινού για τις σοβαρές επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία ενεργών και παθητικών καπνιστών αλλά και για τα οφέλη από την έγκαιρη πρόληψη και τις επιστημονικές μεθόδους διακοπής του καπνίσματος.

Ετησίως, περίπου, 6 εκατ. θάνατοι, σε παγκόσμιο επίπεδο, και 650.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλονται σε νοσήματα που σχετίζονται αιτιολογικά με το κάπνισμα, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας αυτών που πεθαίνουν, κυμαίνεται μεταξύ 35 έως 69 ετών, με ένα σημαντικό ποσοστό των θανάτων να αφορά παθητικούς καπνιστές.

Πρόσφατα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ για το κάπνισμα στην Ελλάδα δείχνουν ότι υπάρχει σημαντική μείωση του καπνίσματος, ενώ ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί και η μείωση κατά 33%, που καταγράφεται στους νέους 15-24 χρονών.

«Ωστόσο, απαράδεκτα υψηλή παραμένει η συχνότητα του παθητικού καπνίσματος, καθώς οι καφετέριες, τα εστιατόρια, οι ταβέρνες, τα κέντρα διασκέδασης και τα σπίτια των καπνιστών αποτελούν χώρους σημαντικής έκθεσης των ατόμων στον καπνό», επισημαίνει ο κ. Μιχάλης Τουμπής, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (Ε.Π.Ε.) και Συντονιστής Διευθυντής της 6ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία». «Ο επιστημονικός σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος, σε συνδυασμό με την εφαρμογή στην πράξη βασικών πολιτικών κατά του καπνίσματος, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αλλαγή της κουλτούρας των Ελλήνων και να μειώσουν το υψηλό φορτίο νοσηρότητας και θνησιμότητας εξαιτίας του καπνίσματος», τονίζει ο κ. Τουμπής.

 Αναγκαία η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα Προϊόντα Καπνού

Στη σημασία που δίνει η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) στην Πολιτική Υγείας και στα θέματα Ελέγχου του Καπνού σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και στην εκπαίδευση των πνευμονολόγων στη διακοπή καπνίσματος, αναφέρθηκε η κα Μίνα Γκάγκα, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής & Διευθύντρια Ιατρικής Υπηρεσίας Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» και Προέδρος της ERS 2017-2018:

«Η πλήρης εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα Προϊόντα Καπνού (Tobacco Product Directive – TPD) αποτελεί βασικό πυλώνα δράσης για την επίτευξη του στόχου της μείωσης του αριθμού των καπνιστών -με ιδιαίτερη επικέντρωση στην αποθάρρυνση των εφήβων και των νέων να αρχίσουν το κάπνισμα- μέσω της πλήρους και ορθής ενημέρωσης των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης των προϊόντων καπνού».

Αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μια μείωση της χρήσης των τσιγάρων κατά 2% θα μειώσει κατά 2,4 εκατ. τον αριθμό των καπνιστών στην Ευρώπη, με παράλληλη σημαντική μείωση της εμφάνισης νοσημάτων, που προκαλεί το κάπνισμα, μείωση του κόστους νοσηλειών και θεραπειών και επομένως σημαντικό όφελος από τη μείωση του κόστους υγείας που υπολογίζεται στα 506 εκατ. ευρώ.

Δυσθεώρητο το νοσολογικό και οικονομικό φορτίο του καπνίσματος στη χώρα μας

Στη χώρα μας, το κάπνισμα αποτελεί τη βασική αιτία του 17% των θανάτων σε Έλληνες άνω των 30 ετών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο, οι καπνιστές ανήκουν, σύμφωνα και με το αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, στις ομάδες υψηλού κινδύνου για λοιμώδη νοσήματα, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος. Ο εμβολιασμός έναντι αυτών αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, ανεξαρτήτως ηλικίας και αποτελεί το φθηνότερο και πιο αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη του στόχου της μείωσης της θνησιμότητας κατά 30% των ατόμων άνω των 15 ετών έως το 2020.

