Αποδεικνύοντας, για μία ακόμη φορά, τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραματίζει στον τομέα της αναπαραγωγικής υγείας στη χώρα μας, η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής, για πρώτη φορά στα ελληνικά ιατρικά δεδομένα, συντόνισε τη συνεργασία ξένων και Ελλήνων επιστημόνων για την υλοποίηση μεταμόσχευσης ωοθηκικού ιστού, σε ταυτόχρονη διαδικτυακή σύνδεση με δώδεκα δημόσια νοσοκομεία, σήμερα Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2021, από τις 09:00 π.μ., μετά την οποία ακολούθησε συζήτηση.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Το κορυφαίο αυτό ιατρικό γεγονός, όσον αφορά στο χειρουργικό μέρος, έλαβε χώρα στην Κλινική ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ, με την τιμητική παρουσία ομάδας εξειδικευμένων ιατρών και βιολόγων από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νορβηγίας (Oslo University Hospital), με επικεφαλής τον καθηγητή και Δ/ντή Τμήματος Αναπαραγωγικής Ιατρικής Peter Zoltan Fedorcsak, Head of Department of Reproductive Medicine, και τους συνεργάτες του Dr Guri B Majak, Dr Thomas Fredrik Thaulow, Mrs Marie Indahl και την Eλληνίδα κα Μαρία Μπίμπα.
Η εκδήλωση μεταδόθηκε σε live streaming.
Τρεις γυναίκες, οι οποίες πριν από οκτώ, επτά και πέντε χρόνια αντίστοιχα διαγνώστηκαν με καρκίνο (οι δύο εξ αυτών με καρκίνο μαστού), αποφάσισαν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους τότε, με τη μέθοδο της κρυοσυντήρησης ωοθηκικού ιστού, έτσι ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν άμεσα στις θεραπείες τους για την καταπολέμηση του καρκίνου (χειρουργεία, χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες). Σήμερα, και μετά την αποθεραπεία τους, οι γυναίκες αυτές επιστρέφουν για τη μεταμόσχευση του φλοιού των ωοθηκών τους ώστε να προχωρήσουν σε φυσική σύλληψη, κατ’ αρχάς με το δικό τους γενετικό υλικό, που θα παράξουν οι ωοθήκες τους, και ενδεχομένως και με τη συνδρομή της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η μια εξ αυτών βρίσκεται σε εμμηνόπαυση, ενώ οι άλλες δύο έχουν διαταραχές κύκλου.
Την πρωτοποριακή αυτή για τη χώρα μας προσπάθεια από Έλληνες γιατρούς και βιολόγους της ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ, σε συνεργασία με εξειδικευμένους γιατρούς και βιολόγους του Oslo University Hospital, είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν δια ζώσης ή με τηλεματική ζεύξη οι σύνεδροι που συμμετείχαν, μέσα από συνεχή live μετάδοση από το χειρουργείο και από την αίθουσα ομιλιών της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, ενώ ακολούθησε live συζήτηση.
Το DailyPharmaNews, μίλησε με τον Μαιευτήρα – Γυναικολόγο εξειδικευμένο στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή της Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ, κ. Κωνσταντίνο Πάντο για την πρωτοποριακή αυτή μέθοδο, τις προοπτικές που ανοίγει στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και την εξωσωματική γονιμοποίηση, αλλά και στους στόχους της εκδήλωσης που προσέφερε μία μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία σε γιατρούς των δημόσιων και όχι μόνο νοσοκομείων στη χώρα μας.
- Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας της μεθόδου της μεταμόσχευσης ωοθηκικού ιστού, με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν άλλα προβλήματα υπογονιμότητας στη γυναίκα ή το ζευγάρι που επιθυμεί να τεκνοποιήσει;
«Επειδή είναι μία διαδικασία επεμβατική και παρεμβατική, με την έννοια ότι αφαιρούμε φλοιό μετά από αρκετά χρόνια τον επανατοποθετούμε στην ωοθήκη, και βάσει των αποτελεσμάτων που έχουν ανακοινωθεί διεθνώς, ξέρουμε ότι από τις 300 ανάλογες επεμβάσεις που έχουν γίνει, οι 180 περίπου είναι επιτυχείς, δηλαδή σε ποσοστό 60% αυτές οι επεμβάσεις επιτυγχάνουν. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές, προτιμούμε να έχουμε πλεονάζοντα ωοθηκικό ιστό, να μη μεταμοσχεύουμε, δηλαδή, όλο τον ωοθηκικό ιστό, αλλά να κρατάμε και για δεύτερη μεταμόσχευση, εάν τυχόν αποτύχει η πρώτη. Βέβαια, υπάρχουν και παράγοντες που επηρεάζουν θετικά την όλη διαδικασία, όπως καλή αιμάτωση, η μερική ωοθηκική λειτουργία (εφόσον υπάρχει σε κάποιες από τις γυναίκες) και βέβαια, από τις 180, οι 100 έχουν αποκτήσει παιδιά, έως τώρα, οι περισσότερες φυσιολογικά. Όσες δεν μπόρεσαν φυσιολογικά, αν, σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει άλλος λόγος υπογονιμότητας, τις βοηθάμε να αποκτήσουν παιδί, μέσα από την εξωσωματική γονιμοποίηση».
