Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Την ανάγκη ανάληψης μίας κοινής πρωτοβουλίας από τα δευτεροβάθμια όργανα ιατρών και φαρμακοποιών ζητά, μιλώντας στο DailyPharmaNews, o κ. Κώστας Ματσιόλης: πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μαγνησίας προκειμένου να υπάρξει μία προοπτική επίλυσης του χρόνιου προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων.

Ο κ. Ματσιόλης από κοινού με τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Μαγνησίας κ. Ευθύμιο Τσάμη έστειλαν πριν λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 16 Οκτωβρίου κοινή επιστολή προς τον υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθό ζητώντας του να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ελλείψεων στα φάρμακα.

Το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων δεν είναι σημερινό. Είναι ένα χρόνιο πρόβλημα. Για τον κ. Ματσιόλη είναι σημαντικό ότι η ηγεσία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων έχει μπει στη διαδικασία να αναρτά ανά διαστήματα επικαιροποιημένους καταλόγους με τα φάρμακα εκείνα που βρίσκονται σε έλλειψη στην αγορά, βάσει των όσων δηλώνονται από τους υγειονομικούς φορείς. «Πρόκειται για ένα πάρα πολύ θετικό βήμα που δείχνει ότι κάτι πάει να γίνει για την αντιμετώπιση αυτού του τεράστιου προβλήματος. Το λέω γιατί είμαι πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μαγνησίας και Αλμυρού αρκετά χρόνια, περίπου δέκα. Πριν λίγα μόλις χρόνια φτάναμε στο σημείο, όταν μιλούσαμε για ελλείψεις να εγκαλούμαστε γι’ αυτό, τόσο εμείς τοπικά όσο και οι συνάδελφοί μας που βρίσκονταν στη διοίκηση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Τώρα αυτό έχει αλλάξει. Οι ελλείψεις είναι επισήμως καταγεγραμμένες. Αρχικά πρόκειται για μία θετική πρωτοβουλία του ΕΟΦ να καταγράφονται επίσημα αυτές οι ελλείψεις. Ωστόσο δεν λύνεται το πρόβλημα και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει. Να λυθεί. Η καταγραφή δεν φτάνει».

Πρόβλημα που αγγίζει τους πάντες

Το πρόβλημα των ελλείψεων αγγίζει γιατρούς, φαρμακοποιούς, ασθενείς. «Υπάρχει μία ανασφάλεια σε όλους μας, γιατρούς, φαρμακοποιούς, πολίτες. Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου κ. Τσάμης μου έλεγε ότι “εγώ γράφω τις συνταγές και δεν ξέρω εάν οι συνταγές αυτές θα είναι εύκολο να εκτελεστούν, εάν θα είναι εύκολο ο ασθενής να βρει όλα τα φάρμακα που συνταγογραφώ για να τα πάρει. Δεν έχω εικόνα”. Τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργούν οι ελλείψεις για τον ασθενή είναι ταλαιπωρία και αύξηση της πιθανότητας να μην υπάρξει σωστή θεραπεία του. Είναι συχνό το φαινόμενο οι συνταγές να μην εκτελούνται ολοκληρωμένα με την πρώτη και ο ασθενής να έρχεται και να ξαναέρχεται μέχρι να βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η ανάγκη του. Υπάρχουν κάποια φάρμακα, όπου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Για παράδειγμα για πολύ γνωστό φάρμακο για την υπέρταση μας λένε ότι θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Ιανουάριο. Εμείς προσπαθούμε με διάφορους τρόπους να καλύψουμε το πρόβλημα, να βρούμε λύσεις. Ο φαρμακοποιός είναι ο πιο κοντινός στον ασθενή λειτουργός υγείας και εκ της σχέσης του αυτής αισθάνεται ακόμη πιο  υποχρεωμένος να βρει λύσεις. Και βρίσκει λύσεις. Είτε μέσω διαδικτύου είτε με απευθείας συνεννόηση με άλλους συναδέλφους –ακόμη ακόμη και με το μοίρασμα ενός κουτιού- κάτι θα κάνουμε. Γι’ αυτό είναι το φαρμακείο της γειτονιάς! Οι συμπολίτες μας που περνούν την πόρτα του φαρμακείου μας καθημερινά είναι γνωστοί στη συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων μου με τα μικρά τους ονόματα. Γι’ αυτό και θα κάνουν το παν να βρουν μία πρώτη λύση».

Το πρόβλημα αντί να μειώνεται, μεγαλώνει

Το θέμα για τον κ. Ματσιόλη είναι ότι οι ελλείψεις είναι ένα χρόνιο πρόβλημα και αντί να μειώνεται, αυξάνει. «Θυμάμαι το 2012 που λέγαμε ότι με την προσπάθεια για  μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης θα μειωθούν οι τιμές των φαρμάκων και θα αυξηθούν οι παράλληλες εξαγωγές που είναι νόμιμες και επομένως θα ενταθεί το πρόβλημα των ελλείψεων. Σήμερα λοιπόν αυτό το βλέπουμε και μπορούμε να φωνάξουμε για το πρόβλημα πολύ πιο έντονα. Υπήρξε μία μείωση τιμών στα φάρμακα τους προηγούμενους μήνες και περιμένουμε και νέα  μείωση. Αυτό θα χειροτερέψει την κατάσταση και οι συμπολίτες μας θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα».

