Απαιτείται άμεση δράση για να αναχαιτιστεί η άνευ προηγουμένου πολυετής έξαρση των κρουσμάτων χολέρας παγκοσμίως, σύμφωνα με τη Διεθνή Συντονιστική Ομάδα (International Coordinating Group - ICG) για την παροχή εμβολίων. Οι δράσεις περιλαμβάνουν επενδύσεις στην πρόσβαση σε ασφαλές νερό, αποχέτευση και υγιεινή, τεστ γρήγορης ανίχνευσης της νόσου, βελτίωση της ποιότητας και πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και παραγωγή προσιτών (οικονομικά) δόσεων εμβολίου χολέρας (OCV), με διαδικασίες fast-track για καλύτερη πρόληψη των κρουσμάτων. 

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Η ICG διαχειρίζεται το παγκόσμιο απόθεμα εμβολίων κατά της χολέρας. Η ομάδα περιλαμβάνει τη Διεθνή Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, τη UNICEF και τον ΠΟΥ. Η Gavi, η Vaccine Alliance, χρηματοδοτεί το απόθεμα εμβολίων και την παράδοση του OCV. Τα μέλη της ICG καλούν τις κυβερνήσεις, τους δωρητές, τους κατασκευαστές εμβολίων, τους εταίρους και τις κοινότητες να συμμετάσχουν σε μια επείγουσα προσπάθεια να σταματήσει και να αντιστραφεί η αύξηση της χολέρας.

Επί του παρόντος, οι χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο περιλαμβάνουν τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αιθιοπία, την Αϊτή, τη Σομαλία, το Σουδάν, τη Συρία, τη Ζάμπια και τη Ζιμπάμπουε.

Η χολέρα αυξάνεται παγκοσμίως από το 2021, με 473.000 κρούσματα να έχουν καταγραφεί από τον ΠΟΥ το 2022, υπερδιπλάσια από αυτά που καταγράφηκαν το 2021. Τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2023 αποκαλύπτουν περαιτέρω αυξήσεις, με πάνω από 700.000 περιπτώσεις να έχουν αναφερθεί. Αρκετά από τα κρούσματα έχουν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, υπερβαίνοντας το όριο του 1% που χρησιμοποιείται ως δείκτης για την έγκαιρη και επαρκή θεραπεία των ασθενών με χολέρα. Αυτές οι τάσεις είναι τραγικές, δεδομένου ότι η χολέρα είναι μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί και να θεραπεύεται και ότι τα κρούσματα είχαν μειωθεί τα προηγούμενα χρόνια.

Η χολέρα είναι μια οξεία εντερική λοίμωξη που μεταδίδεται μέσω τροφής και νερού μολυσμένου με κόπρανα που περιέχουν το βακτήριο Vibrio cholerae. Η αύξηση της χολέρας οφείλεται στα επίμονα κενά στην πρόσβαση σε ασφαλές νερό και αποχέτευση. Αν και καταβάλλονται προσπάθειες για να καλυφθούν αυτά τα κενά κατά τόπους, σε πολλά άλλα μέρη τα κενά αυξάνονται, λόγω παραγόντων που σχετίζονται με το κλίμα, την οικονομική ανασφάλεια, τις τοπικές συγκρούσεις και τη μετατόπιση πληθυσμού. Η ασφαλής διαχείριση του νερού και της αποχέτευσης αποτελούν προϋποθέσεις για να σταματήσει η μετάδοση της χολέρας.

Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι χώρες πρέπει να υιοθετήσουν μια πολυτομεακή απάντηση για την καταπολέμηση της χολέρας.

Τα μέλη της ICG καλούν τις επί του παρόντος και τις δυνητικά πληγείσες χώρες να λάβουν επείγοντα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι πληθυσμοί τους έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, υπηρεσίες υγιεινής και αποχέτευσης και σε πληροφορίες που είναι κρίσιμες για την πρόληψη της εξάπλωσης της χολέρας.

Η δημιουργία αυτών των υπηρεσιών απαιτεί πολιτική βούληση και επενδύσεις σε επίπεδο χώρας. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ικανότητας για έγκαιρη ανίχνευση και απόκριση, βελτιωμένη ανίχνευση ασθενειών, ταχεία πρόσβαση σε θεραπεία και φροντίδα και στενή συνεργασία με τις κοινότητες, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας κινδύνου και της δέσμευσης της κοινότητας.

Το σοβαρό χάσμα στον αριθμό των διαθέσιμων δόσεων εμβολίων, σε σύγκριση με το επίπεδο της τρέχουσας ανάγκης, ασκεί άνευ προηγουμένου πίεση στο παγκόσμιο απόθεμα εμβολίων. Μεταξύ 2021 και 2023, ζητήθηκαν περισσότερες δόσεις για αντιμετώπιση της επιδημίας από ό,τι ολόκληρη την προηγούμενη δεκαετία.

Τον Οκτώβριο του 2022, η συνεχιζόμενη έλλειψη εμβολίου ανάγκασε την ICG να συστήσει τη χορήγηση μίας δόσης εμβολίου, σε σχέση με το προηγούμενο, μακροχρόνιο σχήμα δύο δόσεων. Περίπου 36 εκατομμύρια δόσεις παρήχθησαν πέρυσι, ενώ 14 πληγείσες χώρες κατέγραψαν την ανάγκη για 72 εκατομμύρια δόσεις. Αυτά τα αιτήματα υποεκτιμούν την πραγματική ανάγκη.

Οι εκστρατείες προληπτικού εμβολιασμού χρειάστηκε να καθυστερήσουν για να διατηρηθούν οι δόσεις για προσπάθειες ελέγχου έκτακτης ανάγκης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Η αλλαγή στη στρατηγική επέτρεψε στα διαθέσιμα εμβόλια να προστατεύουν περισσότερους ανθρώπους και να ανταποκρίνονται σε περισσότερα κρούσματα χολέρας εν μέσω της συνεχιζόμενης έλλειψης εφοδιασμού, αλλά η επιστροφή σε σχήμα δύο δόσεων και η επανάληψη του προληπτικού εμβολιασμού θα παρείχαν μεγαλύτερη προστασία.

Η παγκόσμια παραγωγική ικανότητα το 2024 προβλέπεται να είναι 37-50 εκατομμύρια δόσεις, αλλά πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι ανεπαρκής για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες εκατομμυρίων ανθρώπων που πλήττονται άμεσα από τη χολέρα.

Μόνο μία κατασκευάστρια εταιρεία, η EuBiologics, παράγει επί του παρόντος το εμβόλιο. Ενώ η εταιρεία καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μεγιστοποιήσει την παραγωγή, χρειάζονται περισσότερες δόσεις. Επί του παρόντος, νέες κατασκευάστριες εταιρείες δεν αναμένεται να ενταχθούν στην αγορά πριν από το 2025 και όσες σχεδιάζουν να εισέλθουν στην αγορά πρέπει να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους και να διαθέσουν δόσεις σε προσιτές τιμές.

Η ίδια επείγουσα ανάγκη και καινοτομία που είδαμε για την COVID-19 πρέπει να εφαρμοστεί και στη χολέρα, επισημαίνουν ο ΠΟΥ και η ICG και απευθύνουν έκκληση στις φαρμακευτικές που κατασκευάζουν εμβόλια, τις κυβερνήσεις, τους δωρητές και τους εταίρους να δώσουν προτεραιότητα σε μια επείγουσα κλιμάκωση της παραγωγής εμβολίων και να επενδύσουν σε όλες τις προσπάθειες που απαιτούνται για την πρόληψη και τον έλεγχο της χολέρας.