- Μήπως η μέθοδος μπορεί να δώσει λύση και σε άλλες περιπτώσεις υπογονιμότητας; Αν, δηλαδή, δεν πρόκειται για αυτόλογη μεταμόσχευση, αλλά για περιπτώσεις όπου επιθυμεί μία γυναίκα να δωρίσει ιστό σε κάποια άλλη για να λύσει ένα δικό της πρόβλημα υπογονιμότητας ή δεν το εξετάζουμε καν αυτό το ενδεχόμενο;
«Αυτή τη στιγμή, το όπλο μας είναι η κατάψυξη ωαρίων. Η κατάψυξη ωαρίων είναι μία πάρα πολύ καλή και αποτελεσματική διαδικασία. Τη συστήνουμε στις γυναίκες που είναι νέες πριν ακόμα αρχίσει και πέφτει το απόθεμα των ωαρίων τους, δηλαδή πριν τα 36-37 τους χρόνια (ιδανικά και πριν τα 35), εφόσον δεν υπάρχει άμεσα η προοπτική της απόκτησης παιδιών για κοινωνικούς ή επαγγελματικούς λόγους ή λόγους υγείας. Στις περιπτώσεις αυτές, διατηρούμαι ωάρια που έχουν μεγάλες πιθανότητες δυνητικά να γονιμοποιηθούν και να εμφυτευθούν και να αποκτήσει παιδί η γυναίκα με τα δικά της ωάρια ανεξαρτήτου ηλικίας, τηρώντας, βέβαια, πάντα, τις προβλέψεις του νόμου περί διατήρησης των ωαρίων έως 20 χρόνια αλλά και σχετικά με τα ηλικιακά όρια που θέτει ο νόμος για την απόκτηση παιδιού με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, που είναι έως τα 52 χρόνια για τις γυναίκες.
Στις περιπτώσεις όπου κάποιες γυναίκες δεν προλαβαίνουν να καταψύξουν τα ωάριά τους (αυτό μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους, όπως στην περίπτωση κακοήθειας), παίρνουμε τον ωοθηκικό ιστό.
Ο ωοθηκικός ιστός είναι μία επέμβαση που έχει μεγάλη αμεσότητα Δεν χρειάζεται η διαδικασία της διέγερσης με φάρμακα που μας καθυστερεί, όπως στην περίπτωση λήψης ωαρίων, και δε χρειάζεται ούτε καν την ωοθήκη για να γίνει μεταμόσχευση: μπορεί να τοποθετηθεί στο περιτόναιο ή ετερότοπα σε άλλες θέσεις. Μπορεί, δε, να λειτουργήσει είτε για να παράγει ωάρια είτε για να επαναφέρει το ορμονικό περιβάλλον στη γυναίκα για να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία. Βέβαια, αυτό ανοίγει και έναν άλλο δρόμο, όπου πολλές γυναίκες μπορεί να θελήσουν να διατηρήσουν ωοθηκικό ιστό, σε πιο νεαρή ηλικία ακόμα και αν έχουν ήδη αποκτήσει παιδιά, για να μπορέσουν στα 60 τους να επαναφέρουν την ωοθηκική λειτουργία με μεταμόσχευση για να έχουν ορμονικό περιβάλλον σαν να διανύουν την 3η ή 4η δεκαετία της ζωής τους! Αυτό, βέβαια, δεν εφαρμόζεται προς το παρόν, καθώς δεν υφίσταται λόγος υπογονιμότητας ή τεκνοποίησης, αλλά αφορά την επιθυμία να αισθάνονται πιο νέες οι γυναίκες. Αποτελεί μία θεωρητική εφαρμογή της μεθόδου αλλά προς το παρόν δεν εφαρμόζεται».
