Αισιόδοξα τα μηνύματα ότι μέχρι το φθινόπωρο του 2021 θα έχουμε πετύχει υψηλά ποσοστά εμβολιασμού παγκοσμίως.
Από την Τάνια Η. Μαντουβάλου
Σε καίρια ερωτήματα που απασχολούν όλους μας αυτό τον καιρό σε σχέση με τα πολυαναμενόμενα εμβόλια έναντι του Sars-Cov-2 απαντά ο διευθυντής Έρευνας στο Ολλανδικό Ινστιτούτο για τον καρκίνο, και καθηγητής Μακρομοριακών Δομών και Σχεδιασμού Φαρμάκων στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, κ. Αναστάσης Περράκης. Ο καθηγητής εξηγεί αναλυτικά, για ποιο λόγο τα εμβόλια που τώρα παρασκευάζονται είναι ασφαλή, ποιες αβεβαιότητες παραμένουν μέχρι ώρας, καθώς επίσης απαντά δηκτικά στους αρνητές που επικαλούνται διάφορα fake news προκειμένου να μην εμβολιαστούν.
Ο διευθυντής Έρευνας στο Ολλανδικό Ινστιτούτο για τον καρκίνο, εμφανίζεται παράλληλα αισιόδοξος για τον εμβολιασμό σε διεθνές επίπεδο, αφού όπως επισημαίνει «η διαφαινόμενη παραγωγή, ειδικά του φθηνού και αποτελεσματικού «εμβολίου της Οξφόρδης» με τρία δις δόσεις μέσα στο 2021, σε συνδυασμό με το Ρωσικό και το Κινέζικο εμβόλιο που μάλλον θα καλύψουν την ζήτηση στις δύο αυτές χώρες, συνδυάζονται με τρόπο που να μας κάνουν αισιόδοξους, πως μέχρι το φθινόπωρο του 2021 θα έχουμε πετύχει υψηλά ποσοστά εμβολιασμού παγκοσμίως»
Τελικά πόσο ασφαλή είναι τα εμβόλια; Πολύς κόσμος ανησυχεί λόγω των fast track διαδικασιών, ότι θα έχει στο απώτερο μέλλον παρενέργειες. Ποια είναι τα επιχειρήματα της επιστημονικής κοινότητας για να πείσουν τους αρνητές να εμβολιαστούν;
Τα εμβόλια έχουν δοκιμαστεί σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους με αμελητέες παρενέργειες – π.χ. πονοκεφάλους σε λίγες περιπτώσεις. Ο λόγος που μέχρι και πρόσφατα τα εμβόλια για άλλες αρρώστιες έπαιρναν χρόνια μέχρι να είναι διαθέσιμα στο κοινό, δεν έχει να κάνει με την ουσία των διαδικασιών – της έρευνας, της παραγωγής, και της αξιολόγησης του εμβολίου – αλλά με τις περιβάλλουσες διεργασίες. Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχαν ελάχιστα χρήματα για την ανάπτυξη εμβολίων, επειδή δεν ήταν προτεραιότητα για τις δυτικές χώρες (όπως π.χ. ο καρκίνος), και η έρευνα γινόταν με χρηματικούς περιορισμούς και μικρή – αλλά ικανοποιητική – ταχύτητα. Η μεγάλη διαφορά όμως ήταν στην παραγωγή και στην αξιολόγηση: αυτές είναι πανάκριβες διαδικασίες, και έπαιρνε μήνες να βρεθούν τα απαραίτητα χρήματα για την παραγωγή, περισσότερους μήνες για να βρεθούν αρκετοί εθελοντές, και χρόνια μέχρι να μολυνθούν αρκετοί εθελοντές σε αρκετές χώρες, ώστε να μπορεί να γίνει η τελική αξιολόγηση και να δοθεί – ή όχι – η έγκριση και άδεια κυκλοφορίας. Είναι σημαντικό να ξέρουμε πως η κλινική δοκιμή καταλήγει όταν υπάρχουν αρκετά κρούσματα ανάμεσα στους εθελοντές. Όταν και μόνο όταν υπάρχουν αρκετά κρούσματα, και όχι όταν απλά έχουν γίνει αρκετοί εμβολιασμοί. Μόνον τότε μια ανεξάρτητη αρχή ελέγχει πόσα κρούσματα ήταν σε εμβολιασμένους, και πόσα στην ομάδα που είχε λάβει το «πλασέμπο».
Άρα με την τωρινή πανδημία τι συμβαίνει;
Με τον κορωνοϊό είχαμε και πολλούς εθελοντές και αρκετά κρούσματα, λόγω του δεύτερου κύματος: από εκεί φάνηκε πως το 90% των κρουσμάτων ήταν σε αυτούς που δεν είχαν λάβει το κανονικό εμβόλιο και έγινε η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του. Καταλαβαίνετε δηλαδή, πως δεν άλλαξε στην ουσία καμία διαδικασία, απλά υπήρξαν χρήματα, εθελοντές, και κυρίως υπήρξαν αρκετά κρούσματα! Για αυτό έγινε δυνατόν να επισπευσθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης και έγκρισης.
