Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Δωδεκανήσου μίλησε στο DailyPharmaNews με αφορμή την έναρξη προβολής του βίντεο ευαισθητοποίησης για τον εμβολιασμό –ήδη προβάλλεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ηλεκτρονικά ΜΜΕ της Δωδεκανήσου (δες εδώ)- που αποφάσισε ο Σύλλογος να δημιουργήσει με σκοπό να παροτρύνει όσους δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη κατά της COVID 19 λόγω αμφιβολιών ή φόβου, να σπεύσουν να το κάνουν.
Και το ερώτημα είναι γιατί τώρα και τι νέο έχει να προσφέρει αυτή η προσπάθεια; Φαίνεται ότι η πολύμηνη εμπειρία με την πανδημία και το χειρισμό της σε σχέση με τα αποτελέσματα αλλά και η συγκεκριμένη συγκυρία με την έξαρση του αριθμού των καθημερινών νεοδιαγνωσμένων φορέων και των εν τέλει κρουσμάτων COVID 19 σε συνδυασμό με την κοινωνική υπευθυνότητα των φαρμακοποιών έφερε αυτό το αποτέλεσμα που πραγματικά προσεγγίζει μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο το ζήτημα των εμβολιασμών, έχοντας ως κεντρικό του στοιχείο μία φωτογραφία από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα που καταδεικνύει τις δραματικές διαφορές ανάμεσα σε δύο παιδιά με ευλογιά, ένα εμβολιασμένο και ένα ανεμβολίαστο. Η διαφορετική άλλωστε αυτή προσέγγιση φαίνεται από την πρώτη κιόλας φράση. «Εσύ τι σκέφτεσαι;»
«Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Δωδεκανήσου έχει ανήσυχο πνεύμα. Οι φαρμακοποιοί δεν πουλάνε μόνο φάρμακα πίσω από τον πάγκο. Ζώντας αυτήν την υπερμετάδοση της παραλλαγής Όμικρον του κορωνοϊού και έχοντας πια αρκετούς μήνες εμπειρίας με την πανδημία διαπιστώσαμε ότι έχουν γίνει ορισμένα λάθη σε ό,τι αφορά το επικοινωνιακό κομμάτι στον τρόπο που προσπαθήσαμε να φέρουμε κοντά μας τους πολίτες προκειμένου να τους βοηθήσουμε να αντιληφθούν τη σημασία του εμβολιασμού.
Θελήσαμε λοιπόν να βάλουμε με το δικό μας τρόπο, έναν ξεχωριστό τρόπο, ένα λιθαράκι σε αυτήν την προσπάθεια να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο για να εμβολιαστεί διότι το εμβόλιο είναι πραγματικά ένα μέσο που προστατεύει τους πολίτες.
Επειδή λοιπόν ο περισσότερος κόσμος που δεν εμβολιάζεται, το κάνει είτε αντιδραστικά είτε επειδή φοβάται ή βέβαια και για άλλους δικούς του λόγους -και αυτό το ζούμε εμείς οι φαρμακοποιοί στην καθημερινότητά μας μέσα από τα φαρμακεία μας- θελήσαμε να στείλουμε ένα ξεχωριστό μήνυμα ευαισθητοποίησης για τον εμβολιασμό ως τοπικός φαρμακευτικός σύλλογος.
Το κεντρικό μήνυμα που προσπαθούμε να περάσουμε είναι να μη φοβάται να εμβολιαστεί ο κόσμος. Αναφερόμαστε πολύ σύντομα στην ιστορία των εμβολίων αναδεικνύοντας το γεγονός ότι και για εκείνα, όταν πρωτοεμφανίστηκαν και πρωτοξεκίνησαν να γίνονται υπήρχε διστακτικότητα, φόβος και αντιδράσεις αλλά στην πράξη και σε βάθος χρόνου αποδείχθηκε ότι έσωσαν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, περιόρισαν σημαντικά ή και εξαφάνισαν σοβαρές τότε μεταδοτικές ασθένειες που προκαλούσαν τρόμο και που σήμερα χάρη ακριβώς της επιτυχίας των εμβολίων τις αντιμετωπίζουμε ως κάτι απλό και σύνηθες έχοντας στο μεταξύ πετύχει να ανεβάσουμε πάρα πολύ το μέσο όρο ζωής. Αυτό ακριβώς θέλουμε. Να σταματήσουμε και πάλι το φόβο απέναντι σε κάτι που από πολλούς θεωρείται καινούργιο».
