Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η σχέση μεταξύ στρες και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) έχει απασχολήσει έντονα τα τελευταία χρόνια την ερευνητική κοινότητα.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), τα προβλήματα ψυχικής υγείας και ο μεταβολισμός συνδέονται στενά, με το στρες να παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του σακχάρου.
Το ανεξέλεγκτο στρες δυσχεραίνει τη διαχείριση του διαβήτη, ενώ οι ορμόνες του στρες προκαλούν διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης, καθιστώντας τον έλεγχο ακόμη πιο απαιτητικό. Επιπλέον, τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 έχουν περίπου 20% περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν χρόνιο στρες, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω τον κίνδυνο επιπλοκών.
Οι κλινικές και κοινωνικές προεκτάσεις αυτής της σχέσης είναι σημαντικές, καθώς η ενσωμάτωση στρατηγικών διαχείρισης του στρες και η υποστήριξη της ψυχικής υγείας μπορούν να βελτιώσουν την πορεία του διαβήτη και τη συνολική υγεία των ασθενών.
Ο μηχανισμός που συνδέει το στρες με την υπεργλυκαιμία
Πολλές έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι το χρόνιο στρες αποτελεί ένα σημαντικό προγνωστικό παράγοντα για το διαβήτη τύπου 2 και ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες κινδύνου, ωστόσο οι βαθύτεροι μηχανισμοί αυτής της διαδικασίας παραμένουν ασαφείς.
Μια νέα μελέτη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Icahn στο Mount Sinai αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός εγκεφαλικού κυκλώματος το οποίο συνδέει την αμυγδαλή με το ήπαρ και ελέγχει την απελευθέρωση γλυκόζης στο αίμα. Τα δεδομένα αυτά φωτίζουν νέους μηχανισμούς μέσω των οποίων το στρες μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξη του ΣΔ2.
Για να κατανοήσουν καλύτερα πώς το στρες επηρεάζει την εγκεφαλική δραστηριότητα στην αμυγδαλή, οι ερευνητές παρακολούθησαν τη νευρωνική δραστηριότητα στην έσω αμυγδαλή ποντικών, όταν αυτά εκτέθηκαν σε ακραίους στρεσογόνους παράγοντες.
Όπως διαπιστώθηκε, η αμυγδαλή, μια περιοχή του εγκεφάλου που παραδοσιακά συνδέεται με τη συναισθηματική επεξεργασία και την απόκριση στο στρες, φαίνεται να έχει και σημαντικό μεταβολικό ρόλο. Η ενεργοποίηση της έσω αμυγδαλής προκάλεσε ταχεία αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μέσω νευρικών συνδέσεων με τον υποθάλαμο και το ήπαρ.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν αύξηση της γλυκόζης στο αίμα κατά 70% όταν τα ποντίκια εκτέθηκαν σε οξείες στρεσογόνες καταστάσεις. Επιπλέον, ο συνδυασμός επαναλαμβανόμενου στρες με μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά φάνηκε να τροποποιεί το συγκεκριμένο κύκλωμα, οδηγώντας σε μακροπρόθεσμη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, ακόμη και μετά την απομάκρυνση του στρες ως παράγοντα. Το φαινόμενο αυτό οδηγεί σε χρόνια υπεργλυκαιμία, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση διαβήτη τύπου 2.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα αποτελούν μια ισχυρή ένδειξη ότι η αμυγδαλή δεν ρυθμίζει μόνο τη συμπεριφορική αντίδραση απέναντι στο στρες αλλά και τις σωματικές και μεταβολικές αποκρίσεις.
Η αναγνώριση του εγκεφαλικού κυκλώματος που συνδέει το στρες με τον μεταβολισμό της γλυκόζης ανοίγει νέες προοπτικές στην κατανόηση και διαχείριση του ΣΔ2. Η διαχείριση του χρόνιου στρες και η βελτίωση της διατροφής μπορεί να αποτελέσουν καθοριστικό βήμα στη διατήρηση της καλής μεταβολικής υγείας.
Με πληροφορίες από το Nature.
