Η προσθήκη υπερθερμίας σε οποιοδήποτε συμβατικό αντικαρκινικό θεραπευτικό σχήμα διπλασιάζει περίπου το θεραπευτικό αποτέλεσμα.

 Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Η Ογκολογική Υπερθερμία είναι η μόνη ανοσοενισχυτική, καρκινοκτόνος, φυσική θεραπεία στην ογκολογία που δε συνοδεύεται από τοξικότητα. Λειτουργεί συνδυαστικά με τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία, διπλασιάζοντας μεσοσταθμικά τα αποτελέσματα των θεραπειών αυτών, κάτι που επιβεβαιώνεται στην κλινική πράξη από 18 τυχαιοποιημένες μελέτες φάσης ΙΙΙ, για αυτό και θεωρείται ο τέταρτος πυλώνας της θεραπείας του καρκίνου.

 Η υπερθερμία, δηλαδή η θεραπευτική εκλεκτική θέρμανση των κακοήθων όγκων, είναι από ετών γνωστή για την αυτόνομη καρκινοκτόνο δράση της και για τη μεγάλη συνεργητικότητα που παρουσιάζει, όταν εφαρμόζεται συνδυαστικά με τις πιο συμβατικές θεραπείες (χημειο- και ακτινοθεραπεία).

Η Ευρωπαϊκή Εταιρία για την Υπερθερμική Ογκολογία η οποία ολοκληρώνει σήμερα τις τριήμερες εργασίες (21 – 23 Ιουνίου) της 31^ης ετήσιας συνάντησης (ESHO 2017) στην Αθήνα, είναι το ευρωπαϊκό φόρουμ που προωθεί για το δημόσιο όφελος, τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα στη φυσική, τη μηχανική, τις βιολογικές και κλινικές επιστήμες σχετικά με τη χρήση της υπερθερμίας στη θεραπεία του καρκίνου.

 Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η προσθήκη υπερθερμίας στα ακτινοθεραπευτικά ή/και χημειοθεραπευτικά σχήματα αποτελεί συνήθη θεραπεία για όλες σχεδόν τις ογκολογικές περιπτώσεις. Στην αρχή του 2017, οι υγειονομικές αρχές της Ανδαλουσίας της Ισπανίας αποφάσισαν να αναγνωρίσουν την ακτινοθεραπεία και την υπερθερμία ως στάνταρ φροντίδα για τον υποτροπιάζοντα καρκίνο του μαστού και τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Τα συμπεράσματα των μέχρι τώρα μελετών για την Ογκολογική Υπερθερμία

• Ο καθηγητής Datta, Kantonspital Aarau, σε μια εκτενή συστηματική ανασκόπηση 38 μελετών (σε 3478 ασθενείς, Cancer Treat Reviews 2015), απέδειξε ότι η προσθήκη υπερθερμίας στην ακτινοθεραπεία βελτιώνει τον έλεγχο του όγκου για το μαστό, την κεφαλή-τράχηλο, το ορθό, τον τράχηλο μήτρας και τον παιδιατρικό καρκίνο.
• Ο καθηγητής Issels, LMU Μόναχο, ανέφερε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τον Καρκίνο το 2015, μια απόλυτη αύξηση 12% στη συνολική επιβίωση, όταν προστέθηκε υπερθερμία στη χημειοθεραπεία για ασθενείς που έλαβαν θεραπεία για σάρκωμα μαλακών ιστών. Σε όλες τις κλινικές μελέτες, δε διαπιστώθηκε καθόλου ή αμελητέα αύξηση της όψιμης τοξικότητας. Πέραν των παλαιοτέρων ανακοινώσεών του, ανακοίνωσε εδώ το φαινόμενο της παρεμπόδισης της επισκευής των βλαβών του DNA των όγκων, υπό την επίδραση της υπερθερμίας, μέσω αναστολής των γονιδίων BRACA1 & 2.
• Ο καθηγητής Szasz, Παν. San Istvan Βουδαπέστης, έδειξε με πολλαπλές μελέτες, προκλινικές και κλινικές, ότι η ογκοθερμία προκαλεί το εντυπωσιακό φαινόμενο της απομακρυσμένης υποστροφής μεταστατικών όγκων, αν υποβληθεί σε θεραπεία ο πρωτοπαθής όγκος, αλλά όχι οι ίδιες οι μεταστάσεις. Το φαινόμενο αυτό αποκαλείται abscopal effect, και οφείλεται σε διέγερση του ανοσοποιητικού μηχανισμού του ασθενούς με την ογκοθερμία. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικής σημασίας, διότι αποδεικνύει ότι η υπερθερμική αυτή τεχνολογία, σε αντίθεση με όλες τις συμβατικές αντικαρκινικές θεραπείες που είναι ανοσοκατασταλτικές, είναι η μόνη ανοσοενισχυτική.

Τα παραπάνω δεδομένα είναι βέβαιο ότι θα αυξήσουν την αποδοχή της υπερθερμίας από την ιατρική κοινότητα.

Η νέα γνώση σχετικά με τις βιολογικές και ανοσολογικές επιδράσεις της υπερθερμίας σε συνδυασμό με τη νέα προηγμένη τεχνολογία θέρμανσης έχει προκαλέσει τη διεξαγωγή νέων κλινικών μελετών στον καρκίνο της κύστης, του μεταστατικού περιτοναϊκού καρκίνου και αυτού του παγκρέατος. Αυτό δημιουργεί πολλές ευκαιρίες για εκπόνηση νέων θεραπευτικών στρατηγικών, που θα αξιοποιούν πληρέστερα την από παλαιότερα γνωστή άριστη συνέργεια της υπερθερμίας με τις παλαιότερες και νεότερες φαρμακευτικές, ακτινοθεραπευτικές και μοριακές τεχνικές.

 Η απουσία παρενεργειών και επιπλοκών της υπερθερμίας είναι ο λόγος για τον οποίον η καρκινοκτόνος αυτή θεραπεία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με την επιφύλαξη που αντιμετωπίζονται οι υπόλοιπες θεραπείες, που συνοδεύονται από τοξικότητα.

 Είναι σημαντικό, όπως τονίζεται επισήμως από τους ειδικούς να ενταχθεί η υπερθερμία στις πρωτοβάθμιες ιατρικές πράξεις και να αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό θα ανακουφίσει τις ουρές στα ακτινοθεραπευτικά κέντρα και την οικονομική επιβάρυνση των πασχόντων, αφού η υπερθερμία είναι εγκεκριμένη από το ΚΕΣΥ -ήδη από το 2011- και έχει λάβει κωδικούς συνταγογράφησης στον ΕΟΠΥΥ.

 «Με λίγα λόγια, το μήνυμα του συνεδρίου αυτού είναι ελπιδοφόρο: Το μέλλον της υπερθερμίας βρίσκεται στην ογκοθερμία και την ανοσολογική της δράση», όπως τόνισε ο καθηγητής βιοτεχνολογίας  Andras Szasz.