Ο φόβος φαίνεται πως είναι το κυρίαρχο συναίσθημα όσων δεν εμβολιάζονται, όπως προκύπτει από την καθημερινότητα του φαρμακείου, σύμφωνα με τον κ. Φουτούλη. Απέναντι όμως σε αυτόν το φόβο κατά την άποψή του πολιτεία, ΜΜΕ αλλά και η επιστημονική κοινότητα δεν λειτούργησε όπως θα έπρεπε. «Στη συντριπτική πλειοψηφία οι άνθρωποι που έρχονται στα φαρμακεία και το σκέφτονται ή δεν θέλουν να κάνουν το εμβόλιο κατά της COVID 19 είναι άνθρωποι που φοβούνται. Και για μένα αυτό συμβαίνει επειδή υπήρξε εντελώς λανθασμένη διαχείριση του κομματιού της επικοινωνίας της πληροφορίας για τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Και αυτό το βλέπουμε μέσα από τα φαρμακεία μας γιατί εξηγώντας όλες τις απορίες και τους φόβους που δημιουργούνται στους ανθρώπους, για παράδειγμα ότι πρόκειται για κάτι καινούργιο -αν και πλέον δεν μιλάμε για κάτι καινούργιο όταν έχουν γίνει τουλάχιστον 6 δισεκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως- έχουμε πείσει αρκετούς πολίτες να κλείσουν ραντεβού για να εμβολιαστούν. Περισσότερο αρνητικοί φαίνεται να είναι οι νέοι άνθρωποι ηλικίας από 30 ετών έως 45-50 ετών».
Μάλιστα τα λάθη της επικοινωνιακής διαχείρισης του θέματος της πανδημίας γενικότερα αλλά και των εμβολίων ειδικότερα φαίνεται πως επηρέασε ακόμη και την πορεία του αντιγριπικού εμβολιασμού που δεν έχει να κάνει με νέες τεχνολογίες. «Δοθείσης της ευκαιρίας θα ήθελα να τονίσω την αναγκαιότητα και για τον αντιγριπικό εμβολιασμό διότι έχει μείνει λίγο πίσω. Θα πρέπει λοιπόν όσοι δεν έχουν κάνει το εμβόλιο της γρίπης να σπεύσουν να το κάνουν καθώς υπάρχουν ακόμη τα χρονικά περιθώρια για να γίνει και να προσφέρει ουσιαστική προστασία απέναντι σε μία έξαρση της γρίπης τις επόμενες εβδομάδες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν διαθέσιμα αντιγριπικά εμβόλια στα φαρμακεία. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η διενέργεια του αντιγριπικού εμβολιασμού είναι μία έξτρα προστασία για ανθρώπους κάποιας ηλικίας και γενικότερα όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού» αναφέρει ο κ. Φουτούλης.
Για τον ίδιο ωστόσο το γεγονός, όπως ακούγεται, ότι η χαμηλότερη προσέλευση για τον αντιγριπικό εμβολιασμό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι έχει δοθεί προτεραιότητα στον εμβολιασμό κατά της COVID αποτελεί ένα μέρος της αλήθειας. Η άποψή του είναι ότι «ο κόσμος είναι μπερδεμένος. Θα πρέπει να χαλαρώσουμε και εμείς όλοι και να αντιμετωπίσουμε την όλη κατάσταση με απόλυτη ψυχραιμία. Θα πρέπει μάλιστα εμείς οι υγειονομικοί να είμαστε ακόμη πιο ψύχραιμοι και πιο υπεύθυνοι σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους. Θα πρέπει να καθησυχάσουμε τον κόσμο συμβουλεύοντάς τον να κάνει το εμβόλιο περνώντας του ταυτόχρονα το μήνυμα ότι είναι λάθος το ότι δεν υπάρχει ο COVID 19 ή ότι δεν είναι επικίνδυνος.