Σε ερώτηση του DailyPharmaNews για το κατά πόσο στο θέμα των ελλείψεων βοηθά η λύση της χρήσης γενοσήμων, εκεί όπου υπάρχουν για να αντικαταστήσουν το πρωτότυπο φάρμακο, ο πρόεδρος του ΦΣ Μαγνησίας εξήγησε ότι «τα γενόσημα βεβαίως ως έναν βαθμό ήρθαν και κάλυψαν ορισμένες περιπτώσεις ελλείψεων όμως ας μην ξεχνάμε ότι στις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχουν γενόσημα για το πρωτότυπο φάρμακο που βρίσκεται σε έλλειψη, επειδή οι εταιρείες που παράγουν τα γενόσημα δεν είναι μεγάλες επομένως με τον μικρό όγκο που εφοδιάζουν την αγορά στρέφεται το ενδιαφέρον εκεί και δημιουργείται και εκεί έλλειψη».

Κυρίαρχο πρόβλημα είναι ότι οι μειωμένες τιμές των φαρμάκων οδηγεί σε παράλληλες εξαγωγές. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. «Πέρα από τις παράλληλες εξαγωγές το πρόβλημα των ελλείψεων επιτείνει η έλλειψη ρευστότητας. Είναι στο χαμηλότερο επίπεδο που θα μπορούσε να είναι. Φαίνεται ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες, οι θυγατρικές, δεν έχουν τον εφοδιασμό που θα έπρεπε λόγω του ότι η χώρα δεν έχει ψηλά τις τιμές και λόγω επισφάλειας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης στην οποία βρίσκεται η χώρα μας. Έρχονται μικρές ποσότητες φαρμάκων στη χώρα μας, μικρές ποσότητες περνούν στις φαρμακαποθήκες, μικρά stοck κρατούν οι εταιρείες, οι φαρμακαποθήκες και άρα και τα φαρμακεία. Όταν οι φαρμακαποθήκες που είναι πιο κοντά μας και τις ξέρουμε, έχουν μικρότερο stock, ξέρουμε ότι η διαχείρισή τους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αυτό δημιουργεί μία πρόσκαιρη έλλειψη».

Τι θα μπορούσε να γίνει

Σε αυτό το σημείο ο κ. Ματσιόλης αναφέρεται στο τι θα μπορούσε κατά την άποψή του να γίνει για να βρεθεί κάποια λύση στο πρόβλημα. «Υπάρχουν κανονισμοί που ορίζουν τα αποθέματα που πρέπει να διαθέτουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Δεν ξέρω εάν τηρούνται. Αυτό είναι ένα θέμα. Εμείς αυτό που ζητάμε είναι οι κανόνες που υπάρχουν στη διακίνηση του φαρμάκου, να τηρηθούν γιατί πιστεύω ότι δεν τηρούνται πλήρως. Ένα δεύτερο σημείο είναι πως σε κωδικούς που αναμένεται ότι θα είναι σε έλλειψη, θα πρέπει να υπάρχει μία προειδοποίηση για το ότι θα βρεθούν σε έλλειψη. Χρειάζεται μία καλή συνεργασία μεταξύ των κρίκων της φαρμακευτικής αλυσίδας ώστε να μην καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα την τελευταία στιγμή, όταν είναι δύσκολο να κάνουμε κάτι».

Βασικό ωστόσο ζήτημα για τον πρόεδρο του ΦΣ Μαγνησίας είναι η ανάληψη μίας κοινής πρωτοβουλίας από τα κεντρικά θεσμικά όργανα ιατρών και φαρμακοποιών. «Το λέμε, το λέμε αλλά κοινή πρωτοβουλία δεν έγινε. Κάπου σε μία μεμονωμένη περιοχή της χώρας οι δύο Σύλλογοι, ο Φαρμακευτικός και ο Ιατρικός που σε αυτήν την περίπτωση είναι οι καθ’ ύλη, αρμόδιοι, τονίζουν ακόμη μία φορά το πρόβλημα. Δεν κινδυνολογούν. Η δική μας κίνηση θα έπρεπε να γίνει σε επίπεδο Πανελλήνιων Συλλόγων, Ιατρικού και Φαρμακευτικού, των δύο κορυφαίων οργάνων μας που έχουν την ευθύνη του διαλόγου με την πολιτεία, για να δώσουν μία κατεύθυνση. Εμείς από την πλευρά μας δείχνουμε τη διάθεσή μας. Δείχνουμε δηλαδή ότι ο κλάδος των υγειονομικών είναι μαζί, δεν βρίσκεται σε σύγκρουση, δεν έχει τίποτα να μοιράσει. Όταν λειτουργεί σωστά το ισόπλευρο τρίγωνο γιατρού, φαρμακοποιού και ασθενούς τότε υπάρχει θεραπεία, τότε υπάρχει επιτυχία στη λειτουργία του συστήματος φαρμακευτικής περίθαλψης».