Ποιες είναι οι αβεβαιότητες που πρέπει ακόμη να απαντηθούν σε σχέση με τη δράση των εμβολίων και πότε θεωρείτε ότι θα έχουμε τις απαντήσεις;
Το κύριο πρόβλημα είναι πως δεν μπορούμε να ξέρουμε την διάρκεια της ανοσίας, διότι δεν έχει περάσει αρκετός χρόνος. Και μπορούμε να το μάθουμε, παρά μόνον όταν περάσει αρκετός χρόνος. Υπάρχουν και λίγες άλλες επιφυλάξεις, όπως αν οι εμβολιασμένοι μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί αλλά μεταδοτικοί φορείς, αν η προφύλαξη θα είναι η ίδια σε όλες τις ηλικίες, ή αν το εμβόλιο προφυλάσσει από βαριά ασθένεια ακόμα και τους εμβολιασμένους που θα νοσήσουν. Οι ενδείξεις για όλα αυτά είναι πολύ ενθαρρυντικές πάντως. Αβεβαιότητα υπήρχε και για την δυνατότητα η παραγωγή να καλύψει την παγκόσμια ζήτηση. Η διαφαινόμενη παραγωγή, ειδικά του φθηνού και αποτελεσματικού «εμβολίου της Οξφόρδης» με τρία δις δόσεις μέσα στο 2021, σε συνδυασμό με το Ρωσικό και το Κινέζικο εμβόλιο που μάλλον θα καλύψουν την ζήτηση στις δύο αυτές χώρες, συνδυάζονται με τρόπο που να μας κάνουν αισιόδοξους, πως μέχρι το φθινόπωρο του 2021 θα έχουμε πετύχει υψηλά ποσοστά εμβολιασμού παγκοσμίως.
Υπάρχει περίπτωση να αλλάζει κάθε χρόνο το εμβόλιο, όπως αυτό της γρίπης;
Απλά, δεν το γνωρίζουμε με σιγουριά. Επειδή όμως ξέρουμε πως ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται πολύ πιο γρήγορα από τους κορωνοϊούς και έχει πολλά παθογόνα στελέχη, το πιο πιθανό είναι η προφύλαξη από το εμβόλιο για τον κορωνοϊό να διαρκεί. Ίσως οι ηλικιωμένοι και υγειονομικοί να πρέπει να κάνουν το εμβόλιο πιο συχνά – όπως και της γρίπης. Μην ξεχνάτε πάντως, ότι κάθε εμβόλιο προφυλάσσει και ατομικά (αυτούς που το κάνουν) αλλά και κοινωνικά (αυτούς που δεν το έχουν κάνει, διότι δεν υπάρχουν αρκετοί φορείς για να κολλήσουν από αυτούς) και ίσως αυτοί στους οποίους διαρκεί περισσότερο να προφυλάσσουν άλλους στους οποίους δεν διαρκεί τόσο πολύ η δράση του εμβολίου.
Τις τελευταίες μέρες γίνεται μία συζήτηση του τύπου «ότι το πρωτεϊνικό εμβόλιο είναι καλύτερο από το mRNA, γιατί το mRNA θα επηρεάσει το dna μας όποτε καλύτερα να κάνουμε το πρωτεϊνικό». Σωστό η λάθος;
Κανένα από τα εμβόλια που συζητάει ο κόσμος αυτή την στιγμή δεν είναι απλά «πρωτεϊνικό» ή απλά «mRNA». Η κάθε εταιρεία έχει την δικιά της τεχνολογία για να σταθεροποιήσει είτε τις ιικές πρωτεϊνες είτε το ιικό mRNA, ώστε να προκαλέσουν αποτελεσματικά την επιθυμητή ανοσία, και η κάθε εταιρεία έχει προτιμήσει διαφορετικές τεχνολογίες για τον λεγόμενο «φορέα», τον τρόπο δηλαδή της αποτελεσματικής μεταφοράς του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Η τεχνολογία mRNA φυσικά είναι νέα – τα πρώτα εμβόλια που θα αδειοδοτηθούν θα είναι αυτά για το κορωνοϊό! Κατανοώ την επιφύλαξη του κόσμου προς μια νέα τεχνολογία και ειδικά η συνήχηση του «RNA» και «DNA» είναι λογικό να προξενούν ανησυχία. Δεν έχουμε όμως κανένα – και το τονίζω, κανένα – στοιχείο, είτε από την πολύχρονη βασική έρευνα είτε από τις κλινικές δοκιμές, που να δικαιολογεί οποιαδήποτε ανησυχία πως το mRNA θα επηρεάσει το DNA μας.
Κυκλοφορούν πολλά fake news, με ποιο δημοφιλές, το ότι το εμβόλιο περιέχει νανοσωματίδια μέσω των οποίων θα μας παρακολουθούν. Δυστυχώς υπάρχει κόσμος που παρασύρεται και τα πιστεύει. Τι θα τους λέγατε για να τους αποδείξετε πόσο αστείο και ανυπόστατο είναι κάτι τέτοιο;
Ναι, γνωρίζω πως υπάρχουν τέτοιες ψευδείς ειδήσεις. Όπως γνωρίζω πως υπάρχει φάρμακο για τον καρκίνο και το έχει βρει Έλληνας αλλά το κρύβει το διεθνές σιωνιστικό κίνημα, το λεμόνι σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα και η ζάχαρη τα θρέφει, το πόσιμο κολλαγόνο βοηθάει στις αρθρώσεις, τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν καρκίνο, και για να μην κολλάμε κορωνοϊό αρκεί να ψεκαζόμαστε με αγιασμό. Φοβάμαι όμως πως αυτοί που τα πιστεύουν αυτά δεν θα διαβάσουν την συνομιλία μας. Αν την διαβάσουν πάντως, θα τους έλεγα να σκεφτούν γιατί να ασχοληθεί κανείς να τους παρακολουθεί με νανοσωματίδια, την στιγμή που όποιος θέλει να τους παρακολουθήσει μπορεί να το κάνει με το κινητό τους τηλέφωνο που είμαι βέβαιος ότι δύσκολα αποχωρίζονται.