Απλώς αντί να ασχολούμαστε συνέχεια με τα κρούσματα – που καλό είναι βέβαια να αναφέρονται μαζί με τους διασωληνωμένους και τους θανάτους- θα ήμασταν πιο χρήσιμοι εάν δίναμε περισσότερη έμφαση και στα μέτρα προστασίας στα οποία αναφερθήκαμε πολύ στην αρχή της πανδημίας και τώρα τα έχουμε ξεχάσει. Δηλαδή το “κάνε το εμβόλιο και πήγαινε όπου θέλεις”, όπως ακουγόταν πριν μερικούς μήνες ακόμη και από επιστήμονες που έβγαιναν στις τηλεοράσεις, δεν χρησίμευσε και δεν χρησιμεύει πουθενά. Πρέπει λοιπόν να σταματήσουμε να φοβίζουμε περαιτέρω τον κόσμο, πρέπει να σταματήσουμε να τον χαρακτηρίζουμε και θα πρέπει να του πούμε, να του υπενθυμίζουμε ποια είναι τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνουμε στην καθημερινότητά μας. Και αυτά είναι η χρήση της μάσκας, είναι τα μέσα ατομικής υγιεινής, ο μη συνωστισμός στους χώρους. Είναι τόσο απλά και θα έπρεπε να συζητιούνται κάθε μέρα. Και φυσικά να γίνεται κουβέντα μέσα στο πλαίσιο αυτό και για το εμβόλιο και την ανάγκη να εμβολιαστούν όλοι. Οι πολίτες θα πειστούν να εμβολιαστούν εάν τους προσεγγίσουμε με διαφορετικό τρόπο, δηλαδή με ηρεμία, υπευθυνότητα, επιχειρήματα για να τους λύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες απορίες».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα για τον κακό επικοινωνιακό χειρισμό του θέματος του εμβολιασμού γενικότερα αλλά και κατά της γρίπης ειδικότερα είναι το γεγονός ότι ενώ υπάρχουν επίσημες κατευθύνσεις για το χρόνο διενέργειας του αντιγριπικού εμβολιασμού σε σχέση με τον εμβολιασμό κατά της COVID ακούστηκαν και εξακολουθούν να ακούγονται φωνές που μπέρδευαν και μπερδεύουν τους πολίτες με αποτέλεσμα κάποιοι να αφήσουν πιο πίσω ως προτεραιότητα το αντιγριπικό εμβόλιο και ορισμένοι από αυτούς τελικά να μην το κάνουν.
Όπως ο κ. Φουτούλης αναφέρει «ορισμένοι καλούνται να πάρουν θέση για πράγματα τα οποία δεν γνωρίζουν. Γι’ αυτό ο κόσμος είναι μπερδεμένος. Και θα πρέπει να τον ξεμπερδέψουν αυτοί που έχουν γνώση να το κάνουν. Όσοι για παράδειγμα δεν έχουν γνώση για τα mRNA εμβόλια καλό είναι να μην μιλάνε είτε φαρμακοποιοί είτε γιατροί. Καλό είναι γενικά να μην αναφέρεσαι και να μη δίνεις οδηγίες διαφορετικές που έχουν προκύψει από τους πλέον ειδικούς στο θέμα.
Να πω όμως και για το εμβόλιο της γρίπης. Ενώ σύμφωνα με επίσημες οδηγίες μπορεί να το κάνει κάποιος μαζί με το εμβόλιο της COVID και του πνευμονιοκόκκου, ακόμη ορισμένοι υγειονομικοί δίνουν οδηγίες προς τους ασθενείς να περιμένουν 15 και 20 μέρες για να κάνουν το ένα εμβόλιο μετά το άλλο ενώ θα μπορούσαν να τα κάνουν ταυτόχρονα».