- Η ταυτόχρονη διαδικτυακήσύνδεση με δώδεκα δημόσια νοσοκομεία είναι μία πολύ αξιόλογη κίνηση ενημέρωσης των συναδέλφων, ώστε να διαδοθεί η μέθοδος και να διενεργείται και από τα δημόσια νοσοκομεία. Σκοπεύετε να προβείτε σε πιο οργανωμένες εκπαιδευτικές δράσεις;
«Βεβαίως! Η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής έχει ακριβώς αυτό το στόχο: να προσφέρει εκπαίδευση και ενημέρωση όχι μόνο στο κοινό αλλά και στους γιατρούς. Αυτή τη στιγμή, βρήκαμε την ευκαιρία, εφόσον θα γίνονταν τρία τέτοια περιστατικά, να συνδεθούμε με δώδεκα δημόσια νοσοκομεία.
Η γνώση δεν είναι για τους λίγους, είναι για τους πολλούς! Υπάρχουν γιατροί που ειδικεύονται, που μελετούν αυτή τη μεθοδολογία και θα τη γνωρίζουν μόνο θεωρητικά. Ξέρουμε ότι πολλοί θα ήθελαν να τη γνωρίζουν και να την εφαρμόσουν, οπότε τους δίνουμε μία τέτοια ευκαιρία, με τη βοήθεια των πιο εξειδικευμένων αυτή τη στιγμή γιατρών, παγκοσμίως, των 5 γιατρών που έρχονται στην Ελλάδα ακριβώς για αυτό το σκοπό. Παρουσιάστηκε με λεπτομέρεια σε real time πώς γίνεται αυτή η διαδικασία για αυτό έγινε και η σύνδεση με τα νοσοκομεία, για να παρακολουθήσουν οι γιατροί αλλά και οι ειδικευόμενοι, σε μία διαδραστική σύνδεση. Με συζήτηση, με ερωτήσεις για την επίλυση οποιασδήποτε απορίας. Θεωρώ ότι είναι μία πολύ αξιόλογη προσπάθεια ενημέρωσης και εκπαίδευσης, που ταυτόχρονα αυξάνει και το επίπεδο γνώσεων στην Ελλάδα, καθώς όλα αυτά γίνονται στη χώρα μας. Παράλληλα, αισθανόμαστε περήφανοι και για τις ιατρικές πράξεις που κάνουμε εμείς οι Έλληνες γιατροί».
Μελέτη: Καμία σύνδεση καρκίνου μαστού και θεραπείας εξωσωματικής
Ο κ. Πάντος, μας ενημέρωσε, τέλος, σχετικά με μία μελέτη από τη Βρετανία, που δημοσιεύτηκε τέλη Ιουνίου, και αφορούσε σε σχεδόν δηλαδή 2 εκατομμύρια γυναίκες (1,8 εκατομμύρια, για την ακρίβεια), οι οποίες μελετήθηκαν για 30 χρόνια και βγήκε το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει καμία επίπτωση στην υγεία των γυναικών που παίρνουν φάρμακα για εξωσωματική γονιμοποίηση ή υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ως προς την εκδήλωση καρκίνου μαστού.
«Τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής πρέπει να τονίσουμε ότι αποτελούν ταφόπλακα στις φήμες που προκαλούσαν φόβο σε πάρα πολλές γυναίκες ότι δήθεν τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο μαστού! Στις 13 Νοεμβρίου, κάνουμε ένα συνέδριο στο Ηράκλειο στην Κρήτη, με καλεσμένη την Πρόεδρο των ογκολόγων
και γιατρούς πολλών άλλων ειδικοτήτων, με σκοπό να ενημερωθεί ο κόσμος και η ιατρική κοινότητα ότι δεν υπάρχει κανένας φόβος και κανένας κίνδυνος βάσει αυτής της τεράστιας σε αριθμό και όγκο μελέτης. Θα παρέμβει από τη Βρετανία και ο διεθνούς φήμης Κύπριος καθηγητή στο Τμήμα Εμβρυϊκής Ιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου King’s College, Κύπρος Νικολαΐδης και θα μιλήσει διαδικτυακά, καθώς είναι ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, στέλνει, μάλιστα, και τρεις συγγραφείς από την ομάδα του που θα είναι παρόντες στην Κρήτη και θα αναφερθούν πάνω στα ευρήματα της μελέτης.
Είναι σωστό, πλέον, να γνωρίζουμε τι είναι μύθος και τι είναι πραγματικότητα γύρω από το συγκεκριμένο θέμα αλλά και γενικότερα, γύρω από τα θέματα υγείας»._