Όπως ανέφερε ο κ Ματσιόλης η επιστολή εστάλη στους βουλευτές του Νομού Μαγνησίας και μάλιστα ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Χρήστος Μπουκώρος έθεσε το ζήτημα προς τον υπουργό Υγείας  κ. Ανδρέα Ξανθό τονίζοντας ότι «πρέπει ο αρμόδιος υπουργός να λάβει άμεσα πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του ζητήματος» καθώς «είναι πραγματικά λυπηρό, να παρεμποδίζεται η ελεύθερη πρόσβαση στην περίθαλψη και οι ασθενείς να αναγκάζονται να αλλάξουν την ενδεδειγμένη θεραπεία που τους προτείνει ο θεράπων ιατρός, διότι αδυνατούν να βρουν τα συνταγογραφούμενα φάρμακα».

Ακολουθεί η κοινή επιστολή των προέδρων του Ιατρικού και Φαρμακευτικού Συλλόγου Μαγνησίας κ.κ. Ευθύμιου Τσάμη και Κωνσταντίνου Ματσιόλη:

ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

 ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΑΚΟΜΗ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ;

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ

Κοιν: Αξιότιμες κυρίες και αξιότιμοι κύριοι βουλευτές,

Για ακόμη μία φορά οι φορείς της Υγείας, Ιατροί και Φαρμακοποιοί, ενώνουν την φωνή τους προκειμένου να εκφράσουν την ανησυχία τους για σοβαρά προβλήματα στην ορθή παροχή υγείας, όπως οι συνεχείς ελλείψεις φαρμάκων που επιτείνονται το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Άραγε για πόσο ακόμη χρονικό διάστημα ένα αγαθό όπως το φάρμακο θα αποτελεί μέρος των κανόνων της αγοράς, δηλαδή της προσφοράς και της ζήτησης, όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση;

Ως γνωστόν, οι ελλείψεις φαρμάκων ξεκίνησαν πριν από περίπου μία επταετία και πλέον αποτελεί μία καθημερινότητα που ταλαιπωρεί ασθενείς και συγγενείς τους, οι οποίοι προκειμένου να λάβουν όλα τα φάρμακά τους αναγκάζονται είτε να επισκεφθούν αρκετές φορές το φαρμακείο της γειτονιάς τους, είτε να αναζητήσουν σε άλλη γειτονιά την τύχη τους, είτε να ζητήσουν από τον γιατρό τους να τους τροποποιήσει την αγωγή με βάση τα φάρμακα που είναι σε επάρκεια.

Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Ε.Ο.Φ. , βασική προϋπόθεση για τη διασφάλιση της επάρκειας φαρμάκων είναι η συνεργασία όλων των φορέων που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα με κοινό τόπο και στόχο τον κατάλληλο και συνεχή εφοδιασμό της αγοράς ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες των ασθενών που βρίσκονται στην Ελλάδα.

Αυτό όμως δυστυχώς στην πράξη δεν εφαρμόζεται και τα όποια μέτρα εξαγγέλλονται δεν καταλήγουν πουθενά και δεν λύνουν το πρόβλημα. Τι φταίει άραγε;

Το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στις συνεχείς μειώσεις των τιμών των φαρμάκων, οι οποίες «ευνοούν» τις παράλληλες εξαγωγές σε άλλες χώρες, αλλά και στη μείωση των ποσοτήτων που διαθέτουν στην ελληνική αγορά οι φαρμακευτικές εταιρείες, λόγω αυτών των μειωμένων τιμών. Η έλλειψή τους είναι είτε παροδική είτε μόνιμη. Φαρμακευτικά σκευάσματα ευρείας κατανάλωσης για μυοσκελετικές παθήσεις, αντιβιοτικά, εμβόλια, υπολιπιδαιμικά, για παθήσεις του πεπτικού συστήματος, αντιφλεγμονώδη, αντινεοπλασματικά, οφθαλμολογικά κ.ά., κάνουν μεγάλα διαστήματα για να εμφανιστούν στην αγορά με ότι αρνητική συνέπεια έχει αυτό για την υγεία των ασθενών. Κατά μέσο όρο ανά μήνα υπάρχουν γύρω στα 80-100 φάρμακα σε έλλειψη, συμφώνα με τους επισήμους καταλόγους του Ε.Ο.Φ..

Θα πρέπει επιτέλους αυτό το μείζον πρόβλημα να εκλείψει, διότι πλέον έχει καταστεί  επικίνδυνη για την υγεία των ασθενών η δραματική έλλειψη βασικών φαρμάκων από τα φαρμακεία.

Σας καλούμε λοιπόν να αναλάβετε άμεσα πρωτοβουλίες προκειμένου η χώρα μας να μην είναι μία τριτοκοσμική χώρα, με καταστάσεις στο χώρο του φαρμάκου παρελθόντων δεκαετιών, όταν αναζητούσαν οι ασθενείς φάρμακα από χώρες του εξωτερικού προκειμένου να καλύψουν τις ζωτικές ανάγκες τους.