Τα παραπάνω ανέφερε η κα Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος, Ελέγχου του Καπνού, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Προαγωγής Υγείας της Ε.Π.Ε και της E.R.S. «Πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι το άμεσο κόστος του καπνίσματος στη χώρα μας ανέρχεται στα 1,76 δισ. ευρώ (7,9% της συνολικής δαπάνης υγείας – συντηρητική εκτίμηση, πλέον ≈10%) ενώ συνολικά η οικονομική επιβάρυνση εκτιμάται στα 3,27 δισ. ευρώ (1,5 – 1,7%% του ΑΕΠ). Επιπλέον, σύμφωνα με προγενέστερα στοιχεία, το κόστος της νοσοκομειακής φροντίδας, εξαιτίας του καπνίσματος, ήταν 554 εκατ. ευρώ ετησίως, απόρροια των 199.028 εισαγωγών σε νοσοκομεία της χώρας. Προκειμένου να υπάρξει βελτίωση των υγειονομικών δεικτών και ελάφρυνση των δαπανών υγείας από αυτή τη μεγάλη οικονομική επιβάρυνση απαιτείται η εφαρμογή δραστικών μέτρων με τη στήριξη της Πολιτείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά το γεγονός ότι η διακοπή του καπνίσματος είναι η πλέον αποτελεσματική, φτηνή και βραχεία παρέμβαση για τη μείωση της θνησιμότητας σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, τα φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος δεν αποζημιώνονται στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλα σκευάσματα που κρίνονται λιγότερα αποτελεσματικά», κατέληξε η κα Κατσαούνου.

«Κάπνισμα – απειλή για την ανάπτυξη»

Αυτό είναι το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), το κάπνισμα αυτό καθ' αυτό είναι νόσος και μάλιστα η συχνότερη χρόνια νόσος του αναπτυγμένου κόσμου. «Πρόκειται για μια κατάσταση εθισμού την οποία μόνο το 3-5% των καπνιστών μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια», τόνισε η κα Ιωάννα Μητρούσκα, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ και Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος της Ε.Π.Ε., μιλώντας για τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (Ι.Δ.Κ) της Ε.Π.Ε. «Στα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος της Ε.Π.Ε, που λειτουργούν περισσότερο από 15 χρόνια σε όλη την Ελλάδα, έχουμε παρακολουθήσει πολλές δεκάδες χιλιάδες καπνιστών με τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη». Εδώ, αξίζει να τονίσουμε ότι ενώ το ποσοστό επιτυχίας διεθνώς κυμαίνεται στο 45% για τους πρώτους μήνες μετά τη συμβουλευτική και φαρμακοθεραπεία σε Ι.Δ.Κ, στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι 65%, ενώ και μετά τη συμπλήρωση ενός έτους παραμένει υψηλό στο 35% και αυτό οφείλεται στο πρόγραμμα στενής παρακολούθησης και επικοινωνίας με τους πρώην καπνιστές που εφαρμόζεται στην Ελλάδα.

«Δυστυχώς, λόγω της άγνοιας του κοινού για τα Ι.Δ.Κ, μόνο το 20% εκείνων που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα έχει τη δυνατότητα να κάνει μια οργανωμένη προσπάθεια, η οποία, όμως, συχνά δε γίνεται με επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους. Παράλληλα, στοιχεία πρόσφατης έρευνας έδειξαν ότι υπάρχει λανθασμένη αντίληψη του κοινού σχετικά με το κόστος και τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ καταγράφεται και πλήρης άγνοια για την αποτελεσματικότητά τους».

Προκειμένου, να αντιμετωπίσει το ζήτημα αυτό, η Ε.Π.Ε δημιούργησε τον ιστότοπο www.denkapnizo.org και ένα ενημερωτικό τηλεοπτικό μήνυμα σχετικά με τα Ι.Δ.Κ.

«Πάρε Ανάσα»: Πρόγραμμα για την πρόληψη του καπνίσματος στα σχολεία

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία, επεκτείνοντας τις δράσεις της στην πρόληψη του καπνίσματος στα σχολεία της χώρας, υλοποιεί το διαδραστικό πρόγραμμα «Πάρε Ανάσα», που περιλαμβάνει τραγούδια, παραμύθια και θεατρικά έργα. Στο πλαίσιο, μάλιστα, του προγράμματος θα ανέβει την Κυριακή, 11 Ιουνίου, στο Αμφιθέατρο του Νοσοκομείου Σωτηρία, η θεατρική παράσταση «Το Βατραχάκι που πήδηξε στο Βάλτο», με είσοδο ελεύθερη για τα παιδιά ηλικίας 5-12 ετών.